کدام رشته‌ها اشتغال‌زا هستند؟

مهر/ میزان اشتغال فارغ التحصیلان ۸۹ دانشگاه، مرکز آموزش عالی و پژوهشگاه براساس جدیدترین پایش وزارت علوم اعلام شد.

محمد سعید سیف از استخراج نتایج طرح رصد اشتغال دانش آموختگان سال ۹۸ خبر داد و اظهار داشت: سال گذشته، وضعیت اشتغال فارغ التحصیلانِ سال های ۹۳ - ۹۲ را به دو روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ارسالی از دانشگاه ها (طرح پایش) و تجزیه و تحلیل براساس اطلاعات ثبتی (آمار استخراج شده از سامانه بیمه وزارت کار) مورد بررسی قرار گرفت که ۸۷ دانشگاه و مرکز آموزش عالی در این طرح با ما همکاری کردند.

مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم با اشاره به اینکه امسال وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان ۹۳-۹۴ با همکاری ۸۹ دانشگاه، مرکز آموزش عالی و پژوهشگاه مورد بررسی قرار گرفت، افزود: برای اینکه متوجه شویم چه تعداد از فارغ التحصیلان ۹۳-۹۴ اشتغال دارند، با همکاری موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی از وزارت کار استعلام گرفتیم و دانش‌آموختگانی که کد ملی آن‌ها در سامانه بیمه وزارت کار وجود داشت، در آمار ثبتی شاغلان ثبت شد.

وی درباره جامعه آماری این طرح نیز گفت: برای این طرح حداقل ۳۰ درصد کل فارغ التحصیلان ۹۳-۹۴ هر دانشگاه را در نظر گرفته ایم که ممکن است برای برخی دانشگاه ها به ۴۰ درصد و بیشتر هم برسد؛ همچنین در این طرح جنسیت در نظر گرفته نشده است.

سیف ضمن بیان این مطلب که عدم تناسب بین رشته های دانشگاهی با خواسته ها و نیازهای جامعه، عدم ایجاد مهارت های خاص در دانشجویان جهت پاسخگویی به تغییرات و نیازهای بازار کار از دلایل عمده نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی است، خاطرنشان کرد: بر همین اساس، تاکید بر ساماندهی پیمایش مستمر اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی در اسناد بالادستی بیش از پیش بر اهمیت موضوع افزوده است.

مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم اضافه کرد: رصد اشتغال در سیاست های کلی اشتغال ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری، سند چشم انداز ۱۴۰۴ و برنامه اشتغال فراگیر مصوب ستاد فرمانده اقتصاد مقاومتی مورد تاکید قرار گرفته است.

سیف همچنین به تشریح اهداف اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: فرهنگسازی رصد وضعیت دانش آموختگان در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی، ایجاد نظام مناسب اطلاع رسانی به ذینفعان در رابطه با وضعیت اشتغال هر یک از رشته های دانشگاهی، رصد آمار و اطلاعات در خصوص رشته های آموزشی مازاد و مورد نیاز بازار کار و ارائه اطلاعات نتایج به مراجع ذیربط از جمله اهداف طرح رصد اشتغال دانش آموختگان به شمار می رود.

مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم رصد مستمر ظرفیت های محیطی و شرایط بازار کار محلی – منطقه ای، بررسی ابعاد اقتصادی و اشتغالی رشته‌های دانشگاهی در تعامل با دیگر گروه ها و کمیته های تخصصی وزارت عتف، شناسایی شکاف دانشی و مهارتی دانش آموختگان در بازار کار و ترسیم وضعیت کلی اشتغال و بیکاری دانش آموختگان در رشته ها و زمینه های مختلف از دیگر اهداف طرح رصد اشتغال فارغ التحصیلان برشمرد.
وی با تاکید بر اینکه دوره های مهارت افزایی در دانشگاه ها باید بر اساس نتایج حاصله از رصد اشتغال توسعه یابد، تصریح کرد: ضرورت دارد دانشگاه ها نسبت به فعال سازی ساختارهای مشاوره شغلی و کاریابی جهت بهبود وضعیت اشتغال اهتمام بورزند.
سیف گفت: بر اساس نتایج استخراج شده، رشته‌های فنی و مهندسی در دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری وضعیت اشتغال پذیری بهتری نسبت به سایر رشته‌ها داشته اند و آمار اشتغال فارغ التحصیلان نسبت به پیمایش سال گذشته افزایش یافته است.
جزییات طرح رصد اشتغال دانش آموختگان در سال ۹۸ در جداول زیر به نمایش درامده است؛
جدول زیر اشتغال رشته های مختلف در مقطع دکتری را براساس نتایج طرح پایش(آمار دانشگاه ها)نشان می دهد؛

