سمنان در یک نگاه

کجارو/ شهر تاريخي سمنان در بخش مرکزي ايران قرار دارد و با وجود جاهاي ديدني متعدد، تا حد زيادي از نگاه گردشگران پنهان مانده است.

سمنان، مرکز و بزرگ‌ترين شهر استان سمنان و شهرستان سمنان است که در شمال دشت کوير و جنوب رشته کوه البرز و در مسير تهران به مشهد قرار دارد. اين شهر از شرق با شهرهاي دامغان و شاهرود، از شمال با درجزين، مهدي‌شهر و شهميرزاد و از غرب با سرخه همسايه است. بر اساس سرشماري سال ۱۳۹۵ جمعيتي بالغ بر ۱۸۵,۱۲۹ نفر در سمنان ساکن هستند.

درباره وجه تسميه سمنان نظرهاي مختلفي وجود دارد، عده‌اي معتقدند که «سيم لام» نام قديم آن بوده و به دست دو فرزند حضرت نوح (ع) به نام‌هاي «سيم‌النبي» و «لام‌النبي» شکل گرفته است؛ افرادي که مقبره‌شان در کوه‌هاي موسوم به پيغمبران قرار دارد. «سيم لام» در اثر گذر زمان به سمنان تغيير يافته است.

سراسر استان سمنان امروزي بخشي از امپراتوري ماد بوده و در متون تاريخي با نام کومش، کومِس يا قومِس ذکر شده است. ضمن اينکه سمنان دوره‌هاي تاريخي مختلفي را به خود ديده است که از آن جمله مي‌توان به حمله مغول‌ها و تخريب‌هايي که به بار آوردند و همين طور رونق و آباداني در عصر صفوي و قاجار اشاره کرد. وجود آثار تاريخي متعدد، خود گواهي بر قدمت اين منطقه به شمار مي‌رود.

آب و هواي سمنان
سمنان، تابستان‌هايي گرم و زمستان‌هايي سرد دارد و بارندگي‌هاي آن اغلب در فصول سرد سال اتفاق مي‌افتد. با اين اوصاف، بهترين زمان سفر به سمنان را مي‌توان فصل بهار و پاييز دانست که هواي معتدلي بر منطقه حاکم مي‌شود.

جاهاي ديدني سمنان
 
از مساجد و تکايا تا بقعه‌هاي متبرکه، آرامگاه‌ و خانقاه‌، خانه‌هاي تاريخي، ساختمان‌هاي حکومتي، دژ و قلعه‌، آب‌انبار و گرمابه‌، بازارها و موزه‌ در اين شهر وجود دارد و جاهاي ديدني سمنان به حدي زياد و متنوع هستند که براي بازديد از آن‌ها به چند روز زمان نياز داريد. با ما همراه شويد تا گوشه‌اي از اين جاذبه‌هاي ديدني را به شما معرفي کنيم.

جاذبه هاي تاريخي و فرهنگي سمنان
سمنان، تاريخي چند هزار ساله را با خود يدک مي‌کشد و بي‌دليل نيست که در گوشه‌وکنار آن، آثار باستاني زيادي از دوره‌هاي مختلف تاريخي به چشم مي‌خورد.

يکي از جاذبه‌هاي معروفي که در طول سفرتان نبايد از دست بدهيد، بازار تاريخي سمنان با ۱۶۰۰ متر طول است که جزو آثار ملي ايران به حساب مي‌آيد و قدمت آن به دوره قاجار برمي‌گردد. سبک معماري ايراني آن که شامل سقف‌هاي خشتي و آجري مي‌شود، در تناسب با وضعيت آب و هوايي اين منطقه کويري بوده است. اگر گذرتان به اين بازار افتاد، مي‌توانيد از جاذبه‌هاي ديگري نظير مسجد جامع سمنان، امام‌زاده يحيي بن موسي (ع)، تکيه ناسار، تکيه پهنه و گرمابه پهنه نيز ديدن کنيد که در داخل بازار قرار دارند.

---

بازار

---

مسجد جامع سمنان، اثر ملي ديگري با ارزش تاريخي و کهن محسوب مي‌شود که آثاري از دوره‌هاي مختلف تاريخي نظير سلجوقي و تيموري را در خود جاي داده است. مناره آن با کتيبه‌اي به خط کوفي، از مناره‌هاي تاريخي ايران است؛ ضمن اينکه قديمي‌ترين منار جنبان کشور هم به شمار مي‌رود. گرمابه پهنه يا حمام حضرت نيز ارزش ديدن دارد؛ به‌ويژه که در سال ۱۳۵۳ به ثبت آثار ملي ايران رسيد و اکنون به‌عنوان موزه مردم‌شناسي فعاليت مي‌کند. اين سازه تاريخي در سال ۸۵۶ در دوران تيموري بنا شد و از بخش‌هاي ديدني آن، سردر کاشي‌کاري گرمابه با اشعاري به خط نستعليق است.

