کم فروشان چه میزان از جیب ایرانیان بر می‌دارند؟

اقتصاد نيوز/ ترازوها در بازار به کدام سمت‌و‌سو تنظيم مي‌شود؟ آيا تاکنون به اين موضوع فکر کرده‌ايد که مصرف‌کنندگان به‌صورت سالانه چه ميزان از خطاي محاسبه ترازوها و باسکول‌ها ضرر و زيان مي‌بينند و چه هزينه‌اي در سال بابت خريد کالايي صرف مي‌کنند که وجود خارجي ندارد. اين موضوع شايد کمي عجيب باشد، اما ارزيابي‌ها نشان دهنده آن است که در طول سال مصرف‌کنندگان ارقام قابل توجهي بابت کالايي پرداخت مي‌کنند که اندازه و اوزان آنها به دليل تراز نبودن (خطاي محاسبه) ترازوها و باسکول‌ها با رقم پرداختي همخواني ندارد. به گزارش اقتصادنيوز با اين شرايط مي‌توان گفت خطا در اندازه‌گيري محصولات پيش بسته‌بندي شده و بسته‌بندي نشده که در بازار عرضه مي‌شوند موجب شده تا شاهد نوعي کم فروشي به‌صورت کلان در بخش‌هاي مختلف باشيم؛ کم فروشي که مي‌توان آن را به خريد کالايي که وجود خارجي ندارد تعبيه کرد. براساس گزارش‌هاي منتشر شده از سوي سازمان ملي استاندارد اين موضوع در کنار اقلام خوراکي شامل نازل‌هاي سوخت مايع نيز مي‌شود که با اين شرايط مي‌توان گفت اظهارات مطرح شده مبني بر اينکه برخي از جايگاه‌هاي سوخت، همراه سوخت هوا وارد خودرو مي‌کنند صحت دارد. اين مساله را مي‌توان به کنتورهاي آب و برق نيز نسبت داد و اين به معني آن است که به دليل فرسوده بودن کنتورها در بسياري از موارد مردم هزينه آب و برق مصرف نشده را پرداخت مي‌کنند. در ميان اين اقلام شايد بتوان گفت حجم اينترنت مصرفي بيش از همه براي مصرف‌کنندگان قابل لمس باشد؛ ‌به‌طوري که وزير ارتباطات نيز بارها بر اين نکته تاکيد کرده و از برخورد با عرضه‌کنندگان متخلف خبر داده است. اما مشکل کجاست و چرا با وجود مستند بودن چنين تخلفي هنوز متوليان امر براي رفع اين چالش به ميدان نيامده اند؟ سوالي که پاسخ آن به هزينه بالاي راه‌اندازي مراکز اندازه سنجي باز مي‌گردد. به‌طوري که به گفته رئيس مرکز اندازه شناسي، اوزان و مقياس‌هاي سازمان استاندارد در حال حاضر يک ميليون و ۶۰۰ هزار کنتور آب در کشور وجود دارد که براي ارزيابي اين کنتورها به دنبال ايجاد آزمايشگاه مرجع با کمک مراکز دانشگاهي هستيم تا بتوانيم اين کنتور‌ها را مورد آزمون قرار دهيم که به دليل هزينه بالايي که دارد تاکنون اين اقدام صورت نگرفته است. چالش‌هاي به وجود آمده در اندازه شناسي در کشور موجب شد تا سازمان ملي استاندارد براي سال جاري عمليات کنترل اوزن محصولات پيش بسته‌بندي شده در کشور را به‌صورت پايلوت در سه استان اصفهان، خراسان شمالي و قزوين در دستور کار قرار دهد و با اين شرايط گام اول را براي رسيدن به بسته‌بندي استاندارد بردارد. خريدهاي تو خالي با توجه به داده‌هاي اعلام شده از سوي سازمان ملي استاندارد ايران، سرانه مصرف شير در کشور ۹۰کيلوگرم است و با توجه به آنکه ميزان خطاي مجاز در بسته‌بندي براي اين محصول ۳ دهم درصد در نظر گرفته شده و مصرف کل اين محصول در سال بيش از ۷ ميليارد کيلوگرم ثبت شده است مي‌توان گفت ميزان کل خطاي محاسباتي براي اين محصول به ۲۱۶ ميليون کيلوگرم در سال مي‌رسد و با توجه به آنکه قيمت هر واحد شير ۴ هزار تومان در بازار است، خطاي دريافتي اين محصول در کل سال به رقم ۸۶۴ ميليارد تومان مي‌رسد. اما اين خطا براي شکر يکي ديگر از محصولاتي که مصرف بالايي در کشور دارد، در کل سال ۲۸۸ ميليارد تومان ارزيابي شده است. سرانه مصرف شکر در کشور ۳۰ کيلوگرم است که در طول سال به بيش از ۲ ميليارد کيلوگرم مي‌رسد، براي اين محصول نيز ۳ دهم درصد خطاي محاسبه در نظر گرفته شده و با اين شرايط ميزان خطاي وزني اين محصول به ۷۲ ميليون کيلو مي‌رسد. اما خطاي ارزشي نوشابه به‌عنوان يکي ديگر از محصولات پرطرفدار در بازار نيز در طول سال بيش از ۳۰۲ ميليارد تومان است. براساس آمار اعلام شده سرانه مصرف نوشابه ۴۲ ليتر است که مقدار کل آن در سال به بيش از ۳ ميليارد ليتر مي‌رسد؛ براي اين محصول نيز خطاي محاسبه ۳ دهم درصدي در نظر گرفته شده است که حجم خطاي محاسبه در اين محصول به بيش از ۱۰۰ ميليون ليتر مي‌رسد. اما درخصوص نمک سرانه مصرف اين محصول ۶ کيلوگرم در سال ثبت شده است که مقدار کل مصرف اين کالا در سال به ۴۸۰ ميليون کيلو مي‌رسد؛ با توجه به خطاي محاسبه ۳ دهم درصدي براي اين محصول مي‌توان گفت خطاي کل محاسبه نمک بيش از ۱۴ ميليون کيلوگرم است و با توجه به نرخ ۲ هزار تومان که براي اين محصول در نظر گرفته شده است، خطاي ارزشي نمک به ۲۸ ميليارد و ۸۰۰ ميليون تومان مي‌رسد. وضعيت روغن يکي ديگر از محصولاتي که در اين گزارش مورد ارزيابي قرار گرفته است نيز نشان دهنده آن است که سرانه مصرف اين محصول در کشور برابر با ۱۷ کيلوگرم است که مقدار کل مصرف اين محصول را در سال به بيش از يک ميليارد کيلوگرم مي‌رساند؛ با توجه به اينکه براي اين محصول نيز ميزان خطاي ۳ دهم درصدي در نظر گرفته شده است، مي‌توان گفت مقدار خطاي وزني اين محصول ۴۰ ميليون و ۸۰۰ هزار کيلو درسال است که با توجه به قيمت ۵ هزار تومان براي هر واحد از اين محصول خطاي ارزشي آن به ۲۰۴ ميليارد تومان مي‌رسد. اين آمار درخصوص برنج نيز از خطاي ارزشي ۵۷۶ ميليارد توماني حکايت دارد. براساس آمار اعلام شده سرانه مصرف برنج در سال ۴۰ کيلو گرم است که مقدار کل مصرف اين محصول را در سال به ۳ ميليارد و ۲۰۰ ميليون کيلو مي‌رساند؛ براي اين محصول ضريب خطاي بيش از يک دهم درصد پيش‌بيني شده است که خطاي مقدار کل اين محصول را به ۴۸ ميليون کيلو مي‌رساند، اما با توجه به آنکه ميانگين قيمت اين محصول ۱۲ هزار تومان پيش بيني شده است مي‌توان گفت خطاي کل مبلغ اين محصول در سال به ۵۷۶ ميليارد تومان مي‌رسد. بر اساس گزارش منتشر شده از سوي سازمان ملي استاندارد در حال حاضر ۴۰ هزار نازل سوخت مايع در کشور وجود دارد که حد مجاز خطا براي آنها ۲۰۰ سي سي تعيين شده است که خطاي سوخت‌گيري اين نازل‌ها در يک روز به ۸۰۰ هزار ليتر مي‌رسد و با يک حساب سرانگشتي مي‌توان گفت خطاي محاسبه نازل‌ها در سال به ۲۹۲ ميليون ليتر مي‌رسد و خطاي مالي اين حجم از خطاي سوخت‌گيري با توجه به آنکه قيمت هر ليتر بنزين هزار تومان است، در کل سال به رقم بزرگ ۲۹۲ ميليارد تومان مي‌رسد. طرح پايلوت براي پيش‌بسته‌بندي‌ها در اين خصوص خسرو معدني‌پور رئيس مرکز اندازه‌شناسي سازمان استاندارد در نشست خبري با اشاره به اينکه عمليات کنترل اوزان محصولات پيش بسته‌بندي شده در کشور امسال به‌صورت پايلوت در چند استان آغاز مي‌شود، عنوان کرد: اين طرح در مرحله اوليه در سه استان اصفهان، خراسان شمالي و قزوين در دستور کار قرار خواهد گرفت. به گفته معدني‌پور، تاکنون ۳۹ قابليت در کشور احصا شده که به دنبال آن هستيم طي ۲ سال آينده در دفتر منطقه‌اي اوزان و مقياس آنها را ثبت کنيم. رئيس مرکز اندازه‌شناسي، اوزان و مقياس‌هاي سازمان استاندارد با اشاره به کار‌هاي صورت گرفته در بخش آزمون و کنترل وسايل توزين و سنجش افزود: تا سال ۹۶ سه حوزه ترازو‌هاي سبک، باسکول‌هاي جاده‌اي و نازل‌هاي سوخت مايع تحت پوشش قرار داشت که در بخش سي ان جي نيز وارد شديم. وي درباره عملکرد اين مرکز گفت: در سال ۹۷ بيش از ۳۰۰ هزار ترازوي سبک، بيش از ۱۶ هزار باسکول جاده‌اي، بيش از ۱۲۱ هزار نازل سوخت مايع و بيش از ۳ هزار نازل سي‌ان‌جي تحت آزمون و کنترل قرار گرفتند. معدني‌پور همچنين افزود: هدف‌گذاري مرکز براي پلمب‌گذاري وسايل توزين ۵۰۰ هزار مورد است که تاکنون ۲۰۰ هزار مورد از آن انجام شده و طي سه سال آينده به رقم ۵۰۰ هزار مورد خواهيم رسيد. رئيس مرکز اندازه‌شناسي، اوزان و مقياس‌هاي سازمان استاندارد با بيان اينکه استانداردسازي نياز به فرهنگ‌سازي دارد، تصريح کرد: مردم از فروشگاه‌هايي که ترازو‌هاي آنها برچسب تاييد استاندارد ندارد خريد نکنند. معدني‌پور با بيان اينکه با پيشرفت‌هاي صورت گرفته اکنون در فروشگاه‌ها کمتر از ترازو استفاده شده و به جاي آن کالا‌هاي از پيش بسته‌بندي شده عرضه مي‌شود، عنوان کرد: عمليات کنترل اوزان محصولات پيش‌بسته‌بندي شده در کشور امسال به‌صورت پايلوت در چند استان آغاز مي‌شود. رئيس مرکز اندازه‌شناسي، اوزان و مقياس‌هاي سازمان استاندارد با اشاره به وجود يک ميليون و ۶۰۰ هزار کنتور آب در کشور افزود: به دنبال ايجاد آزمايشگاه مرجع با کمک مراکز دانشگاهي هستيم تا بتوانيم اين کنتور‌ها را مورد آزمون قرار دهيم که به دليل هزينه بالايي که دارد تاکنون صورت نگرفته است. وي همچنين درباره کنترل دوربين‌هاي جاده‌اي گفت: اين موضوع نيازمند سرمايه‌گذاري ۵/ ۲ ميليون يورويي است که فعلا انجام نشده است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد