یخچال سنتی کنگینه در افغانستان

آخرين خبر/ داستان نگهداري انگور به روش سنتي، که مردم افغانستان به آن «کنگينه» مي‌گويند، به سال‌هايي بر‌مي‌گردد که يخچال و سردخانه وجود نداشت. آن زمان کشاورزان و باغداران براي بهره‌گيري بيشتر از محصول ميوه‌هايشان از روش حيرت‌انگيزي استفاده مي‌کردند که اکنون نيز در بخش‌هاي مختلف افغانستان، به‌ويژه در استان‌هاي شمالي، رواج دارد و باغداران به‌دليل نبودِ سردخانه از آن استفاده مي‌کنند. در مورد اين‌که چرا نام اين روش را کنگينه گذاشته‌اند چيزي گفته نشده است، اما کساني که از اين روش استفاده مي‌کنند بر اين باورند که اين واژه، ريشه در گذشته‌هاي دور دارد. درباره ساخت کنگينه با سيد قاسم از ولسوالي شولگره ولايت بلخ صحبت کرديم، که سال‌هاي زيادي براي نگهداري انگور، شفتالو، بهي و بادنجان رومي از اين روش استفاده کرده است. او مي‌گويد ابتدا مقداري خاک نسبتا قرمز‌رنگ را با مقدار کمي سرگين گاو مخلوط مي‌کنيم و از آن کاسه‌هاي مخصوص مي‌سازيم و ميوه‌ها به‌ويژه انگور را داخل کاسه‌ها مي‌ريزيم. سر دو کاسه را به هم مي‌چسبانيم و طوري محکم مي‌بنديم که هيچ مجرايي براي نفوذ هوا باقي نماند. به گفته قاسم، انگور داخل کنگينه وقتي خراب مي‌شود که به آن نم يا نور آفتاب برسد يا از اول انگور خراب داخل کنگينه گذاشته باشيم. روايت سکندر‌شاه، کشاورز ديگري از ولسوالي سانچارک سرپل، در مورد ساخت کنگينه با روش قاسم کمي تفاوت دارد. او گفت: «مقداري خاک عادي را با کاه گندم مخلوط مي‌کنيم و از آن کاسه‌هايي براي نگهداري ميوه درست مي‌کنيم و انگور از بقيه ميوه‌ها خوب‌تر و بهتر نگهداري مي‌شود.» سکندر‌شاه همچنين گفت که انگور داخل کنگينه بيشتر از سه، چهار ماه دوام نمي‌آورد و بيشتر از اين مدت، با گذشت هر روز کيفيتش را از دست مي‌دهد. هنوز هم از روش کنگينه براي نگهداري انگور و بعضي ميوه‌هاي ديگر (هرچند مثل انگور زياد دوام ندارند)، در برخي مناطق افغانستان ازجمله شمال کابل، شهرستان سانچارک سرپل، بخش‌هايي از فارياب، فيروزنخچير سمنگان و منطقه‌اي در استان بدخشان استفاده مي‌کنند. کشاورزان و باغداران اين مناطق در فصل‌هايي که اين ميوه‌ها وجود ندارند، آن‌ها را به بازار عرضه مي‌کنند و از فروش آن سود خوبي به‌دست مي‌آورند. نبودِ سرد‌خانه براي نگهداري ميوه‌هاي تازه در افغانستان از چالش‌هايي است که هنوز هم به آن توجه نشده و اين موضوع سبب شده است تا سالانه درصد بالايي از ميوه‌هاي افغانستان يا به بهاي اندک به خارج از کشور صادر شود يا بابت نبودِ امکانات نگهداري ضايع شود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar