ايسنا/ خط لوله انتقال گاز ايران به ترکيه در دوازدهم فروردين ماه از سوي نيروهاي پ. ک. ک در نزديکي مرز ايران منفجر و جريان گاز به ترکيه از ايران قطع شد و علي رغم اينکه کشور ترکيه در حل مشکل به وجود آمده تاخير داشت، سرانجام روز گذشته گاز ايران به ترکيه رسيد.
شرکت ملي گاز ايران با ترکيه يک قرارداد صادرات گاز بلندمدت دارد که از سال ۲۰۰۱ آغاز شده و مدت آن ۲۵ سال و تا سال ۲۰۲۶ اعتبار دارد. بر اساس اين قرارداد، ترکيه بايد هر سال حداقل حدود ۸.۵ ميليارد مترمکعب گاز برداشت کند.
برنامه ترکيه هميشه اين است که در نيمه نخست سال ميلادي بهويژه در سه ماه دوم و سوم (مطابق با ۶ ماه نخست سال شمسي) برداشت گاز خود را به دليل آغاز فصل گرما کم ميکند. اين کاري است که اين کشور سالهاست انجام ميدهد، با اين حال ترکيه طوري دريافت خود را کم کرد که شامل جريمه نشود، زيرا طبق قرارداد که بر مبناي قانون take or pay است اگر ترکيه از حداقل سالانه گاز کمتري دريافت کند شامل جريمه ميشود. به اين معنا که حتي اگر مقدار معينشده را دريافت نکند بايد هزينه آن را بپردازد.
طبق اعلام وزارت نفت، ۲۲ فروردين ماه، يک انفجار در خط لوله در خاک ترکيه رخ داد که گروه «پکک» اين خرابکاري را بهعهده گرفت. البته چنين اقدامي پيش از اين نيز سابقه داشته و خطوط لوله صادرات گاز به ترکيه چندينبار در ساليان گذشته مورد تهاجم تروريستي قرار گرفته است. پس از آن، شرکت بوتاش ترکيه اعلام وضعيت فورسماژور کرد.
شرکت ملي گاز ايران از ابتدا با بوتاش تماس مستقيم داشت و براي رفع مشکل، اعلام آمادگي کرد و در اين راستا، مکاتبات مستمري با شرکت ترکي طرف قرارداد انجام داده است. شرکت بوتاش با استناد به شيوع ويروس کوويد۱۹ و اثرات آن در تهيه اجناس مورد نياز که اعلام کرده بود که به ايتاليا سفارش داده و منتظر دريافت آنها است و همچنين مشکلات ناشي از محدوديتهاي حمل ونقل و اعزام نيرو و تجهيزات به محل، از همان ابتدا زمان غيرمتعارفي را براي انجام تعميرات و بازسازي خط لوله اعلام کرد که مورد قبول ايران قرار نگرفت.
در اين بين کاهش تقاضا ناشي از آثار کرونا در بخشهاي صنعتي و تجاري که در ديگر کشورها نيز اتفاق افتاده در تعلل بوتاش براي بازسازي بيتاثير نبود، در اين راستا شرکت ملي گاز ايران نيز افزون بر حفظ حقوق قراردادي خود، براي بازسازي و تأمين قطعات و تجهيزات مورد نياز بوتاش اعلام آمادگي کرده بود.
همانطور که پيشبيني ميشد قرار بود که عمليات تعميرات در تيرماه به پايان برسد که همين مساله نيز رقم خورد و روز گذشته محمدرضا جولايي - سرپرست مديريت ديسپچينگ شرکت ملي گاز ايران - اعلام کرد که صادرات گاز ايران به ترکيه از ساعت ۱۴ و ۱۰ دقيقه از سرگرفته شد.
به گفته وي، صادرات گاز ايران به ترکيه با رعايت همه تعهدهاي پيشين از سوي طرفين ادامه خواهد داشت.
بازار