عنوان رشته دانشگاهی(مقطع دکتری) درصد اشتغال
اقتصاد ۱۰۰ درصد
مهندسی فضا ۹۴/۱۴ درصد
مهندسی عمران ۹۴/۰۳ درصد
مهندسی کامپیوتر ۹۱/۳۵ درصد
مهندسی مکانیک ۹۱ درصد
مهندسی برق ۸۸/۸۳ درصد
حقوق ۸۷/۳۱ درصد
فیزیک ۸۴/۷۳ درصد
آموزش زبان انگلیسی ۸۳/۵۰ درصد
مهندسی مواد و متالوژی ۸۰ درصد
حسابداری ۷۵ درصد
شیمی ۶۹/۷۵ درصد
آمار ۵۰ درصد
تاریخ ۳۳/۳۳ درصد

براساس آمار مندرج، رشته های اقتصاد، مهندسی فضا و عمران بالاترین میزان اشتغال را برای دانش آموختگان به همراه داشته است؛ در حالی که رشته های شیمی، آمار و تاریخ در قعر جدول و پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده است. اشتغال ۱۰۰ درصدی اقتصاد در مقطع دکتری جالب توجه است.

جدول زیر نیز درصد اشتغال رشته های مختلف در مقطع ارشد را براساس نتایج طرح پایش نشان می دهد.

عنوان رشته دانشگاهی(مقطع ارشد) درصد اشتغال
مهندسی کامپیوتر ۸۰/۴۱ درصد
مهندسی هوا فضا ۷۹/۷۲ درصد
حسابداری ۷۸/۵۱ درصد
مهندسی مکانیک ۷۴/۲۹ درصد
مهندسی برق ۷۴/۲۷ درصد
مهندسی عمران ۷۱/۷۲ درصد
حقوق ۶۹/۳۷ درصد
آموزش زبان انگلیسی ۶۷/۶۵ درصد
روانشناسی ۶۷ درصد
مهندسی مواد و متالوژی ۶۶/۹۶ درصد
اقتصاد ۶۲/۳۹ درصد
شیمی ۵۸/۷۸ درصد
فیزیک ۵۸/۲۹ درصد
تاریخ ۵۳/۱۴ درصد
آمار ۴۴/۲۳ درصد

میزان اشتغال فارغ التحصیلان ۹۳-۹۴ در مقطع کارشناسی ارشد در رشته های مهندسی کامپیوتر، مهندسی هوافضا، مهندسی مکانیک، مهندسی برق و مهندسی عمران و حسابداری بالای ۷۰ درصد است. نکته قابل توجه اینکه رشته اقتصاد که در مقطع دکتری، اشتغال ۱۰۰ درصدی را برای فارغ التحصیلان دکتری به همراه داشته اما در ارشد، میزان اشتغال تنها ۶۲/۳۹ درصد بوده است.

عنوان رشته دانشگاهی (مقطع کارشناسی) درصد اشتغال
آموزش زبان انگلیسی ۶۸/۳۴ درصد
مهندسی مکانیک ۶۷/۸۰ درصد
مهندسی مواد و متالوژی ۶۵/۹۲ درصد
مهندسی هوافضا ۶۳/۱۶ درصد
مهندسی عمران ۶۲/۴۴ درصد
مهندسی برق ۵۸/۹۴ درصد
مهندسی کامپیوتر ۵۶/۷۰ درصد
روانشناسی ۵۳/۰۸ درصد
حقوق ۵۲/۶۶ درصد
فیزیک ۴۹/۸۶ درصد
حسابداری ۴۶/۵۶ درصد
اقتصاد ۴۵/۷۰ درصد
آمار ۴۵/۳۰ درصد
شیمی کاربردی ۴۳/۵۵ درصد
تاریخ ۳۷/۶۹ درصد

براساس آماری که دانشگاه ها اعلام کرده اند، پایین ترین میزان اشتغال مربوط به دوره کارشناسی است؛ چرا که درصد اشتغال در رشته های مختلف زیر ۶۸ درصد است. رشته های آموزش زبان انگلیسی، مهندسی مکانیک و مهندسی مواد و متالوژی بالاترین میزان اشتغال را در دوره های کارشناسی دارا هستند و رشته های آمار، شیمی کاربردی و تاریخ در آخرین رتبه ها قرار دارند.