یک بام و دو هوای دولت در واگذاری دارا دوم

مهر/در حالي که بازار بورس خود را آماده ورود دومين صندوق ETF مي‌کرد، هيئت واگذاري ديروز به يکباره از لغو واگذاري دارا دوم و تغيير شيوه واگذاري خبر داد و واکنش منفي سهامداران بورس را برانگيخت.

در حالي که بازار بورس خود را آماده ورود دومين صندوق ETF مي‌کرد، هيئت واگذاري ديروز به يکباره از لغو واگذاري دارا دوم و تغيير شيوه واگذاري به روش بلوکي خبر داد و واکنش منفي سهامداران بورس را برانگيخت.
بر اساس تبصره دو لايحه بودجه سال ۹۹، به دولت اجازه داده شده است که واگذاري بنگاه‌هاي دولتي را پس از احراز صلاحيت حرفه‌اي و اهليت متقاضي در قالب «ETF» انجام دهد. در همين راستا دولت اولين ETF را در ارديبهشت ماه ۹۹ عرضه کرد که در طي آن باقيمانده سهام دولت در سه بانک ملت، تجارت و صادرات به علاوه باقيمانده سهام دولت در بيمه البرز و بيمه اتکايي امين که جمعاً به ارزش ۲۳ هزار ميليارد تومان برآورد شده بود در قالب صندوق واسطه‌گري مالي يکم و با تخفيف ۲۰ تا ۳۰ درصدي به عموم مردم واگذار شد در اين واگذاري حدود سه ميليون و ۶۰۰ هزار نفر، واحدها و يونيت‌هاي نخستين صندوق ETF را خريداري کردند.

پس از قابل معامله شدن اين صندوق، بلافاصله خبر از ارائه دو صندوق ديگر در تير و مرداد داده شد. در اين باره وزارت اقتصاد در سايت رسمي خود اعلام کرد: طبق اعلام قبلي معاون وزير اقتصاد قرار است در نيمه اول امسال دو ETF ديگر به نام‌هاي صندوق واسطه‌گري پالايشي مرکب از باقيمانده سهام دولت در ۴ پالايشگاه تهران، تبريز، بندرعباس و اصفهان و صندوق واسطه‌گري فلزي (شامل باقيمانده سهام دولت در شرکت فولاد مبارکه، ملي مس ايران، ايران‌خودرو و سايپا) با تخفيف ۲۰ تا ۳۰ درصدي به همه دارندگان کدملي ايراني واگذار شود. اين اقدامات در راستاي واگذاري تصدي‌هاي دولتي به مردم و گسترش فرهنگ سهامداري و مالکيت در بين مردم و از طرفي تأمين مالي دولت از طريق بورس انجام مي‌شود.

در اين باره علي ربيعي، سخنگو دولت نيز در ۱۷ تيرماه، گفت: صندوق دارايي دوم به زودي عرضه مي‌شود و دارايي‌هاي دولت در اين صندوق نيز عرضه خواهد شد. ETF دوم که پالايشگاه‌ها و فلزي‌ها در آن هستند يک روح جديد به بورس خواهند داد.

اواخر تيرماه / ‏دولت‬ طبق قانون بودجه ETFها را عرضه خواهد کرد
پيگيري رسانه‌ها از نمايندگان مجلس براي تعيين تکليف جاماندگان از سهام عدالت موجب شد ۲۰ تيرماه مهدي طغياني، سخنگوي کميسيون اقتصادي مجلس با انتقاد از تصميم دولت براي واگذاري باقيمانده سهام دولتي در قالب صندوق‌هاي سرمايه گذاري قابل معامله (ETF) در اظهارنظري گفت:دولت نبايد منابع بازگشتي سهام عدالت را بفروشد. اين منابع مربوط به سهام عدالت است و طرح مجلس اين است که منابع به جاماندگان واگذار شود و نبايد تحت عنوان صندوق يکم يا صندوق‌هاي دوم و سوم فروخته شوند.

در واکنش به اين سخنان، ياسر فلاح، مدير ارتباطات سازمان بورس در صفحه شخصي خود نوشت: براساس بودجه سال ۹۹ دولت موظف است باقي‌مانده سهام خود در شرکت‌ها و بنگاه‌هاي دولتي را در قالب صندوق‌هاي قابل معامله در بورس عرضه کند. اين روال طبق يک برنامه زمان‌بندي‌شده انجام خواهد شد.
عليرضا صالح، رئيس سازمان خصوصي‌سازي هم در واکنش به اين اظهارات در گفتگويي گفت: قانوني در کشور به‌عنوان قانون بودجه وجود دارد که طبق آن قانون در حال اقدام براي عرضه صندوق‌هاي دولتي هستيم و نمي‌توان اقدامي جز آن را در دستور کار قرار داد.