پس از گشت‌وگذار در بازار و جاذبه‌هاي آن مي‌توانيد به خانه تاريخي تدين سر بزنيد که با پاي پياده حدود ۶ دقيقه طول مي‌کشد. اين خانه که از سه بخش اندروني، بيروني و خدماتي تشکيل شده، نمونه کامل معماري سنتي ايراني در خانه‌هاي قديمي است. اين اثر ملي که به يکي از تجار متمول سمناني تعلق داشت، بادگيري ديدني دارد که جذابيت آن را دوچندان کرده است.

دروازه ارگ (ميدان ارگ) تنها بخش باقي‌مانده از ارگ سمنان است که در عصر قاجار ساخته شد و به نماد اين شهر تبديل شده است. ارتفاع اين دروازه به هفت متر مي‌رسد و سردر کاشي‌کاري با مضمون نبرد تاريخي رستم و ديو سپيد، برجسته‌ترين بخش آن محسوب مي‌شود.

آثار ملي سمنان تمامي ندارد؛ عمارت و باغ امير يکي ديگر از آن‌ها است که بايد در برنامه سفرتان بگنجانيد. اين ساختمان تاريخي به دوران قاجار تعلق دارد و اکنون به دو بخش موزه و سفره‌خانه سنتي تبديل شده است. در موزه آن شاهد بخش‌هاي موسيقي، عکس و سينما، چاپ، راديو، تلفن و مخابرات خواهيد بود.

در سفر به سمنان مي‌توانيد از قلعه‌هاي سارو، از بزرگ‌ترين قلعه‌هاي دفاعي شرق کشور ديدن کنيد؛ دو قلعه باشکوه که روي کوه ساخته شده‌اند. از همان پايين کوه مسحور عظمت اين قلعه‌ها خواهيد شد و به اين فکر مي‌کنيد که در آن روزگار چطور مصالح و آب را به بالاي کوه برده‌اند. قدمت سازه اوليه قلعه‌ها را به دوره‌هاي پيشداديان و کيانيان نسبت مي‌دهند؛ هرچند که در دوران‌هاي مختلف از آن استفاده شده است. اين اثر مهم در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد.

منطقه نمونه گردشگري پيغمبران هم يک مکان زيارتي و سياحتي به حساب مي‌آيد که در ۱۸ کيلومتري شمال شرقي سمنان قرار دارد. ضمن زيارت مقبره‌هاي سام و لام (ع) از فرزندان نوح نبي، مي‌توانيد از چشم‌انداز فوق‌العاده، آب‌وهواي مطبوع و پوشش گياهي آن نهايت لذت را ببريد. قرارگيري اين مقبره‌ها بر بلنداي کوه باعث خنک‌شدن هواي آن شده و وجود امکانات اوليه براي اقامت زائران، فرصتي ايدئال براي گردشگري به وجود آورده است.

جاذبه هاي طبيعي سمنان
جاذبه‌هاي طبيعي زيادي در نزديکي شهر سمنان قرار دارند که در صورت سفر به اين منطقه، توصيه مي‌کنيم بازديدي هم از آن‌ها داشته باشيد. منطقه نمونه گردشگري شهميرزاد، يکي از اين جاهاي ديدني استان سمنان است که به‌واسطه آب‌وهواي مطبوع، ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد طبيعي و چشم‌اندازهاي زيبا و جاذبه‌هاي متعدد، اين عنوان را از آن خود کرده است. اين شهر و منطقه ييلاقي در ۲۴ کيلومتري شمال سمنان قرار دارد.

منطقه نمونه گردشگري آبگرم سمنان در ۲۱ کيلومتري شمال غرب سمنان نيز مي‌تواند براي بسياري از شما جذاب باشد؛ به‌خصوص که خيلي از گردشگران انتظار ديدن چشمه‌هاي آبگرم را در اين منطقه ندارند. اين چشمه‌ها به‌دليل خاصيت درماني‌شان در بهبود امراضي همچون بيماري‌هاي جلدي، تورم و التهاب مفاصل، برخي رماتيسم‌هاي مزمن و... ارزش و اهميت زيادي دارند.

سوغات سمنان
 
کمتر پيش مي‌آيد که به جايي سفر کنيم و از خريد سوغات آن منطقه غافل شويم؛ به‌خصوص در شهرهايي که علاوه بر صنايع دستي ارزشمند، خوراکي‌هاي متنوع و خوشمزه‌اي نيز دارند و مي‌توان تا مدت‌ها ياد و خاطره آن‌ها را در ذهن نگه داشت. در سفر به استان سمنان اين اتفاق را تجربه خواهيد کرد و ضمن خريد صنايع دستي معروفي نظير سفال و سراميک، نمد، قالي و گليم، چادرشب ابريشمي و پشمي، چاقوي سمنان، پارچه قلمکار دامغان، پارچه‌هاي سوزن‌دوزي مهديشهر و... با انواع و اقسام خوراکي‌هاي اشتهابرانگيز نيز روبه‌رو خواهيد شد.

