جام جم/ کاربري، عکس گلدان ديفنباخياي خود را در اينستاگرام منتشر کرده و درکنارش نوشته است: «اين هم سمي از کار درآمد. گذاشتمش کنار تا پرتش کنم بيرون.» متاسفانه جملاتي اينچنيني، اين روزها در فضاي مجازي بسيار دست به دست ميشود که شايعاتي درباره سمي بودن برخي گلهاي آپارتماني آنچنان در اين فضا بزرگنمايي ميشود که مخاطبان دچار هراس از پرورش اين گلها ميشوند، اما بايد ديد واقعيت ماجرا چيست؟ گل و گياهان تنوع بسيار زيادي دارند و علاوه بر ايجاد زيبايي بصري و نشاط در فضاي خانه اثراتي مثل تصفيه هوا، تسکين روحيه و خواص دارويي را نيز به همراه دارند.
اما در اين ميان تعداد کمي از گلها ممکن است داراي ترکيباتي باشند که بر اثر تماس يا مصرف خوراکي موجب ايجاد مسموميتهاي شديد يا خفيف، تحريک پوستي، ناراحتيهاي معده يا بروز آلرژي شوند. البته اين گلهاي سمي را حتي در بوستانها و فضاهاي سبز نيز ميتوان ديد. در اين گزارش به نکات مختلفي درباره گلهاي سمي پرداختهايم.
وقتي به سمي بودن يک گل فکر ميکنيد، ممکن است در اولين لحظه آنچه به ذهنتان ميآيد، خروج يک گاز سمي از گل و ورود آن به سيستم تنفسي بر اثر حضور در محيط خانه به دليل استنشاق آن باشد، اما چنين اتفاقي رخ نميدهد، بلکه بسته به نوع گل، خوردن يکي يا تمام بخشهاي سمي برگ، ريشه، پياز، ساقه و شيرابههاي خارج شده از ساقه يا برگ ميتواند به مسموميت منجر شود و به ندرت در بعضي گلها ممکن است بو کردن آن نيز باعث بروز چنين علائمي شود.
با اين حال توصيه ميشود اگر کودکي در خانه داريد که به علت کنجکاوي ممکن است سراغ چنين گلهايي برود، آن را از دسترس فرزندتان دور کنيد، چون کودک شما ممکن است علاوه بر لمس، برگ گل را هم بکند و در دهان خود بگذارد. همچنين بعضي گلهاي سمي در بوستانها و فضاهاي سبز هم کشت شدهاند پس در طبيعت هم لازم است مراقب کودکانتان باشيد.
گلهاي سمي ترس ندارند
با وجود اين که ممکن است برخي گلها يا گياهان سمي باشند، اما پرورش و نگهداري از آنها خطرناک نيست بلکه آنچه باعث دردسر ميشود، مراقبت نکردن کافي از آنهاست. مراقبتي که نه فقط براي گل و گياه بلکه براي ديگر لوازم خانه و وسايل شخصي نيز ضروري است. همچنين علاوه بر مواظبت از گلهاي سمي، شما در صورت تمايل به نگهداري از چنين گلهايي بايد يک کار ضروري ديگر هم انجام دهيد و آن کسب اطلاعات کافي درباره اين گلهاست.
البته براي کسب اطلاعات از کانالها و سايتهاي معتبر و افراد کارشناس کمک بگيريد. اين اطلاعات را به فرزندانتان هم آموزش دهيد تا هنگام رفتن به پارک يا طبيعت، گل و گياهان سمي را بشناسند. اما فرض کنيد با وجود رعايت تمام نکات لازم بازهم به هر دليلي خود يا فرزندانتان بر اثر تماس با اين گياهان مسموم شويد. حالا چه بايد کرد؟ ابتدا توجه داشته باشيد در صورتي که فرد مسموم قسمتهاي مختلف يک گياه سمي مثل ميوه، دانه و برگ آن را خورده باشد، حتما بايد با مراکز اطلاعرساني داروها و سموم تماس بگيريد.
