ماجرای آتش 1500ساله آتشکده یزد چیست؟

ايسنا/ آتشکده زرتشتيان از پرطرفدارترين بناهاي تاريخي يزد به شمار مي‌رود که در اين گزارش به ماجراي آتش 1500 ساله‌ي آن پرداخته‌ايم. آتشکده زرتشتيان بنايي منقوش به فروهري بزرگ بر سر در آتشکده است و دور تا دور آن را حياطي از درختان سرو و کاج پوشيده و حوضي کم عمق و بزرگ در ميان ورودي حياط خودنمايي مي‌کند. هنگام تغذيه آتش که هر روز توسط موبدان برگزار مي‌شود، اين آتش با مواد خوش بوکننده و ضدعفوني کننده‌اي مانند اسفند، عود و کندر و هر آنچه بوي خوش مي‌پراکند، عطرآگين مي‌کنند و به همين دليل نيز در اغلب اوقات از کنار ديوار آتشکده مجاور خيابان، بوي خوش کندر و اسفند و عود به مشام مي‌رسد. يکي از مهمترين جاذبه‌هاي اين آتشکده قدمت 1500 ساله نگهداري از آتش آن است ولي ماجراي اين آتش چيست؟ شايد قبل از پاسخ دادن به اين سئوال بهتر باشد تا مروري بر اهميت آتش داشته باشيم چرا که در سال‌هاي بسيار دور براي روشن کردن آتش، وسايلي مانند کبريت در اختيار نبود و به همين منظور آتشي را همواره در يک مکان روشن نگه مي‌داشتند تا مردم بتوانند روزانه گُلي(بخشي کوچک از چوب ذغال شده و روشن از آتش) را ز آن برداشته و اجاق خانه‌ خود را روشن کنند که به اين مکان «آتشکده» يا «خانه آتش» مي‌گفتند. وظيفه آوردن آتش از آتشکده هم بر عهده فرزندان خانواده بود، به همين دليل خانواده‌اي که فرزند نداشت، اجاقش خاموش يا به عبارتي کور بود که امروزه اين پيشينه، ريشه‌ي ضرب‌المثل ايراني(فلاني اجاقش کور است) نيز محسوب مي‌شود لذا يکي از آرزوهاي شيرين براي هر خانواده اين جمله بود «اجاقت سبز باد». ذات آتش، گِرد آن نشستن است و همين به مرور زمان، آتشکده‌ها را به مکاني براي گردهمايي و برگزاري جشن‌ها و آيين‌هاي مذهبي ايرانيان باستان تبديل کرد و اکنون نيز علاوه بر ظرفيت مذهبي در بين زرتشتيان، به عنوان ظرفيتي فرهنگي و تاريخي در صنعت گردشگري مورد بهره‌برداري قرار گرفته است. ساختمان کنوني آتشکده يزد که البته در فهرست آثار ملي ايران نيز به ثبت رسيده، در آبان ماه ۱۳۱۳ با سرمايه يک زرتشتي پارسي به نام «همابائي» بر قطعه زميني که از سوي چند تن از زرتشتيان ايران از جمله برادران «امانت» به ياد فوت پدرشان «اردشير مهربان رستم» امانت وقف شد، ساخته شد. نقشه اين بناي تاريخي توسط مهندسان پارسي کشيده‌ شده است و معماري آن گوياي شباهت‌هاي بسياري با بناهاي مشترک پارسيان و زرتشتيان در هند است، که «ارباب جمشيد امانت» سرپرستي و نظارت ساخت اين بنا را بر عهده داشت. وي در خاطرات خود نوشته‌ که براي جلب توجه پارسيان هندوستان، پنج بار به آن ديار سفر کرده‌ است، چهار بار با کشتي‌هاي بخار روي آب‌هاي خروشان اقيانوس هند و يک بار پياده و با شتر در ريگزارهاي بلوچستان ايران و پاکستان تا سرانجام انجمن پارسيان هند، پرداخت هزينه ساختمان آتش ورهرام يزد را پذيرفته‌اند. آتشي که درون اين آتشکده مي‌سوزد، بيش از ۱۵۰۰ سال است که روشن مانده‌ و اين آتش، فروزه‌اي است از آتش آتشکده کاريان در لارستان که به عقداي يزد آورده شد و نزديک به ۷۰۰ سال در آنجا روشن نگه داشته شد و سپس اين آتش، در سال ۵۲۲ خورشيدي (۱۱۷۴ ميلادي) از عقدا به اردکان (روستاي ترک آباد) برده شد و نزديک به ۳۰۰ سال نيز در ترک آباد بود و در سال ۸۵۲ خورشيدي (۱۴۷۴ ميلادي) از ترک آباد به يزد آورده و نگهداري شد. نخست در محله‌اي به نام «خلف خان علي» در خانه يکي از موبدان بزرگ به نام «موبد تيرانداز آذرگشسب» نگهداري مي‌شد و در سال ۱۳۱۳ پس از ساخته شدن اين آتشکده، به درون آن برده شد. اين بناي تاريخي که هر ساله ميزبان گردشگران زيادي از سراسر دنياست در بحران کرونا تعطيل شده است اما پيشنهاد مي‌شود تا مردم در سفرشان به يزد بعد از بحران کرونا از اين بناي تاريخي ديدن کنند. همراهان عزيز ، آخرين اخبار استان يزد را به صورت لحظه اي و فراجناحي در بسترهاي زير دنبال کنيد : آخرين خبر يزد در تلگرام : https://t.me/joinchat/AAAAAEGzGLxClrDga39YQQ آخرين خبر يزد در اينستاگرام : https://instagram.com/yazd_today آخرين خبر يزد در سروش : http://sapp.ir/Yazd.Online آخرين خبر يزد در ايتا : http://eitaa.com/joinchat/155451392Cdb9bc9fb1b