شکار غیرمجاز تنوع زیستی ‌خراسان جنوبی را به شدت تهدید می‌کند

تسنیم/ مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی از تهدید شدید تنوع زیستی استان به علت شکار غیرمجاز خبر داد و گفت: زیست بوم‌های طبیعی استان با تهدیدهای متعددی روبه رو شده و ۵ گونه پستاندار، ۶ گونه پرنده و ۳ گونه خزنده در زمره گونه‌ در معرض تهدید قرار گرفته است.

حسن اکبری مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی تنوع زیستی برگزار شد اظهار داشت: امسال دوم خردادماه به عنوان روز جهانی تنوع زیستی با شعار راه حل‌ها در طبیعت نهفته است نامگذاری شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به تعریف از تنوع زیستی گفت: تنوع زیستی سطوح مختلف زندگی بر روی زمین و الگوهای طبیعی آن است؛ تنوع زیستی که امروز شاهد آن هستیم محصول میلیاردها سال تکامل موجودات است که به وسیله فرآیندهای طبیعی و البته به‌طور فزاینده‌ای تحت تأثیر انسان به وجود آمده است بنابراین ما بخش جدایی‌ناپذیر از این تنوع زیستی و به طور کامل وابسته به آن هستیم.
اکبری عنوان کرد: در حالی که در عصر حاضر نسبت به این موضوع مهم که تنوع زیستی یک سرمایه‌ همگانی است و ارزش فوق‌العاده‌ای برای نسل‌ امروز و نسل‌های آینده دارد شناخت رو به رشدی مشاهده می‌شود اما متاسفانه تعداد زیادی از گونه‌ها با پیامدهای ناشی از فعالیت‌های انسانی، در حال کاهش است.
وی با اشاره به شعار سال جاری روز جهانی تنوع زیستی اظهار داشت: حفاظت از تنوع زیستی، در واقع حفاظت از منافع انسان و دیگر موجودات حیات است. منابع زیستی ستون‌هایی هستند که تمدن‌ها بر روی آنها بنا شده‌اند. تامین کننده‌ اصلی مواد اولیه در صنایع مختلف مانند کشاورزی، داروسازی، لوازم بهداشتی، ساخت و ساز و منابع طبیعی و زیستی هستند که از دست دادن تنوع زیستی، مواد غذایی مورد نیاز ما، دارو، انرژی و فرصت‌های تفریحی و گردشگری ما را به دلیل از بین رفتن بوم‌سازگان‌ها تهدید می‌کند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی تصریح کرد: مجموعه‌ وسیعی از تعاملات میان اجزای مختلف تنوع زیستی این سیاره را برای همه‌ گونه‌ها از جمله انسان قابل سکونت ساخته و سلامت شخصی ما و سلامت اقتصاد و جامعه‌ انسانی ما، به عرضه‌ مداوم خدمات مختلف از سوی محیط زیست وابسته است که جایگزین دیگری برای آنها وجود ندارد. به عنوان مثال، اتفاقی که در طبیعت برای کنترل آفات توسط موجودات مختلف با تغذیه از یکدیگر می‌افتد، قابل جایگزینی حتی با صرف هزینه‌های هنگفت از سوی انسان نیستند. یا تکثیر گیاهان مختلف و زادآوری که به هنگام گرده‌افشانی، توسط حشرات و پرندگان انجام می‌شود با هیچ روش دیگری امکان پذیر نیست.
اکبری بیان کرد: اقلیم استان از نوع خشک و بیابانی است اما با توجه به موقعیت قرارگیری مناطق پست یا مرتفع به دو دسته خشک و گرم و خشک و ملایم تقسیم می‌شود. شرایط توپوگرافیک و تشکیلات زمین شناسی منجر به پیدایش تنوع بیولوژیک بی‌نظیر و متنوعی در استان شده است به طوری که در زیست‌گاه های استان، بیش از 1000 گونه گیاهی، حدود 310 گونه جانوری شامل 60گونه از رده پستانداران، 197 گونه پرنده ،50 گونه از رده خزندگان و 3 دوزیست شناسایی شده‌اند.
وی افزود: از جمله گونه‌های شاخص استان می‌توان به یوزپلنگ ایرانی، پلنگ، آهو، قوچ و میش، کل و بز، جبیر، انواع گربه سانان کوچک، روباه شنی، خرگوش، روباه معمولی، گرگ، کفتار، هوبره، زاغ بور، انواع پرندگان شکاری، آگامای سر وزغی ایرانی، انواع مارها، لاک پشت آسیایی و لاک پشت مهمیزدار اشاره کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی عنوان کرد: اگرچه اغلب مناطق استان دارای اقلیم بسیار خشک است اما تالاب‌ها و آبگیرهای استان از جمله پناهگاه حیات وحش تالاب کجی نمکزار نهبندان علاوه بر پرندگان ساکن همه ساله میزبان جمعیت‌های بزرگ از پرندگان مهاجر شامل انواع آبچلیک، انواع حواصیل، آنقوت، خوتکا و انواع اردک، فالاروپ، پاشلک، سنقر، دم جنبانک ابلق، انواع کشیم است که در میسر خود به طرف مناطق زمستان گذرانیشان در قاره آفریقا و شبه قاره هند، در تالاب‌های استان مستقر می‌شوند.
اکبری خاطرنشان کرد: متاسفانه عوامل متعددی مانند بهره‌برداری ناپایدار از منابع پایه و فعالیت‌های انسانی مخرب به ویژه در نواحی روستایی، چرای بی‌رویه در برخی مراتع،دفع نامناسبت پسماندها و شکار غیرمجاز تنوع زیستی استان را به شدت تهدید می‌کند.
وی یادآور شد: انحراف مسیرهای آبی و تداوم خشکسالی و برداشت بی‌رویه از سفره آب های زیرزمینی، در حال خشک کردن منابع محدود آبی استان است. شکار بی‌رویه و تخریب و تبدیل زیستگاه‌ها بسیاری از این پرندگان را در فهرست گونه‌های در معرض خطر قرارداده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: زیست بوم‌های طبیعی استان با بحرانها و تهدیدهای متعددی روبه رو شده است به طوری که بر اساس فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، در سال 2014 تعداد 5 گونه پستاندار (یوزپلنگ، قوچ و میش، کل و بز، آهو، زرده بر)، 6 گونه پرنده (بالابان، کرکس کوچک، عقاب تالابی، عقاب شاهی، هوبره، اردک سرسفید)، 3 گونه خزنده (لاک پشت آسیایی، لاک پشت مهمیز دار و آگامای سروزغی ایرانی) در زمره گونه‌های در معرض تهدید قرار گرفت.
اکبری بیان کرد: اگرچه فعالیت‌هایی برای جلوگیری از تخریب تنوع زیستی و احیای منابع طبیعی آسیب دیده صورت گرفته است اما عوامل مختلفی مانند وقوع دوره‌های خشکسالیهای طولانی و مکرر وبهره‌برداری بی رویه از منابع آبی، خاک و پوشش گیاهی، زوال تنوع زیستی را شدت بخشیده است.
وی عنوان کرد: به منظور حفاظت از تنوع زیستی موجود، نمونه‌هایی شاخص از طبیعت و زیستگاههای استان در قالب 3 پناهگاه حیات وحش و 6 منطقه حفاظت شده و نیز مناطق شکار ممنوع حفاظت می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در زمینه راه‌های حفاظت از تنوع زیستی و بهره‌برداری موثر از آنها با توجه به موارد فوق الذکر، انجام اقداماتی در راستای حفاظت مؤثر از تنوع زیستی و بهره‌برداری پایدار از آن ضروری است.
اکبری افزود: لحاظ کردن شاخص‌های تنوع زیستی، اهداف و استراتژی‌های ویژه برای عملی کردن اولویت‌های کنوانسیون تنوع زیستی، ارتقای سطح آگاهی اجتماعی و فرهنگ سازی در مورد حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع و اجزای تنوع زیستی با همکاری فعال رسانه‌ها، اجرای طرح آمایش سرزمین و بهره‌برداری از نتایج حاصل از مطالعات آمایش سرزمین و توان اکولوژیک و پایداری منابع طبیعی، انجام مطالعات میدانی بر روی گونه‌ها و اکوسیستم‌های منتخب برای درک بهتر از وضعیت تنوع زیستی و به کارگیری روش‌های صحیح حفاظت و احیای گونه‌های اندمیک در معرض خطر، حمایت از پروژه‌های حفاظتی با مشارکت جوامع و آحاد مردم ازجمله فعالیت‌های انجام شده در زمینه مدیریت منابع طبیعی و بهره‌برداری پایدار و حفاظت از تنوع زیستی است.