تاکيد مقامات دولتي به تداوم عرضه ETFها به همين جا ختم نشد و حسن قاليباف‌اصل رئيس سازمان بورس هم در اظهارنظري تاکيد کرد که «تصميمي مبني بر توقف ETFها گرفته نشده است.ETFها همچنان برقرار هستند و وزير امور اقتصادي و دارايي و رئيس سازمان خصوصي‌سازي صحبتي از لغو شدن ETFها نکردند. حتي رئيس سازمان خصوصي‌سازي اعلام کرد ETFها همچنان برقرار است.»

اواخر تيرماه: عرضه ETF پالايشي؛ طي يک تا دوماه آينده!
اما اواخر تيرماه و حدود يک هفته پس از اين اظهارنظرها، وزارت اقتصاد اعلام کرد که عرضه صندوق ETF پالايشي به يک تا دو ماه آينده موکول شده است.
اين اعلام بلافاصله با واکنش فعالان بازار بورس مواجه و باعث شد ميانگين قيمت سهام پالايشي در بورس تهران با سقوطي ۴ درصدي روبرو شود.

يکم مردادماه نيز عليرضا صالح، رئيس سازمان خصوصي در تأييد عرضه ETFپالايشي گفت: اقدامات لازم به منظور تشکيل دومين صندوق سرمايه‌گذاري قابل معامله(etf) با نام «صنايع پالايش نفت» متشکل از شرکت‌هاي پالايش نفت تبريز، پالايش نفت بندرعباس، پالايش نفت اصفهان و پالايش نفت تهران توسط وزارت نفت در مرحله انجام بوده و اميد است تا پايان مرداد ماه اين صندوق نيز از طريق پذيره نويسي عمومي تشکيل شود.

۱۵ مرداد: واگذاري پالايشي‌ها بصورت بلوکي!
عليرغم اظهارنظرهاي صريح گذشته، ۱۵ مردادماه سازمان خصوصي سازي در خبري بر روي وبسايت خود از عرضه بلوکي باقيمانده سهام دولت در شرکت‌هاي پالايشي خبر داد و نوشت: سازمان خصوصي‌سازي بلوک‌هاي ۱۵ درصدي سهام شرکت‌هاي پالايش نفت بندرعباس، تهران و اصفهان و نيز بلوک ۱۲.۳۱ درصدي شرکت سرمايه‌گذاري ملي ايران را واگذار مي‌کند.

اين خبر که مهر تأييد بر لغو ETF دوم بود بار ديگر با واکنش منفي سهام پالايشي در بازار بورس مواجه شد.

۲۰ مرداد: عرضه دارا دوم لغو شد
در حالي که بازار بورس و سهامداران خود را براي عرضه صندوق دارادوم در آخر مرداد يا نهايتاً اوايل شهريور آماده مي‌کردند و سهام شرکت‌هاي پالايشي با صف خريد مواجه بود، ديروز سازمان خصوصي در اطلاعيه‌اي از لغو واگذاري اين صندوق خبر داد که غافلگيري فعالان بازار بورس را بدنبال داشت و بارديگر سهام پالايشي‌ها و شاخص کل را تحت تأثير شديد قرار داد و انتقادات فراواني را نسبت به بي برنامگي دولت برانگيخت.

سازمان خصوصي سازي اعلام کرد: بر اساس اعلام قبلي سازمان خصوصي سازي قرار بود سهام دولت در چهار پالايشگاه در قالب دومين صندوق سرمايه گذاري قابل معامله (etf) عرضه شود ليکن با توجه به عدم اقدام وزارت نفت در تأسيس صندوق مذکور، هيأت واگذاري در آخرين جلسه خود و با توجه عرضه قبلي سهام شرکت پالايش نفت تبريز، عرضه باقي مانده بلوک سهام متعلق به دولت در سه شرکت پالايش نفت بندرعباس، تهران، و اصفهان را نيز مصوب نمود. لذا بر همين اساس آگهي عرضه عمده و بلوکي سهام اين شرکت‌ها هفته گذشته منتشر شده که پس از هماهنگي با بورس تاريخ دقيق عرضه آن در بازار سرمايه مشخص خواهد شد.

وزارت نفت: دستور وزير اقتصاد بود / وزير اقتصاد: زير ساخت‌هاي وزارت نفت آماده نبود
اما شرکت ملي پالايش و پخش فراورده‌هاي نفتي در واکنش به اعلان سازمان خصوصي سازي اطلاعيه اي منتشر کرد و در آن تصميم براي واگذاري بلوکي سهام پالايشي را بر گردن وزير اقتصاد انداخت.

در اين اطلاعيه آمده است: طبق آخرين نظر جناب آقاي دژپسند وزير محترم امور اقتصادي و دارايي، قرار شد سهام پالايشگاه‌ها به صورت بلوکي فروخته شود و لذا با انتخاب اين روش عرضه، ديگر لزومي به تشکيل صندوق ETF نبوده است. در هر حال در صورت تغيير اين نظر و تصميم براي تشکيل صندوق ETF، اين شرکت و وزارت نفت آماده بوده و هستند که تمامي اختيارات خود را در اين خصوص به وزير و وزارت محترم امور اقتصادي و دارايي، تفويض نمايند.
اما عصر ديروز، فرهاد دژپسند، وزير اقتصاد آماده نبودن زير ساخت‌هاي وزارت نفت را دليل لغو صندوق دارادوم معرفي کرد و گفت: سهام پالايشي‌ها که قرار بود در دارادوم عرضه شود به علت آماده نبودن دستگاه ذيربط (وزارت نفت) بصورت بلوکي يا شناور عرضه خواهد شد.

وي افزود: دستگاه مربوطه در روزهاي اخير اعلام کرد آمادگي نداريم. بر اين اساس، دارادوم به صورت بلوکي عرضه مي‌شود و اگر هم نتوانستيم، آن را شناور مي‌کنيم.
سازمان خصوصي سازي نيز در اطلاعيه دوم خود بار ديگر آماده نبودن زير ساخت‌هاي وزارت نفت را علت واگذار لغو دارا دوم اعلام و تاکيد کرد: اگر عرضه بلوکي اين پالايشگاه‌ها موفق نباشد سازمان خصوصي سازي به صورت خرد و تدريجي و به صورت عرضه شناور باقيمانده سهام اين پالايشگاه‌ها را به عموم مردم در بازار سرمايه عرضه مي‌نمايد.

روايت رئيس سازمان خصوصي سازي از علت لغو دارادوم
در حالي که بازار گمانه‌ها درباره علت لغو دارا دوم داغ بود، عليرضا صالح شامگاه ديروز گفت نظر وزارت نفت اين بوده که وزارت اقتصاد اقدام به تشکيل ETF پالايشي کند حال انکه طبق قانون، دستگاه تخصصي مربوطه يعني خود وزارت نفت مسئول تشکيل اين صندوق است.
وي توضيح داده است: بر اساس تبصره ۲ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ مديريت صندوق‌هاي سرمايه گذاري قابل معامله صرفاً توسط دستگاه‌هاي اجرايي تخصصي که در مورد ETF پالايشي وزارت نفت است امکان پذير مي‌باشد.

وي افزود: پس از تصويب هيئت وزيران در فروردين ماه سال جاري مکاتبات متعددي با وزارت نفت انجام شد و طي آن درخواست معرفي مدير صندوق از آن وزارتخانه گرديد با توجه به اينکه پس از گذشت چندين ماه از اين موضوع و عدم تأسيس صندوق توسط آن وزارتخانه ' موضوع توسط وزير امور اقتصادي و دارايي در آخرين جلسه هيئت واگذاري که در اواسط مرداد ماه سال جاري برگزار گرديد، مطرح شد و او اعلام کرد که پيگيري‌هاي اينجانب در خصوص معرفي مدير و رئيس صندوق ETF پالايشي توسط وزارت نفت، منجر به نتيجه نشده است و گذر زمان عرضه سهام دولت در پالايشگاه‌ها را با مشکل مواجه مي‌نمايد و وزارت نفت اعلام مي‌کند که صندوق توسط وزارت دارايي تأسيس شود حال آنکه قانونگذار اين موضوع را به عهده وزارتخانه تخصصي گذاشته است.

صالح تصريح کرد: در اين خصوص ابتدا اين موضوع که آيا مي‌تواند مؤسس صندوق و مدير صندوق وزارتخانه‌اي متفاوت از وزارتخانه تخصصي ذيربط باشد، در هيئت واگذاري به رأي گذاشته شد که به اتفاق آرا اعضاي هيئت واگذاري اعلام نمودند که مي‌بايست مؤسس و مدير صندوق يک دستگاه اجرايي واحد باشد. از آن جايي که با توجه به نظر وزارت نفت عملاً ايجاد صندوق پالايشي توسط وزارت نفت منتفي شده بود، هيئت واگذاري تصميم گرفت که باقيمانده سهام دولت در پالايشگاه‌ها را به صورت بلوکي عرضه نمايد و در صورتي که متقاضي خريد وجود نداشت کليه سهام متعلق به دولت در پالايشگاه‌هاي تهران، بندرعباس، اصفهان و تبريز به صورت خرد و تدريجي و به صورت شناور عرضه گردد.
وي افزود: عرضه اين پالايشگاه‌ها هم اکنون آگهي شده است و در شرف عرضه توسط بازار سرمايه است.
واکنش منفي بازار به بي برنامگي دولت
 
تغيير چند باره تصميم درباره شکل واگذاري سهام پالايشي در اختيار دولت طي ايام اخير به وضوح تأثير خود را در نوسان شاخص سهام شرکتهاي پالايشي حاضر در بورس و تبديل صف‌هاي خريد به صف‌هاي فروش و بالعکس نشان داده است. تغييراتي که بيش از همه، سرمايه سهامداران خرد را تحت تأثير قرارداده و انتقادات متعددي را نسبت به بي برنامگي دولت برانگيخته است.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar