صوت/ خداوند چگونه با مخالفان اتمام حجت می کند؟

باشگاه خبرنگاران/ قرآن کريم مشتمل بر معاني دقيق، تعاليم و حکمت‌هايي والا درباره حقيقت خلقت و اسرار هستي است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند.

از اينرو پيامبر اکرم (ص) و پس از ايشان مفسران به تبيين و شرح جزئيات آيات قرآن کريم مي پرداختند. ما نيز با هدف آشنايي بيشتر با آيات الهي، هر روز به چند آيه از کلام الله با استناد به تفاسير معتبر از مفسران قرآن کريم مي‌پردازيم.

---

بازار

---

تفسير سوره بينه از پيامبر (ص) نقل شده است «اگر مردم مي‌دانستند اين سوره چه برکاتي دارد، خانواده و اموال را رها مي‌کردند و به آموختن آن مي‌پرداختند». مردي از قبيله خُزاعه عرض کرد:‌اي رسول خدا! تلاوت آن چه اجر و پاداشي دارد؟ حضرت فرمود: «هيچ منافقي آن را قرائت نمي‌کند و نه کساني که شک و ترديد در دلشان است. به خدا سوگند فرشتگانِ مُقَرِّب از آن روز که آسمان‌ها و زمين آفريده شده، آن را مي‌خوانند و لحظه‌اي در تلاوت آن سستي نمي‌کنند. هر کس آن را در شب بخواند، خداوند فرشتگان را مأمور مي‌کند که دين و دنياي او را حفظ کنند و آمرزش و رحمت براي او بطلبند و اگر در روز بخواند به اندازه آنچه روز آن را روشن مي‌کند و شب آن را تاريک مي‌سازد، ثواب به او مي‌دهند».

آثار وبرکات سوره بينه ۱) برطرف کننده لرزش بدن ۲) براي رفع بيماري پيسي و يرقان و مسموميت غذايي ۳) متفرق ساختن گروه گمراه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان

لَمْ يَکُنِ الَّذِينَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَالْمُشْرِکِينَ مُنْفَکِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ ﴿۱﴾ کافران اهل کتاب و مشرکان دست‏بردار نبودند تا دليلى آشکار بر ايشان آيد (۱)

رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ يَتْلُو صُحُفًا مُطَهَّرَةً ﴿۲﴾ فرستاده‏ اى از جانب خدا که [بر آنان]صحيفه ‏هايى پاک را تلاوت کند (۲)

فِيهَا کُتُبٌ قَيِّمَةٌ ﴿۳﴾ که در آن‌ها نوشته ‏هاى استوار است (۳)

وَمَا تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْکِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَةُ ﴿۴﴾ و اهل کتاب دستخوش پراکندگى نشدند مگر پس از آنکه برهان آشکار براى آنان آمد (۴)

وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّکَاةَ وَذَلِکَ دِينُ الْقَيِّمَةِ ﴿۵﴾ و فرمان نيافته بودند جز اينکه خدا را بپرستند و در حالى که به توحيد گراييده‏ اند دين [خود]را براى او خالص گردانند و نماز برپا دارند و زکات بدهند و دين [ثابت و]پايدار همين است (۵)

إِنَّ الَّذِينَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَالْمُشْرِکِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أُولَئِکَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ ﴿۶﴾ کسانى از اهل کتاب که کفر ورزيده‏ اند و [نيز]مشرکان در آتش دوزخند [و]در آن همواره مى‏ مانند اينانند که بدترين آفريدگانند (۶)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ ﴿۷﴾ در حقيقت کسانى که گرويده و کارهاى شايسته کرده‏ اند آنانند که بهترين آفريدگانند (۷)

جَزَاؤُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِکَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ ﴿۸﴾ پاداش آنان نزد پروردگارشان باغهاى هميشگى است که از زير [درختان]آن نهر‌ها روان است جاودانه در آن همى مانند خدا از آنان خشنود است و [آنان نيز]از او خشنود اين [پاداش]براى کسى است که از پروردگارش بترسد (۸)

تفسير آيات و مفاهيم سوره بينه «بينه» به معناي دليل روشن است که به واسطه آن حق از باطل آشکار گردد. آيه اول سوره بينه را دو گونه تفسير کرده اند:طبق يک تفسير سخن از بي وفائي و عدم صداقت اهل کتاب و مشرکان است و در تفسير ديگر سخن از اتمام حجت براي آنان است.ادعاي کفار اين بود که تا دليل روشني به ما نرسد، در راه خود باقي هستيم، ولي بعد از آن که دليل روشني رسيد، باز هم در راه خود باقي ماندند و جز عده‌اي ايمان نياوردند. 

پيام آيات سوره بينه ۱- بدون دليل روشن انتظار نداشته باشيد که مردم دست از عقيده و راه خود بردارند.«لَمْ يَکُنِ ... مُنْفَکِّينَ حَتّي تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَهُ» ۲- در اتمام حجّت، کفّار و مشرکان از يکديگر جدا نيستند. خداوند براي همه مردم، چه کفّار و چه مشرکان، با فرستادن بيّنه، اتمام حجّت مي‌کند. «تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَهُ» ۳- از اهل کتاب توقع بيشتري است. (با اينکه در آيه اول سخن از اهل کتاب و مشرکان بود، ولي در آيات بعد انتقاد تنها از اهل کتاب است.) «وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْکِتابَ» ۴- اتمام حجت خداوند از طريق پيامبري آسماني و کتاب پاک است. رَسُولٌ ...يَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَهً ۵-قرآن از هر خطا و انحراف و لغو و باطل وتحريف دور است. «صُحُفاً مُطَهَّرَهً» ۶- در قرآن، دستورات قوام بخش است «فِيها کُتُبٌ قَيِّمَهٌ» ۷- قرآن هم خود کتابي معتدل و دور از اعوجاج است و هم سبب اعتدال و قوام جامعه است. «قَيِّمَهٌ» ۸-با وجود هواي نفس، علم و دانش مشکل گشا نيست. ۹- سليقه‌ها و هوس‌هاي ديگران متغيّر است. دين پايدار و ثابت، سرسپردگي خالصانه به خداي ثابت است. «مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ ... ذلِکَ دِينُ الْقَيِّمَهِ» ۱۰- ايمان بدون نماز و زکات استوار نيست. «يُقِيمُوا الصَّلاهَ وَ يُؤْتُوا الزَّکاهَ وَ ذلِکَ دِينُ الْقَيِّمَهِ» ۱۱- توجه به سابقه لجاجت‌ها و تفرقه ها، سبب تسلّي پيامبر و پيروان است. «وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِينَ ... إِلاّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّنَهُ» ۱۲- توحيد و پرستش خالصانه خداوند، عامل وحدت است. «وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْکِتابَ ... وَ ما أُمِرُوا إِلاّ لِيَعْبُدُوا اللّهَ» ۱۳-پيامبران، مردم را به سوي خدا دعوت مي‌کردند نه خود. «وَ ما أُمِرُوا إِلاّ لِيَعْبُدُوا اللّهَ» ۱۴- خالص و بي پيرايه بودن، رمز بقاء است. «مُخْلِصِينَ ... ذلِکَ دِينُ الْقَيِّمَهِ» ۱۵- فرمان توحيد و نماز و زکات در تمام اديان آسماني بوده است. «وَ ما أُمِرُوا إِلاّ لِيَعْبُدُوا اللّهَ» ۱۶- کسي که اسلام را نپذيرد، خواه مشرک باشد، خواه اهل کتاب، کافر است. «إِنَّ الَّذِينَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ وَ الْمُشْرِکِينَ» ۱۷- سرنوشت اهل کتاب و مشرکان يکي است. «أَهْلِ الْکِتابِ وَ الْمُشْرِکِينَ فِي نارِ جَهَنَّمَ» ۱۸- گل سر سبد هستي يعني انسان، به خاطر پشت پا زدن به منطق و بيّنه، بدترين مخلوقات مي‌شود. «شَرُّ الْبَرِيَّهِ» ۱۹- انسان با انتخاب خود جايگاه خود را تعيين مي‌کند، يا شرّ البريّه و جهنمي، يا خير البريّه و بهشتي. «کَفَرُوا ... شَرُّ الْبَرِيَّهِ ... آمَنُوا ... خَيْرُ الْبَرِيَّهِ» ۲۰-مقايسه ميان کفر و ايمان و پايان کار آنان، بهترين نوع روشنگري است. «شَرُّ الْبَرِيَّهِ - خَيْرُ الْبَرِيَّهِ» ۲۱- رشد يا سقوط ديگر موجودات، محدود است، ولي رشد و سقوط انسان، بي نهايت است. «شَرُّ الْبَرِيَّهِ - خَيْرُ الْبَرِيَّهِ» (انسان در اثر ايمان و عمل صالح مي‌تواند حتي از فرشتگان برتر باشد.) ۲۲- بهترين شدن در گرو ايمان است و بدترين‌ها اهل کفرند. (در کلمه «هُمْ» معناي انحصار است) «أُولئِکَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّهِ ... هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّهِ» ۲۳-ايمان به شرطي ثمربخش است که همراه با عمل صالح باشد «آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ» (ولي کفر به تنهايي سبب دوزخ است.) ۲۴- بهشت جسم، باغ و نهر و بهشت روح، رضاي خداوند است. «جَنّاتُ عَدْنٍ ...رَضِيَ اللّهُ عَنْهُمْ» ۲۵- خشيت الهي، سرچشمه عمل به دستورات الهي است. «آمَنُوا وَ عَمِلُوااَلصّالِحاتِ ... جَزاؤُهُمْ ... جَنّاتُ ... ذلِکَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ» ۲۶- جاودانگي بهشت براي مؤمنان قطعي است. (کلمات «عَدْنٍ»، «خالِدِينَ» و «أَبَداً» همه بيانگر قطعي بودن خلود است.) جَنّاتُ عَدْنٍ ... خالِدِينَ فِيها أَبَداً