بیماران دچار زندگی نباتی چقدر زنده میمانند؟

ايسنا/ نتايج يک مطالعه ۱۰ ساله بر روي بيماران دچار زندگي نباتي نشان داد که ميانگين مدت زندهماندن اين افراد حدود ۶ ماه است. در اين مطالعه حداقل زمان بقا پس از اين وضعيت دو ماه و حداکثر ۱۹۲ ماه (۱۶ سال) بود.
اگر مغز در اثر کمبود اکسيژن، ضربه يا مسموميت از کار بيفتد و تنها ساقه مغز به فعاليت خود ادامه دهد،فرد دچار زندگي نباتي ميشود. در چنين وضعيتي فرد خودآگاهي و توانايي ارتباط با محيط اطراف را از دست ميدهد، اما عملکرد قلب و سيستم تنفس همچنان ادامه مييابد.
در مورد بيماراني که دچار وضعيت زندگي نباتي هستند، مسائل حقوقي و جنايي زيادي مطرح است. يکي از اين مسائل ديه اين افراد است. اين موضوع که ديه و ارزش تعيينشده براي صدمات آنها به چه ميزان باشد، قابل تامل بوده و در اين زمينه بين قضات و پزشکان قانوني اختلاف نظرهايي وجود دارد.
به همين دليل پژوهشگران مرکز تحقيقات پزشکي قانوني ميزان بقاي افراد دچار وضعيت زندگي نباتي را مورد بررسي قرار دادند تا در بررسيهاي آينده به اين موضوع مهم پرداخته شود که آيا با در نظر گرفتن مدت بقا و تخمين هزينه نگهداري از اين افراد، امکان بازنگري در ميزان ديات منافع از دسترفته ايشان به نحوي که به عدالت نزديکتر باشد وجود دارد يا خير؟
مسعود قائديپاشا، محمد جواد هدايتشده، سميرا آرام و عليمحمد عليمحمدي از پژوهشگراني بودند که در اين مطالعه همکاري داشتند.
در اين مطالعه گذشتهنگر و مقطعي، تمام پروندههاي بيماران دچار وضعيت زندگي نباتي که طي مدت ۱۰ سال (از آغاز سال ۱۳۸۷ تا پايان سال ۱۳۹۶) به مراکز پزشکي قانوني در شهر تهران مراجعه کرده بودند، مورد بررسي قرار گرفت و از ميان آنها ۵۸ پرونده وارد مطالعه شد.
اطلاعات لازم شامل جنسيت، سن، مدت زمان بقا پس از دچار شدن به وضعيت زندگي نباتي، علت ايجاد اين وضعيت و علت فوت از بين پروندهها استخراج شد.
از ميان اين ۵۸ نفر، ۳۱ نفر در هنگام مطالعه هنوز زنده بودند و ۲۷ نفر فوت شده بودند. ميانگين سني افراد مورد مطالعه حدود ۷۴.۵ سال بود و در دامنه سني ۱۸ تا ۹۰ سال قرار داشتند و بيشتر اين افراد (۴۰ نفر) مرد بودند.
ميانگين مدت زندگي پس از دچار شدن به وضعيت زندگي نباتي ۱.۵±۶.۳۹ ماه محاسبه شد. در پايان سال ۱۳۹۶ حداقل زمان بقاي اين افراد پس از ابتلا به وضعيت زندگي نباتي ۲ ماه و حداکثر آن ۱۹۲ ماه (۱۶ سال) بود. با حذف ۵ درصد افراد داراي حداقل مدت بقا و ۵ درصد افراد داراي حداکثر مدت بقا، ميانگين مدت بقاي ۹۰ درصد افراد وسط، حدود سه ماه محاسبه شد.
۳۲ نفر از اين ۵۸ نفر، به دليل صدمات متعدد بدني در اثر اصابت جسم سخت (تصادف اتومبيل و سقوط از ارتفاع)، ۱۲ نفر به دليل ناشناخته، چهار نفر به دليل حادثه عروقي مغزي، سه نفر پس از عمليات احياي قلبي ريوي، سه نفر به دليل تومور مغزي، دو نفر به خاطر برقگرفتگي و دو نفر ديگر به خاطر انسفاليت و مسمويت دارويي دچار زندگي نباتي شده بودند.
در افرادي که زندگي نباتي منتهي به فوت آنها شده بود، علل فوت به ترتيب در ۱۲ نفر نارسايي چندارگاني، در هفت نفر شوک سپتيک، پنج نفر سکته حاد قلبي، دو نفر نارسايي حاد کليه و يک نفر سکته حاد مغزي بود.
بين مدت زندهماندن افراد دچار زندگي نباتي با جنسيت و سن رابطه آماري معنيداري وجود نداشت، همچنين ارتباط آماري معنيداري ميان علت ابتلا به زندگي نباتي و مدت زندهماندن افراد دچار زندگي نباتي وجود نداشت.
نتايج اين مطالعه به صورت مقاله علمي پژوهشي با عنوان «مدت زنده ماندن بيماران دچار وضعيت زندگي نباتي مراجعهکننده به مراکز پزشکي قانوني شهر تهران از ابتداي سال ۱۳۸۷ تا انتهاي سال ۱۳۹۶» در فصلنامه پزشکي قانوني کشور منتشر شده است.