معمولا خوردن شيرابه خارجشده از برگهاي گياهان سمي مثل ديفنباخيا، آزاليا، خرزهره، آلاله، اقاقيا و پياز گل نرگس باعث سوختگي شديد پوست و تورم حلق و زبان ميشود و اگر فردي به اين حالت مسموم شده، اگر هنوز هوشيار باشد، بايد براي رقيق کردن سم گياه در بدن او به وي آب يا شير خورانده شود.
همچنين توصيه ميشود در شرايطي که زغال فعال در دسترس داريد، پودر آن را در آب حل کنيد و به فردي که بر اثر تماس با گل و گياهان سمي بدحال شدهاست بدهيد، زيرا مولکولهاي زغال فعال در روده و معده به سم ميچسبد و مانع جذب آنها ميشود. بخور اکاليپتوس نيز اگر به روش درستي انجام نشود، به مسموميتهاي شديد ميانجامد؛ بنابراين اگر اين مورد پيش آمده باشد، بايد مصدوم را سريع به بيمارستان رساند. همچنين توجه داشته باشيد که قرمزي پوست، چشم، دست و صورت از اولين علائم آلرژي به گلهاي آپارتماني به حساب ميآيد. علاوه بر اين، مسموميت با اين گياهان هم باعث تخريب و سوزش مخاط دروني و هم موجب سوزش گلو و متورم شدن حلق و زبان ميشود.
۱۰ گل سمي
اما چه گلهايي سمي هستند؟ مطمئنا اگر اين گلها را بشناسيد و نکات لازم را در مواجهه با آنها رعايت کنيد، ديگر نبايد ترسي از اين گياهان داشته باشيد.
ديفنباخيا: ديفن باخيا متهم اصلي پرونده گلهاي سمي است. اين گل در خيلي از خانهها و ادارات به دليل داشتن شرايط نگهداري نسبتا آسان، يافت ميشود. از سوي ديگر، ترکيب رنگ خاص برگها باعث پرطرفدار بودن اين گل شدهاست. ديفنباخيا به خودي خود خطرناک نيست، اما اگر آسيب ببيند، مثلا قسمتي از برگ آن کنده و ديواره سلولهايش تخريب شود، مادهاي سمي به نام اگزالات کلسيم از آن به بيرون ترشح ميشود. درواقع ترشح اين ماده سمي يکي از مکانيسمهاي گياه در مقابل حيواناتي است که دشمن اين گل به حساب ميآيند. البته اگر کسي برگي از اين گياه را در دهان خود بگذارد، بازهم مکانسيم دفاعي گياه فعال و فرد دچار مسموميت ميشود. پس بهترين راهها براي مسموم نشدن با ديفنباخيا عبارت هستند از:
اين گل را دور از دسترس کودکان قرار دهيد يا اينکه تا وقتي فرزند خردسالي در خانه داريد، قيد نگهداري آن را در خانه بزنيد.
به عنوان يک گل اداري از آن استفاده کنيد.
در زمان تکثير و جابهجايي آن از دستکش استفاده کنيد تا دستتان در تماس با شيرابه خارجشده از گياه قرار نگيرد. زيرا اين شيرابه سمي است و سوزش زيادي ايجاد ميکند.
در صورتي که دستتان با گل ديفنباخيا تماس داشت، حتما آنها را قبل از تماس با چشم يا زبان بشوييد.
خرزهره: همه شما حتما گل خرزهره را در پارکها و باغچه بعضي خانهها ديدهايد. اين درختچه هميشه سبز با گلهاي سفيد، صورتي يا ارغواني به عنوان گياه زينتي در پارکها و فضاي سبز کاشته ميشود. به همين علت، مسموميت با گياه خرزهره بهخصوص در ايران اتفاقي شايع است. قسمتهاي اين گياه اعم از گل، دانه، برگ و ساقه آن حاوي مادهاي سمي است. اين ماده اثري شبيه به دارو دارد و نيروي انقباضي قلب را افزايش و هدايت الکتريکي آن را کاهش ميدهد. ماده سمي گل خرزهره ميتواند براي قلب مشکلاتي ايجاد کند و حتي به ايست قلبي منجر شود. براي همين توصيه ميشود اگر در باغچهتان اين گياه را داريد يا در پارکها آن را ديديد به کودکانتان آموزش دهيد تا آن را بو نکنند يا در دهان خود نگذارند. موقع هرسکردن اين گياه حتما از دستکش استفاده کنيد و اگر دستتان با شاخههاي بريدهشده تماس پيدا کرد، زود آن را با آب و صابون بشوييد.
فيلودندرون: اين گل از آن دسته از گياهان آپارتماني است که ميتواند باعث مسموميت انسان و حيوان شود. خوردن اين گياه باعث تورم لب ميشود، زبان و گلو را ميسوزاند و استفراغ و اسهال نيز به دنبال دارد که البته اتفاق آخري در موارد بسيار نادري رخ ميدهد. توجه داشته باشيد لمس اين گياه هيچ ضرري ندارد و فقط خوردن آن باعث ايجاد مسموميت ميشود.
پوتوس: پوتوس همخانواده فيلودندرون است و در خانههاي زيادي از آن نگهداري ميشود. علائم مسموميت آن نيز مشابه فيلودندرون است.
پاپيتال: پايپتال يا همان پيچک معمولي ميتواند باعث ايجاد عوارضي مثل سوزش پوست و گلودرد شود.
اسپاتي فيلوم: اسپاتي فيلوم گياهي هميشه سبز و دائمي از خانواده گلشيپوريان است. اين گل فقط در صورت مصرف خوراکي زياد ميتواند به ايجاد مسمويت منجر شود.
فيکوس: خطر اين گياه برميگردد به تماس شيرابه آن با پوست بدن که باعث خارش و التهاب ميشود. خطري که البته بهراحتي با داروهاي ضدالتهاب و ضدحساسيت برطرف ميشود.
زاميفوليا: زاميفوليا يکي از گلهايي است که بهتازگي مورد استقبال علاقهمندان به گل و گياه قرار گرفته، اما بخشهايي از آن سمي است؛ بنابراين در صورت نگهداري از اين گياه، آن را دور از دسترس کودکان و حيوانات خانگي نگهداريد و در موقع تميز و هرسکردن اين گل نيز حتما از دستکش استفاده کنيد.
نرگس: خوردن اين گل باعث ايجاد مسموميت ميشود. وقتي پياز نرگس از ساقه جدا ميشود، تفاوت ظاهري چنداني با پياز خوراکي ندارد و ممکن است بهجاي آن مورد استفاده قرار بگيرد که در اين صورت باعث تهوع، استفراغ، دلپيچه و اسهال خواهد شد. البته خوردن مقادير زياد پياز اين گل باعث بروز چنين علائمي ميشود.
داوودي لمسکردن گل يا برگ اين گياه ممکن است در بعضي افراد باعث خارش و التهاب موضعي شود که خوشبختانه با داروهاي ضدالت: هاب و ضدحساسيت بهراحتي قابلدرمان است. بهجز اين ۱۰ گياه، گلهاي ديگري مثل انگشتانه، ادريسي، سيکاس، ليليوم شرقي، صد توماني (سرده)، سينگونيوم، سانسوريا، کالاديوم، آنتوريوم، پيچک، جعفري، آماريليس، آلسترومريا، لاله و زباندرقفا نيز جزو گلهاي سمي محسوب ميشوند.
اما اطمينانخاطر داشتهباشيد که هيچ منعي براي نگهداري از اين گلها در خانه يا باغچه وجود ندارد و فقط بايد نکات لازم در نگهداري از آنها را براي پيشگيري از مسموميت رعايت کرد. درباره بيشتر اين گلها نيز مشکل اصلي زماني بروز پيدا ميکند که مقادير زيادي از آن مصرف شود؛ بنابراين بهتر است بدون داشتن نگراني همهچيز را درباره اين گلها بدانيد و نکات ايمني را در تماس با آنها رعايت کنيد.
بازار