گنجینه 3600 ساله ی گمشده ای که به آغوش عراقی ها برمی گردد!

لست سکند/ شرکت هابی لابی Hobby Lobby به‌تازگی بر سر یکی از لوح‌های رؤیای گیلگَمِش به تب‌وتاب افتاده است. در نوامبر 2017 موزه انجیل یا بایبِل Bible در شهر واشنگتن دی‌سی به روی عموم بازگشایی شد. هدف از تأسیس این موزه ایجاد مکانی بودند که مردم بتوانند در آن 4000 سال از تاریخ مذهبی بشر را ببینند. در وب‌سایت موزه انجیل نوشته شده است که این موزه بر آن است تا تجربه‌ای همه‌جانبه و درونی از انجیل و اثر مداوم آن بر جهان پیرامون ما را به بینندگان اهدا کند. اگرچه این هدف بسیار تحسین‌برانگیز است - فارغ از اینکه چه مذهبی داریم - ولی گویا دستیابی به آن از آنچه صاحبان موزه تصور می‌کرده‌اند، دشوارتر است.

هابی لابی و لوح رؤیاها
در یکی از گزارش‌های اخیر نیویورک‌تایمز آمده است که بازرسان فدرال رفته‌اند تا یک لوح گلی به نام لوح رؤیای گیلگمِش را از شرکت مالک موزه یعنی هابی لابی بگیرند و ضبط کنند. ادعا می‌شود که این لوح از عراق دزدیده شده است و به زوی به این کشور بازگردانده خواهد شد.

لوح یادشده 3600 سال قدمت دارد و قسمت‌هایی از کهن‌ترین اثر ادبی بشر به نام افسانه گیلگمِش روی آن نوشته شده است. این لوح یکی از چندین لوح باستانی متعلق به منطقه بین‌النهرین است که داستان گیلگمش را به خط میخی روایت می‌کنند. در این لوح که تحت مالکیت شرکت هابی لابی قرار دارد بخشی از داستان نوشته شده است که در آن گیلگمش رؤیای خود را با مادرش در میان می‌گذارد.

این لوح رؤیای گیلگمش یکی از 12 لوحی است که افسانه گیلگمش را نقل می‌کنند.
مسئولان موزه بیانیه‌ای صادر کرده‌اند که می‌گوید آن‌ها در سال 2017 با سفارت عراق تماس گرفته‌اند تا اعلام کنند که این لوح را خریداری کرده‌اند و می‌خواهند منشأ آن را بیابند. یک توزیع‌کننده آثار هنری این لوح را در سال 2014 برای نمایش دادنش در موزه خریده بود. هم شرکت هابی لابی و هم موزه در زمان خرید برای یافتن منشأ این لوح پرس‌وجو می‌کردند ولی گویا مزایده‌خانه کریستی اطلاعات کامل را در اختیار آن‌ها قرار نداده است.

مزایده خانه کریستی ادعای هابی لابی را مبنی بر اینکه آن‌ها عمداً به توزیع‌کننده القا کرده‌اند که لوح به‌صورت قانونی به دست آمده رد کرد، علی‌رغم آنکه لوح به‌صورت غیرقانونی در سال 2003 به ایالات‌متحده منتقل شده بود. همچنین این مزایده خانه بیان کرده است هنگامی دزدی بودن لوح برای آن‌ها آشکار شده است که یک دلال هنری ناشناس اعتراف کرده است که اسناد نامعتبری را درباره منشأ لوح ارائه کرده است تا از بازار قانونی هنرهای باستانی برای خود سودی به دست بیاورد.

وزارت امنیت میهن ایالات‌متحده سال پیش این لوح را از موزه مصادره کرد و موزه و شرکت هابی لابی در فرایند بازرسی همکاری کامل داشته‌اند. متأسفانه، این نخستین باری نیست که شرکت هابی لابی در زمینه عتیقه‌جاتی که منشأ نامشخص دارند دست دارد. در سال 2017 این شرکت پذیرفت که 5500 عتیقه دیگر را که از عراق دزدیده شده بودند تحویل داده و 3 میلیون دلار نیز جریمه بپردازد.

در مصنوعات سال 2017 چند لوح بین‌النهرینی خط میخی دیگر نیز بود که از امارات و در بسته‌بندی‌هایی با برچسب نمونه کاشی به شرکت هابی لابی منتقل شده بودند. توزیع‌کننده حتی پیش از خرید، نماینده و مشاورش را که متخصص عتیقه‌جات هستند به امارات فرستاده بود تا تعداد بالایی از لوح‌های گلی را بررسی کنند. همچنین یک وکیل در حوزه قوانین دارایی‌های فرهنگی به شرکت هشدار داده بود که ممکن است این مصنوعات از مکان‌های تاریخی عراق دزدیده شده باشند و آن‌ها باید پیش از خرید از منشأ دقیق آن اطمینان حاصل کنند.

در پی خرید غیرقانونی در سال 2017 یک شکایت مدنی از شرکت تنظیم شد که به از دست دادن مصنوعات و جریمه انجامید. استیو گرین، رئیس هابی لابی همان زمان بیانیه‌ای صادر کرد که در آن نوشته بود هابی لابی در زمینه خرید مصنوعات این‌چنینی تازه‌کار بوده و پیچیدگی‌های اکتساب آن‌ها را کاملاً درک نمی‌کرده است. او گفت که شرکتش «اشتباهات پشیمانی آوری» مرتکب شده است و باید با دید باز تری خریدهایش را انجام می‌داده است.

گویا این دید باز در مورد لوح رؤیای گیلگمش هم وجود نداشته است. این عتیقه نیز مانند دیگر مصنوعاتی که شرکت غصب کرده است، باید به مالک اصلی‌اش در عراق بازگردانده شود. به نظر شما چنین پیگیری‌هایی برای آثار باستانی به غارت رفته‌ی میهن ما نیز انجام گرفته است؟
متاسفانه تصاویر بیشتری از آنچه به سرقت رفته است در دسترس نبود و در سایت مرجع نیز تصاویر بیشتری منتشر نشده بود.