دیدار سه بزرگ موسیقی ایران پس از سال‌ها

موسیقی ایرانیان/ هوشنگ ظریف، عبدالوهاب شهیدی و حسن ناهید، به‌عنوان سه نفر از بزرگان موسیقی ایران که سال‌ها با یکدیگر کار و رفاقت کرده‌اند، پس از مدت‌ها در منزل هوشنگ ظریف گرد هم آمدند؛ در محفلی با یادی از گذشته‌ها و ذکر خاطره‌های قدیم.

دیدار این بزرگان موسیقی در حالی انجام شد که قرار است در مراسم اختتامیه سی‌وپنجمین جشنواره موسیقی فجر از هوشنگ ظریف ـ نوازنده پیشکسوت تار ـ به پاس سال‌ها فعالیت هنری‌اش تقدیر شود. هرچند او که چند سالی است در بستر بیماری است، به نظر می‌رسد نتواند در این برنامه حضور پیدا کند.

پری صالحی، همسر هوشنگ ظریف که خود از نوازندگان پیشکسوت ویولن و قیچک است، درباره‌ی تقدیر ظریف در این مراسم، گفت: برای من هم شرکت در این مراسم سخت است و نمی‌روم؛ به همین دلیل یکی از شاگردان همسرم را به جای خودمان می‌فرستم.

در این دیدار دوستانه، موسیقیدان‌هایی از جمله عبدالوهاب شهیدی (خواننده پیشکسوت و نوازنده عود)، حسن ناهید (نوازنده پیشکسوت نی)، نزهت امیری (رهبر ارکستر)، فاضل جمشیدی (خواننده) و کیوان ساکت (نوازنده تار و آهنگساز) حضور داشتند.

هوشنگ ظریف و عبدالوهاب شهیدی، آخرین بار چند سال پیش در مراسم بزرگداشت شهیدی یکدیگر را ملاقات کرده بودند. در این مراسم هوشنگ ظریف بوسه‌ای بر دستان شهیدی زده، او را استاد خود خطاب کرده بود.

هوشنگ ظریف که به بیماری آلزایمر مبتلاست، توانایی به خاطر آوردن دوستان قدیمی خود را نداشت و عبدالوهاب شهیدی که خود ۹۷ سال سن دارد، مدام از این اتفاق ابراز ناراحتی می‌کرد و می‌گفت: تا به حال در زندگی‌ام تا این حد شوکه نشده بودم. اصلا فکر نمی‌کردم تا این حد تغییر کرده باشد!

او سپس رو به ظریف گفت: همه عکس‌های قدیمی‌مان را دارم. دلم می‌خواست یک روز به خانه‌ام بیایی و با هم آنها را ببینیم. خودم پایم شکسته و نمی‌توانم راه بروم، مجبورم با چرخ جابه‌جا شوم.

شهیدی همچنین در جمع بیان کرد: مرا به یاد دارد ولی تنها تصویر تیره‌ای… من در زندگی‌ام آدم به این ساکتی و نجیبی ندیده‌ام. سال‌ها با هم کار کردیم و هیچ وقت از او بدی ندیدم. به یاد دارم پس از یکی از اجراهای ارکستر، به گوشه‌ای خیره شده بود. گمان می‌کنم بیماری او از همان‌جا آغاز شده بود.

پس از این گفته‌ی شهیدی، همسر ظریف، عکسی را به او نشان داد که مربوط بود به ابتدای بیماری.

در این دورهمی کیوان ساکت برای لحظاتی ساز تار را که ساز تخصصی هوشنگ ظریف است، نواخت. با شنیدن نوای ساز، شهیدی به یاد گذشته‌ها افتاد و احساساتی شد.

حسن ناهید ۷۶ ساله هم درباره‌ی ارتباطش با هوشنگ ظریف و عبدالوهاب شهیدی گفت: من از سال ۳۹ به سفارش مرحوم استاد حسین دهلوی به مرحوم استاد نصرت‌الله گلپایگانی که در آن زمان در اداره هنرهای زیبا ارکستری داشت، معرفی شدم و از همان ساعت اولی که در ارکستر نشستم، با استاد هوشنگ ظریف همکار بودم.

ما سال‌ها با هم کار کردیم و کشورهای مهم دنیا را با هم دیده‌ایم و در خدمت استاد عبدالوهاب شهیدی بودیم. در کنسرت‌هایی که با استاد شهیدی و مرحوم فرامرز پایور (موسیقیدان و آهنگساز) داشتیم، خواننده آقای شجریان یا خود استاد شهیدی بود. به هر حال سال‌های زیادی است که یکدیگر را می‌شناسیم. الآن حدود ۶۰ سال است که من استاد ظریف را می‌شناسم. او نمونه اخلاق و هنر است‌. اخلاق استاد شهیدی را هم که دیگر همه می‌شناسند. استاد شهیدی از خواننده‌های بزرگ برنامه گل‌ها و برنامه‌های رادیویی بود. زمانی که مرحوم پایور از دنیا رفت، همکاری ما نیز با ارکستر ملی قطع شد و اغلب در فستیوال‌ها و جشنواره‌های هنری که داور بودیم، یکدیگر را ملاقات می‌کردیم؛ البته تا سه یا چهار سال پیش حال استاد ظریف خوب بود ولی بالاخره بیماری است و خبر نمی‌کند. استاد هوشنگ ظریف سال‌ها شاگردان زیادی را در عرصه‌ی موسیقی تربیت کرده و به کار تدریس پرداخته است.

همسر ظریف هم درباره‌ی علاقه بالای او به تدریس، گفت: او عاشق تدریس بود. کار ما موسیقی بود و در ارکسترها کار می‌کردیم. ولی عشق او این بود که سر کلاس پیش شاگردانش برود. او برای شاگردانش جان داد. اگر نیم ساعت کلاس داشت تمام آن مدت را با شاگردانش کار می‌کرد و از کارش نمی‌زد. او در عین خوش‌ اخلاقی، جدی بود. متاسفانه به این بیماری مبتلا شد و چند سالی است دیگر نمی‌تواند کار کند، وگرنه تا آخرین لحظه کار می‌کرد. در این اواخر افسردگی گرفت که بعد از مدتی به آلزایمر مبتلا شد.

او ادامه داد: ما در گروه آقای پایور بودیم و با هم کار می‌کردیم. پس از انقلاب زمانی که آقای پایور بیمار شد گروه به هم خورد.

نزهت امیری نیز که قبلا با هوشنگ ظریف کار کرده است، در این زمینه عنوان کرد: من افتخار شاگردی استاد ظریف را نداشتم. زمانی که می‌خواستم ارکستر مضرابی ایران را تشکیل بدهم، استاد دهلوی مرا به استاد ظریف معرفی کرد. ایشان علاوه بر اینکه همه شاگردان خود را برای کمک به من بسیج کرد، با شاگردان استاد پایور برای بخش سنتور، شاگردان استاد نریمان برای بخش عود و استاد اسماعیلی بخش تنبک تماس گرفت. او در جمع آوری نوازندگان به من کمک‌های زیادی کرد و بچه‌ها را تشویق می‌کرد که به کلاس‌های تمرین‌ ارکستر بیایند. او بدون اینکه ما رابطه‌ای داشته باشیم، پدرانه به من کمک کرد. اگر بخواهم او را با یک کلمه توصیف کنم، باید بگویم که واقعا انسان نجیبی بود و بسیار دوست داشتنی. او بسیار خوشفکر و نگران رشد هنرآموزان و هنرمندان موسیقی نسل بعد بود.

فاضل جمشیدی نیز بیان کرد که استاد ظریف چند سال است در بستر بیماری است و خدمات بسیاری برای موسیقی انجام داده است و در این زمان مسؤولان نباید از چنین فرد مهمی به سادگی غافل شوند.