سود عرضه اولیه‌‌های بورس معمولا چقدر است؟

دنیای اقتصاد/ معاون بازار فرابورس می‌گوید: سهام اکثر شرکت‌هایی که طی سال‌های اخیر در بازار سرمایه ایران عرضه اولیه شده‌اند طی‌مدت کوتاهی پس از عرضه اولیه بیش از ۳۰ درصد بازدهی داشته‌اند که این خود مشوقی برای ورود سهامداران جدید به بازار سرمایه است.

افسانه عروجی، معاون بازار فرابورس معتقد است: از نگاه شرکت متقاضی پذیرش در بورس یا فرابورس، پذیرش دارای ابعاد مختلفی برای بررسی شرکت متقاضی است و مواردی از جمله بررسی‌های سازمان امور مالیاتی تا اداره کل ثبت شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری و همچنین موارد خاص هر شرکت که مرتبط با عملیات آن شرکت است را در بر می‌گیرد.
وی توضیح داده است: تا پیش از این، پس از پذیرش شرکت‌ها در بورس یا فرابورس، به‌دلیل افزایش شفافیت در ارائه اطلاعات مالی شرکت‌ها، این امکان وجود داشت که سازمان امور مالیاتی در برخی موارد اقدام به بررسی‌های مالیاتی حساب‌های سال‌های گذشته ناشر کند که این مورد خود از عوامل بازدارنده شرکت‌ها برای ورود به بازار سرمایه محسوب می‌شد، اما همان‌گونه که اعلام شده است، طبق مصوبه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی درخصوص شرکت‌هایی که در سال ۱۳۹۹ وارد بازار سرمایه می‌شوند، سازمان امور مالیاتی پس از پذیرش آنها در بورس معترض حساب‌های سنوات گذشته آنها نخواهد شد که این مهم، مشوقی تاثیرگذار به منظور ترغیب شرکت‌ها برای افزایش شفافیت اطلاعاتی و حضور در بازار سرمایه و درنتیجه بزرگ‌تر شدن این بازار خواهد بود.

فرآیند پذیرش نباید منجر به این شود که شرکت‌های تازه‌وارد در کوتاه‌مدت با اقبال سهامداران روبه‌رو شوند اما در آینده به‌دلیل ساختار بنیادی ضعیفی که دارند سهامداران را متضرر کنند.

بنابراین اگر روند پذیرش شرکت‌ها که گاهی بابت سختگیری از سوی بورس مورد انتقاد قرار می‌گیرد با دقت لازم همراه نباشد ممکن است سهامداران را پس از مدتی متضرر کند. بنابراین باید شرکت‌ها با متغیرهای بنیادی قوی و پتانسیل‌های رشد و سودآوری مناسب وارد بازار سرمایه شوند که تجربه ورود سرمایه‌گذاران به تجربه‌ای ناگوار منجر نشود.

از طرفی با افزایش اقبال عمومی به بازار سرمایه و از آنجا که سرمایه‌گذاری در بورس از مواردی است که همواره به‌عنوان سرمایه‌گذاری پرریسک طبقه‌بندی می‌شود، مشارکت در عرضه‌های اولیه به‌دلیل اینکه با پذیرش ریسک کم، بازدهی مناسبی را عاید سهامداران می‌کند، برای تازه‌واردان به حوزه بازار جذابیت خاصی خواهد داشت، زیرا در علوم مالی ریسک و بازده رابطه مستقیم با هم دارند.

ولی براساس تجربه بازارهای سرمایه در اکثر کشورهای دنیا این ارتباط در مقطع عرضه اولیه تا حدی قابل چشم‌پوشی است. همان‌طور که سهام اکثر شرکت‌هایی که طی سال‌های اخیر در بازار سرمایه ایران عرضه اولیه شده‌اند طی‌مدت کوتاهی پس از عرضه اولیه بیش از ۳۰ درصد بازدهی داشته‌اند که این خود مشوقی برای ورود سهامداران جدید به بازار سرمایه است.

از موارد دیگر مورد توجه سهامداران یا سرمایه‌گذاران خرد در عرضه اولیه می‌توان به مشاور پذیرش که مسوولیت تهیه امیدنامه ناشر و شرکت‌های تامین‌سرمایه یا مشاور سرمایه‌گذاری که مسوولیت تهیه گزارش ارزش‌گذاری سهام ناشر را بر عهده دارد اشاره کرد چراکه حضور این عوامل و ارائه گزارش‌های جداگانه براساس اطلاعات موجود، خود تاکیدی بر اقدامات صحیح در راستای شفافیت اطلاعاتی ناشر است.

همچنین با استفاده از شیوه عرضه اولیه به روش ثبت‌سفارش این امکان برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد فراهم شده است که در فضای بدون رقابت برای خرید سهام در عرضه اولیه اقدام کنند که خود موجب حضور حدود ۴ میلیون نفر در عرضه‌های اولیه سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه شده است. البته با توجه به امکانات فنی در حوزه معاملات و پس از معاملات در بازار سرمایه، حضور میلیونی افراد در روز عرضه اولیه در بازار سرمایه لازمه بازبینی برخی موارد درخصوص شیوه عرضه‌ اولیه است.