نان بقسمات از معروف‌ترين سوغاتي‌هاي سمنان، حلواي سياه، نان چاي، نان شيرمال، آلو و گردوي شهميرزاد و همين طور لواشک‌ها و نان‌هاي محلي، فرآورده‌هاي لبني (ماست، کشک، کره محلي، چيکو، پنير، آروشه) مهديشهر، پسته دامغان از مرغوب‌ترين پسته‌هاي ايران و دنيا، خربزه‌هاي شيرين و انارهاي سرخ گرمسار و سرخه و... تنها گوشه‌اي از خوراکي‌هاي دلچسب اين خطه از ايران هستند. از مهم‌ترين سوغاتي‌هاي فصلي شهر کويري سمنان نيز مي‌توان به انار، انجير و بادمجان اشاره کرد.

غذاهاي محلي سمنان
اقليم کويري و گرم و خشک سمنان تاثير زيادي روي غذاهاي اين منطقه داشته و منجر به استفاده از روغن‌هاي حيواني، ادويه‌هاي تند و گرم، نان‌ها و لبنيات محلي شده است.

يکي از غذاهاي لذيذ و سريع سمنان، کله جوش سمناني نام دارد که تفاوت اصلي آن با ساير کله جوش‌ها، در داشتن بادمجان است. اين غذاي ساده را با نان خشک سمناني، سبزي خوردن و پياز خام سرو مي‌کنند. از ديگر غذاهاي لذيذي که در منوي برخي رستوران‌ها وجود دارد، سبزي پلو سمناني است که مواد اوليه آن شامل برنج، گوشت، لوبيا چشم‌بلبلي (يا عدس) و انواع سبزي‌ها نظير تره، جعفري، برگ چغندر، برگ کلم و شويد مي‌شود. شهروندان سمناني در مناسبت‌هاي مختلفي نظير شب عيد نوروز يا روز اول عيد، چهار‌شنبه سوري و ساير ايام سال، اين غذاي لذيذ را تهيه مي‌کنند.

خورشت هويج و پسته، چرتمه پلو (غذايي با جگر سياه)، ته چين کشمش و لپه سمنان، چلو گوشت سمناني و... ساير غذاها و خوراکي‌هاي خوشمزه اين منطقه را تشکيل مي‌دهند.

اقامت در سمنان

يکي از خوبي‌هاي شهر سمنان، وجود گزينه‌هاي مختلف اقامتي در داخل شهر و مناطق اطراف آن است که از هتل‌هاي شيک تا اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي را شامل مي‌شود. از ميان اقامتگاه‌ها و هتل هاي سمنان مي‌توانيد هتل جهانگردي سمنان، «هتل گوت‌که‌مال» (Gootkemall Hotel)، هتل قدس، هتل سنگسر مهدي‌شهر (حدود ۲۰ کيلومتري سمنان)، اقامتگاه بوم‌گردي سراي ايل سنگسر در مهدي‌شهر (۱۸ کيلومتري سمنان) و اقامتگاه بوم‌گردي بابا يعقوب در روستاي خير آباد (هفت کيلومتري سمنان) را بر اساس بودجه و سليقه خود انتخاب کنيد.

رستوران هاي سمنان

با وجود تنوع غذاهاي محلي اين خطه از ايران، اکثر رستوران ‌هاي سمنان با غذاهاي ايراني مرسوم نظير کباب و همين طور فست فود از مشتريان خود پذيرايي مي‌کنند. براي صرف يک وعده غذاي لذيذ، رستوران سنتي دارچين مي‌تواند يکي از بهترين انتخاب‌هاي شما باشد؛ به‌خصوص که با انواع غذاهاي فرنگي، ايراني و سنتي در وعده‌هاي صبحانه، ناهار، عصرانه و شام پذيرايي گرمي از شما خواهد کرد. رستوران مجلس افروز از قديمي‌ترين غذاخوري‌هاي شهر، رستوران چشمه، رستوران سنتي باغ شهر، رستوران عمارت بادگير، خانه برگر، فست فود کلوا، پيتزا و ساندويچ ستاره شهر و... هم از ديگر گزينه‌هاي پيش روي شما هستند.

آداب و رسوم مردم سمنان

آداب و رسوم مردم سمنان ريشه در تاريخ، فرهنگ، جغرافيا و سبک زندگي مردم اين ديار دارند. يکي از رسم‌هاي جالب مردم اين منطقه که قدمتي ۲۰۰ ساله دارد و در فهرست آثار فرهنگي ناملموس به ثبت رسيده، مراسم سنگ زني است که در برخي نقاط استان در ايام محرم برگزار مي‌شود. در اين مراسم، عزاداران دو چوب دايره‌اي کوچک به‌اندازه کف دست را به هم مي‌زنند. علت اين عزاداري به ماجراي پس از عاشورا مربوط مي‌شود؛ زماني که پيکر شهدا براي سه روز روي زمين مي‌ماند و قوم بني اسد با ديدن اين صحنه، با سنگ و خاک بر سر و سينه خود مي‌زنند. سنگ‌زني نمادي از عزاداري آن روز براي اباعبدلله (ع) و يارانشان است.

آيين گل غلتان، از رسم‌هاي ديرينه استان سمنان است که در شهرهاي مختلف، به‌خصوص شهر اميريه دامغان، برگزار مي‌شود. اين سنت ۱۰۰ ساله، اولين اثر معنوي استان سمنان به حساب مي‌آيد؛ ضمن اينکه پس از نوروز، دومين اثر معنوي ايران است. طبق باور مردم بومي، غلتاندن نوزاد کوچک‌تر از يک سال در ميان گلبرگ‌هاي گل محمدي باعث مصونيت او در برابر بيماري‌هايي همچون آلرژي و حساسيت‌هاي فصلي مي‌شود.

جالب است بدانيد سمنوپزان سمنان نيز در فهرست ميراث معنوي ايران ثبت شده است؛ مراسمي که در روزهاي پاياني سال اتفاق مي‌افتد و هدف از آن، برآورده شدن حاجات، گشايش بخت دختران، شفاي بيماران، استقبال از سال نو و... است. سمناني‌ها در ايام ماه محرم و صفر نيز اقدام به پخت سمنو مي‌کنند.

سفر به سمنان

شهر ديدني و زيباي سمنان يکي از مقاصد گردشگري کمترشناخته‌شده ايران است که جاهاي تاريخي زيادي دارد و امکان سفر به آن با اتوبوس، قطار و خودروي شخصي وجود دارد. فرودگاه سمنان در ۱۰ کيلومتري جاده سمنان-مشهد قرار دارد؛ اما در حال حاضر پروازي انجام نمي‌دهد. در ادامه توضيح مختصري درباره سفر زميني به سمنان خواهيم داد.

سفر زميني به سمنان
يکي از ارزان‌ترين روش‌هاي سفر، سفر با قطار به سمنان است و با توجه به وجود ايستگاه راه‌آهن در اين شهر،‌ به‌راحتي مي‌توانيد سفر خود را برنامه‌ريزي کنيد. در ادامه نيز با تاکسي يا اتوبوس خود را به مرکز شهر برسانيد.

اگر به‌دنبال گزينه اقتصادي و ارزان ديگري هستيد، سفر با اتوبوس به سمنان نيز مي‌تواند شما را به خواسته‌تان برساند. عده زيادي از شما هم هيچ روشي را بهتر از سفر با خودروي شخصي نمي‌دانيد. پس در صورتي که ساکن تهران هستيد،‌ علاوه بر جاده فيروزکوه که از راه‌هاي مواصلاتي قديمي در ايران است، مي‌توانيد از طريق بزرگراه امام رضا (ع) و عبور از شريف آباد، ايوانکي و گرمسار، به سمنان برسيد. فاصله تهران تا سمنان از مسير بزرگ‌راه امام رضا (ع) ۲۲۲ کيلومتر و از مسير فيروزکوه ۲۲۶ کيلومتر است.

براي اينکه از غرب کشور و شهري مثل سنندج به‌سمت سمنان حرکت کنيد، مسير همدان، ساوه، اسلامشهر، ورامين و گرمسار را پيش رو داريد. طي اين مسير ۷۰۰ کيلومتري حدود هشت ساعت طول مي‌کشد.

فاصله سمنان تا شهرهاي جنوبي نظير بندرعباس حدود ۱۲۰۰ کيلومتر است؛ هرچند اين مسافت طولاني مانع از سفر شهروندان جنوبي به اين منطقه کويري نشده است و با عبور از جاده سيرجان-بندرعباس، شهر بابک، يزد، بزرگ‌راه يزد-ميبد، جاده ميبد-احمدآباد، جاده جندق، خود را به سمنان مي‌رسانند. چنانچه در شرق کشور زندگي مي‌کنيد و به فکر يک سفر جذاب به سمنان هستيد، مسير ۹۰۰ کيلومتري فردوس، بردسکن، سبزوار، شاهرود و دامغان را در پيش داريد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar