تصمیم بازارساز برای دو بازار
آخرين خبر/ رئيسکل بانک مرکزي مکانيزم بازارسازي در بازار ارز و سهام را تشريح کرد. به گفته همتي، از روز سهشنبه هفته قبل، بانک مرکزي از طريق بازار متشکل ارزي و صرافيهاي بانکي، تامين نيازهاي ارزي بازار اسکناس را آغاز کرده و در روزهاي آتي اين سياست ادامه مييابد. او همچنين ضمن تاکيد بر تعميق بازار سرمايه با انتشار اوراق بدهي، از مالکان عمده سهام خواست با رعايت ضوابط، نقش بازارسازي را در راستاي اطمينانبخشي به سرمايهگذاران خرد در جهت نقدشوندگي بازار و محافظت نوسانات بازار سهام ايفا کنند.
بانک مرکزي به نقل از رئيسکل دو مطلب درخصوص بازارسازي ارز و بورس منتشر کرده است. در مطلب نخست، رئيسکل بانک مرکزي تاکيد کرد که در پنج ماه نخست، به ميزان 15 ميليارد دلار ارز واردات از سوي بانک مرکزي تامين شده است. نکته ديگر، اين است که به گفته همتي، بانک مرکزي از روز سهشنبه، از طريق بازار متشکل ارزي و صرافيهاي بانکي تامين نيازهاي ارزي بازار اسکناس را آغازکرده است و در روزهاي آتي نيز اين سياست را با هدف ايجاد تعادل و ثبات بازار ارز با قدرت پيش خواهد برد. بنابراين بهنظر ميرسد که کاهش نرخ صرافي ملي نسبت به بازار نيز با اين استدلال صورت گرفته است. او در يک مطالبه جداگانه يک پيشنهاد را در جهت بازارسازي بازار سرمايه مطرح کرد که مالکان عمده سهام اعم از نهادهاي دولتي، عمومي غيردولتي، بنگاههاي خصوصي بزرگ و حتي شرکتهاي تابعه بانکها که طي چند ماه اخير بهدليل رشد قيمت سهامشان منتفع شدهاند، با رعايت ضوابط قانوني، نقش بازارسازي را ايفا کنند و براي اطمينان دادن به سرمايهگذاران خرد، در جهت نقدشوندگي بازار و محافظت در برابر نوسانات اقدام کنند. در حقيقت اين موضوع باعث ميشود که از هجوم سرمايهگذاران خرد به ديگر بازارها نيز جلوگيري شود.
تامين 15 ميليارد دلار ارز واردات
عبدالناصر همتي در مطلب نخست، به تامين نياز ارزي در بازار ارز اشاره کرده است. رئيسکل بانک مرکزي تامين کالاهاي اساسي، دارو و مواد اوليه کارخانهها را اولويت اصلي اين بانک در تامين ارز واردات دانست و تصريح کرد: باتمام مشکلات تجاري ناشي از شيوع کرونا و تداوم تحريمهاي ظالمانه در پنج ماهه اول سال نزديک ۱۵ميليارد دلار براي واردات کشور تامين ارز کردهايم.نکته قابلتوجه اينکه کل واردات در پنج ماه نخست سالجاري جاري به روايت گمرک کشور 7/ 13 ميليارد دلار پوشش داده است. بنابراين اين احتمال وجود دارد که رقم اعلامي رئيسکل، مبني بر تخصيص ارز واردات چند روز اخير شهريورماه را نيز پوشش داده است. نکته قابلتوجه اينکه رئيسجمهوري نيز در جلسه هيات عنوان کرده بود که از ابتداي سال تا 12 شهريورماه 5/ 14 ميليارد دلار براي تامين ارز کالاهاي اساسي در نظر گرفته شده است. اين رقم نيز از کل رقم واردات سالجاري بيشتر است، در حالي که بايد اين موضوع را مدنظر قرار داد که تنها بخشي از واردات کشور کالاهاي اساسي است. بنابراين اين سوال پيش ميآيد که در سالجاري چه ميزان از ارز تخصيص داده شده مربوط به کالاهاي اساسي و مابقي مربوط به ساير کالاها است. البته بهنظر ميرسد که منظور رئيسجمهوري نيز تخصيص ارز کل واردات در پنج ماه نخست سالجاري بوده است و اين رقم به کالاي اساسي اختصاص ندارد.
تامين ارزي اسکناس از روز سهشنبه
رئيسکل بانک مرکزي در بخش ديگري از صحبتهاي خود درباره معاملات سامانه نيما توضيح داد: معاملات حواله ارزي روزهاي گذشته شهريورماه در سامانه نيما که بخشي از آن همراه با ايام تعطيلات عزاداري بود از يک ميليارد يورو فراتر رفت که مويد افزايش عرضه ارز توسط صادرکنندگان و تعميق تدريجي بازار ثانويه معاملات حواله ارزي است. همتي تاکيد کرد: از روز سهشنبه بانک مرکزي از طريق بازار متشکل ارزي و صرافيهاي بانکي تامين نيازهاي ارزي بازار اسکناس را آغاز کرده است و در روزهاي آتي نيز اين سياست را با هدف ايجاد تعادل و ثبات بازارارز با قدرت پيش خواهد برد. در واقع رئيسکل بانک مرکزي در اين صحبت عنوان کرد که در روزهاي آينده، بازارساز در بازار حضور خواهد داشت و هدف اين است که فاصله ايجاد شده ميان قيمتهاي رسمي و غيررسمي در بازار کاهش يابد. در روزهاي اخير استراتژي بازارساز تغيير کرده و با توجه به افزايش قيمت بازار، نرخ صرافي ملي روند نزولي را طي کرد. شايد اين استراتژي به اين خاطر اتخاذ شده که دست بانک مرکزي نسبت به گذشته در تامين اسکناس باز شده است و ميزان مداخله بازارساز از ابتداي هفته افزايش يابد و در نتيجه بانک مرکزي از اين طريق، نرخ ارز را به تعادل برساند.
مالکان عمده سهام، نقش بازارسازي ايفا کنند
رئيسکل بانک مرکزي علاوهبر تحليل اين روزهاي بازار ارز نکاتي را درخصوص بازار سهام تشريح کرد. رئيسکل بانک مرکزي توصيه کرد که مالکان عمده سهام که طي چند ماه اخير بهدليل رشد قيمت سهامشان منتفع شدهاند، نقش بازارسازي را ايفا و براي اطمينان دادن به سرمايهگذاران خرد، در جهت نقد شوندگي بازار و محافظت در برابر نوسانات، اقدام کنند.به گفته او، اقبال مردم به بورس موضوع مهمي است و عملکرد سرمايهگذاران کوچک و بزرگ، پشتوانه بازار سرمايه است. بنابراين، نظر به ورود طيف گسترده سرمايهگذاران جديد، تعامل حرفهاي، ارائه آموزشهاي سرمايهگذاري و شفافيت نهادهاي مجري معاملات و معاملهگران با اين دسته از سرمايهگذاران، منجر به حفظ منافع و تداوم حضور بلندمدت و فعاليت آنها در بازار خواهد بود. رئيسکل بانک مرکزي توصيه کرد که، مالکان عمده سهام اعم از نهادهاي دولتي، عمومي غيردولتي، بنگاههاي خصوصي بزرگ و حتي شرکتهاي تابعه بانکها که طي چند ماه اخير بهدليل رشد قيمت سهامشان منتفع شدهاند، با رعايت ضوابط قانوني، نقش بازارسازي را ايفا و براي اطمينان دادن به سرمايهگذاران خرد، در جهت نقدشوندگي بازار و محافظت در برابر نوسانات، اقدام کنند. رئيسکل بانک مرکزي در بخش ديگري از پيام خود نوشت: بانک مرکزي، توسعه بازار سرمايه و افزايش سهم آن در نظام تامين مالي را در راستاي اصلاح ساختاري اقتصاد و ثبات مالي ميداند و از آن حمايت ميکند و استقرار نظام عمليات بازار باز و توسعه ابزارها و بازار بدهي دولتي و انتشار گواهي اعتبار مولد را در اين راستا پي ميگيرد. همتي در انتهاي پست اينستاگرامي خود پيشنهاد ميکند که بازارسازي در جهت حفظ نقدشوندگي لازم در بازار سهام بهصورت عاجل با همکاري جدي سهامداران عمده و صندوقهاي سرمايهگذاري و ساير بازيگران اصلي بازار سرمايه انجام گيرد. بهنظر ميرسد که رئيسکل بانک مرکزي اين پيشنهاد را در راستاي اميدبخشي به فعاليت سهامداران خرد در بازار کرده است. زيرا شايد در روزهاي اخير، برخي از سرمايهگذاران خرد که در اين بازار نااميده شده باشند، منابع خود را وارد بازارهاي موازي نظير طلا و ارز کنند و در اين خصوص اين فشار نقدينگي باعث ايجاد نوسانات در اين بازارها خواهد شد. در اين راستا رئيسکل بانک مرکزي اين پيشنهاد را داده که مالکان سهام عمده، نقش بازارسازي را در بازار ايفا کنند. در واقع حضور سرمايهگذاران خرد در بازار باعث خواهد شد که روند تعميق بازار تداوم داشته باشد. اين موضوع در نهايت هم به نفع بازيگران بزرگ و هم به نفع بازيگران خرد خواهد شد و از سوي ديگر بازارهاي موازي نظير ارز و طلا نيز با نوسانات قيمتي روبهرو نخواهند شد. البته آن طور که همتي عنوان کرده بانک مرکزي در راستاي حمايت از تعميق بازار سهام با استفاده از ابزار خود، سياستهاي خود را ادامه خواهد داد.