آیین های ویژه رمضان در شاهرود
جماران/ از گذشته های دور تا به امروز وقتی که ماه شعبان به نیمه می رسد مردم شهرستان شاهرود با شور و حال خاصی مانند روزهای نزدیک شدن به سال نو به استقبال بهار قرآن می روند.
در شهرستان شاهرود با گذشت زمان بسیاری از سنت های این ماه مبارک در کوچه پس کوچه های تاریخ به دست فراموشی سپرده شده است ، اما هنوز برخی از این آیین مذهبی مانند دوخت کیسه مراد، شو خوانی، حنابندان و پروارکشان از جمله آیین ها و آداب و رسومی است که هرسال در ماه مهمانی خدا با شکوه هر چه تمامتر برگزارمی کنند.
استقبال از ماه رمضان در شهر مجن با حنابندان
در شهرمجن گروهی از زنان میانسال با جمع شدن در منزل یکی از اهالی با ذکر صلوات کف دست، انگشتان پا و دست و برخی حتی سر خود را حنا می مالند و در آخرین روزهای ماه شعبان به استقبال ماه رمضان می روند.
مردم با این اعتقاد که اگردست خضاب بسته را به سوی درگاه خداوند دراز کنند از رحمت الهی بی بهره نخواهد بود این کار را انجام می دهند.
دوخت کیسه مراد
آیین دوخت کیسه مراد که مختص زنان و دختران است در ماه رمضان به طور معمول در مسجد جامع و برخی دیگر از مساجد قدیمی این شهر و همزمان با قصاص ابن ملجم مرادی انجام می شود.
این آیین که قدمت آن از 300 سال بیشتر است ، هر ساله در دهه آخر ماه مبارک رمضان برگزار می شود.
زنان و دختران در27 ماه رمضان بین نماز ظهر و عصر با اندکی پارچه، نخ و سوزن کیسه ای کوچک دوخته و سکه ای را به نیت تبرک و برای برآورده شدن حاجات خود درون آن می اندازند و تا سال آینده نزد خود نگه می دارند.
اگر بانویی امکان حضور در مسجد را نداشته باشد، دوخت کیسه مراد را به دیگر نمازگزاران می سپارد تا از سوی او این آیین را بجا آورند وکسانی هم که در سال های قبل با دوختن کیسه مراد به آرزوهای خود رسیده اند، مقدار نخ و سوزن با خود به مسجد می آورند و برخی مبلغی پول به نیت تشرف به اماکن متبرکه بین دیگر زنان حاضر در مسجد تقسیم می کنند.
در باور مردم نزول قرآن در این شب بوده و بر این اساس برخی تا پاسی از شب به احیاء و شب زنده داری در مساجد می پردازند .
شاهرودی ها کیسه مراد رابه جهت بر آورده شدن حاجت آن تا سال دیگر نزد خود نگه می دارند.
شب خوانی
مردم روستای ' عشقوان ' در منطقه خوارتوران بیارجمند شاهرود از ساعتی مانده به اذان صبح روی بام خانه‌ها و مساجد رفته و با صدای دل‌نشین شو خوانی یا سحر خوانی، مردم را بیدار می‌کنند که مراسم شب خوانی را چووشی (چاوشی) می گویند،با پنهان شدن ستاره' َپل ' از خوردن سحری دست می کشند.
مرسوم است که پس از صرف افطار مردان و زنان خود را به مسجد محل رسانده و نماز مغرب و عشاء را به جماعت می خوانند.
شوخوان ها در شهرها از ابیات و اشعار کهن و مذهبی برای بیدار کردن مردم بهره می بردند و با نواختن طبل و شیپور، شو خوانی خود را تکمیل می‌کردندکه این آیین اکنون خیلی کم رنگ شده است.
آیین هر شب یک مسجد
براساس این آیین مردم میامی هر شب در یکی از مساجد شهر اجتماع کرده و جزء خوانی قرآن و دعاهای مربوط را می خوانند که از چند سال گذشته تاکنون اجرا می شود.
شب های احیابرخی از زنان ظرف آبی که حاوی زعفران است با خود به مسجد می آورند وبا خواندن هر بند از دعای جوشن کبیر درون آب فوت می کنند و درآخر به عنوان تبرک به منزل می برند.
پخت غذای بره در میامی
این یکی دیگر از رسوم ویژه ماه مهمانی خدا در میامی است که صرف آن همراه با خانواده و یا توزیع آن در بین افراد به‌خصوص در نخستین افطار ماه میهمانی خداست.
آیین سفید کردن دیوارخانه
سفیدکردن دیوارخانه ها با خاک‌های مخصوص سفید در برخی از روستاهایشهرستان شاهرود مانند میقان، ابرسِج، کلاته خیج، و شهر مُجِن تا گذشته‌ای نه چندان دوربه عنوان رویدادی که رنگ و بوی ماه مبارک رمضان را دارد انجام می شود.
پروارکشان
کشتن گوسفند و بره پروارییکی دیگر از آیین هایی است که هنوز هم در برخی از روستاهای از جمله سطوه، خارتوران و دروار در ماه رمضان برای تهیه انواع غذاها رایج است و به آن ' پروارکُشان' می گویند.
غذاهای مرسوم در افطار و سحر
از غذا های اختصاصی مردم این دیار به لرزان و حسّو می توان اشاره کرد.
علاوه بر این، نوع غذاهای مصرفی و تغییر شیوه طبخ نیز قابل توجه است که در این ماه عادات غذایی مردم تغییرات چشمگیری می کند و مصرف عدس، نان و خرما و برنج نسبت به ماه های دیگر افزایش می یابد.
تهیه انواع آش ها، حلوا، شله زرد، شیربرنج و انواع شیرینی ها مانند زولبیا و بامیه که از لحاظ کالری و ذخایر انرژی بسیار غنی هستند و می توانند جوابگوی انرژی از دست رفته در طول روزه داری باشند، از این جمله است.
آداب سحر و افطار
سنت شب خوانی و مناجات خوانی هنوز هم در برخی از روستا ها متداول می باشد که افرادبا صدایی زیبا با خواندن مناجات و ادعیهدر محله ها مردم را جهت استفاده از فیوضات سحر آماده می نمایند.
آیین های شب های قدر
مردم شهرستان شاهرود در شب های قدر پس از صرف افطار در مسجد محل خود حضور یافته و با خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر، مجیر، افتتاح و ذکر مصیبت شب زنده داری می کنند.
زنان شاهرودی نیز همزمان با تلاوت دعای جوشن کبیر ظرف آبی حاوی زعفران را تهیه کرده و با خواندن هر بند از دعا بر آن می دمند تا به عنوان تبرک آن را با خود به خانه ببرندخوردن آن را به نیت شفا و تبرک توصیه شده است.
عید فطر
در آخرین روز از ماه مبارک رمضان ، اهالی نقاط مختلف شهرستان غسل کرده ، لباس تمیز یا نو پوشیده به استقبال عید فطر می روند .
آخرین شب از افطار ماه مهمانی خدا اعضای هر خانواده بنابر غذای اصلی ، فطریه خود را دست به دست چرخانده و آن را برای افراد مستمند کنار می گذارند، در روستای نام نیک کالپوش به مناسبت عید فطر ؛ فردی که به تازگی پدر شده کفش های خود را وزن نموده و همان مقدار گندم یا برنج به فقرا می دهد.
رؤیت هلال ماه شوال نشانی بر پایان ماه مهمانی خدا است که این امر در گذشته توسط افراد خبره و مطلع به اطلاع مردم رسانده می شد و امروزه از طریق رسانه های جمعی اعلام می شود.
نماز عید فطر همزمان با طلوع خورشید با ذکر اللهم لبیک در نقاط شهری و روستایی بر پا می می شود پس از نماز ، مومنین با یکدیگر روبوسی کرده و قبولی طاعات یکدیگر را از خدای بزرگ طلب می کنند.
در روزعید فطر اهالی هر محل به دیدن خانواده هایی که به تازگی عزیزی را از دست داده و به اصطلاح نوعید دارند ، میروند.
صله رحم ، زیارت اهل قبور و بردن هدیه برای نوعروسان از دیگر آداب این روز است.
خبرهای بیشتر درباره ی
٠ نفر در مورد این مطلب نظر داده اند
برای ارسال نظر لطفا از طریق اپلیکیشن آخرین خبر اقدام فرمایید
