«یعقوبی»؛ مورخ سلسله‌ساز!

خراسان/ احمد بن ابي‌يعقوب، مشهور به ابن‌واضح يعقوبي، مورخ نامدار قرن دوم هجري است که اثر وي، مشهور به «تاريخ يعقوبي» در زمره مهم‌ترين منابع تاريخي دوره متقدم اسلامي محسوب مي‌شود. کمتر کسي است که با تاريخ سر و کار داشته، اما نام يعقوبي را نشنيده‌باشد. زادگاه يعقوبي درباره اصل و نسب يعقوبي و زمان ولادت وي، اختلاف فراوان است. برخي او را اصالتاً اصفهاني دانسته‌اند؛ اما اجداد وي از مواليان و متحدان عباسيان بودند و به سبب توانمندي در امر کتابت، مشاغل اداري را در دربار خلافت عباسي به‌دست آوردند. اين درحالي است که در ميان آن‌ها، اعتقادات شيعي نيز رواج داشت. بازتاب اين اعتقاد را مي‌توان در اثر تاريخي مشهور ابن‌واضح مشاهده کرد. او از امامان شيعه (ع) گزارش‌هاي متعددي به‌دست‌داده و يکي از مورخاني است که به تحليل واقعه سقيفه که پس از رحلت پيامبرخدا (ص) اتفاق افتاد، مي‌پردازد؛ هرچند که يعقوبي در کتاب خود، گزارش دقيقي از واقعه عاشورا ارائه نمي‌کند. دليل اشتهار وي را به گرايش‌هاي شيعي، بايد در حمايت او از علويانِ جان به در برده از قيام «شهيد فخ»، يکي از مهم‌ترين قيام‌هاي آل‌ابي‌طالب عليه ظلم خلفاي عباسي در سال ۱۶۹ هـ. ق، دانست؛ هر چند که برخي مورخان در اصلِ اين ارتباط ترديد دارند. نقش يعقوبي در تاسيس سلسله ادريسيان ظاهراً در جريان اين حمايت بود که ادريس بن عبدا... از نوادگان امام مجتبي (ع) به مصر گريخت و يعقوبي که در اين زمان، در مصر به کار مشغول بود، او را در کَنَف حمايت خود گرفت و به مغرب فرستاد. با مهاجرت ادريس به مغرب، مقدمه تأسيس دودمان ادريسيان که حکومتي شيعي‌مذهب در منطقه مراکش امروزي بودند، فراهم شد. سال درگذشت يعقوبي نيز، به تحقيق معلوم نيست و حتي به‌درستي نمي‌دانيم که وي در چه مکاني مدفون شده‌است و اين، براي مورخي به بزرگي او، کمي عجيب به نظر مي‌رسد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar