راز نفرین ۴۵۰۰ ساله کوه «بادیر»

باشگاه خبرنگاران/ اطلاعات ما درباره حکومتهاي مستقر در نواحي مرکزي و شرقي ايران، پيش از ورود آرياييها، خيلي گسترده نيست. معدود آثار باقيمانده در اين نواحي نشان ميدهد که فرمانرواياني با قلمرو محدود در اين مناطق حکمراني ميکردند که حکومتشان، بيشتر جنبه قومي و قبيلهاي داشت.
يکي از حکومتها، فرمانروايي لولوبيها بود که قلمرو آن در حدود لرستان امروزي و بهويژه اطراف سرپل ذهاب گسترش داشت. ظاهراً اقتدار لولوبيها با هجوم سيلآساي آشوريها به داخل فلات ايران و پيش از آن، اقتدار حکومت عيلام در خوزستان، از بين رفت و در نهايت لولوبيها از صفحه تاريخ محو شدند؛ اما يک يادگاري بسيار مهم از آنها در دامنه کوه «بادير»، نزديک سرپل ذهاب وجود دارد که گوياي عظمت سياسي و توسعه هنر و صنعت در ميان اين قوم است.
يادگاري ۴۵۰۰ ساله
کتيبه حجاريشده «آنوبانيني»، فرمانرواي لولوبيها، او را با لباس کوتاه در بر و کفشهايي به شکل صندل در پا نشان ميدهد. اين کتيبه دستکم ۴۵۰۰ سال قدمت دارد و به حدود هزار سال پيش از ورود آرياييها به فلات ايران مربوط ميشود. آنوبانيني، تبري بدوي در دست راست و کماني در دست چپ گرفته و در حال گرفتن ديهيم شاهي از دست الههاي به نام «نيني» است.
زير پاي او تعدادي از اسيران جنگي که احتمالاً در نبردي مهم مغلوب شدهاند، قرار گرفتهاند. برخلاف موارد مشابه، اسيران کاملاً برهنه هستند و شايد اين رويکرد براي تحقير بيشتر آنهاست.
زير نقش برجسته، کتيبهاي به خط «اکدي»، زبان مردمان شمال بابِل قديم، وجود دارد که تصريح ميکند: «آنوبانيني پادشاه لولوبي، تصوير خود و تصوير نيني را بر کوه بادير نقش نمود. آنکس که اين لوح را محو نمايد، به نفرين و لعنت آنو، آنونوم، بعل، بليت، رامان، ايشتار، سين و شمش گرفتار باد و نسل او بر باد رود».
بسياري از مورخان، سنگ برجسته آنوبانيني را الگويي براي ساخت موارد مشابه در هزارههاي بعد، مانند کتيبه بيستون ميدانند. نام امروزي صخره محل حجاري، کَلگار است و روي آن، چند سنگنگاره مربوط به دورههاي تاريخي بعدي نيز، به چشم ميخورد.