قطعه‌ای آشنا به گوش ایرانیان؛ شنوندگان عزیز توجه فرمایید

مهر/ مارش موسوم به «۲۱ حمزه» يکي از مهم‌ترين نمادهاي پيروزي رزمندگان اسلام در دوران دفاع مقدس و در عمليات‌هاي مختلف بود؛ اما اين مارش را چه کسي نوشت و چگونه در حافظه جمعي ايرانيان ماندگار شد؟ مارش موسوم به «۲۱ حمزه» با نام اصلي «مارش شهريار» ساخته علي اکبر دلبري هنرمند ساکن انگلستان يکي از مهم‌ترين نمادهاي پيروزي رزمندگان دوران دفاع مقدس در عمليات‌هاي مختلف بود که با صداي محمود کريمي علويجه با نواي هميشگي و لحن به ياد ماندني «شنوندگان عزيز توجه فرماييد... شنوندگان عزيز توجه فرماييد» تبديل به يکي ماندگارترين آثار موسيقايي پس از انقلاب شد. سيد وحيد حسيني پژوهشگر و کارگردان مستند تحسين‌شده «بزم رزم» درباره اين موسيقي چنين روايت مي‌کند: «اين صداي مارش پيروزي است. مهم‌ترين نماد جنگ که هنوز مارش آغازينش ذهن را به آن روزها (دوران دفاع مقدس) مي‌برد. حتي براي آنهايي که نبودند. اين موسيقي همواره پيام ظفر مي‌داد. اما از نام و نشانش خبري نبود.» حميدرضا خزايي مدير «راديو جبهه» در دوران دفاع مقدس درباره استفاده ناگهاني از اين قطعه گمنام براي اعلان پيروزي‌ها گفته است: «اين مارش روزهاي اول جنگ به دست ما نرسيد بلکه مدت‌ها از جنگ گذشته بود که همکاران ما در آرشيو راديو اهواز اين مارش را براي ما ارسال کردند. اين مارش مربوط به رژه ارتش قبل از پيروزي انقلاب بود که پس از انقلاب در تمام روزهاي عمليات از آن استفاده مي‌کرديم منتها چون مربوط به دوران قبلي بود اسمش را «مارش حمله» گذاشته بوديم.» آنگونه که جستجوهاي پژوهشگر و کارگردان نشان مي‌دهد قطعه پس از پيروزي انقلاب به نام «نت مارش ۲۱ حمزه» با نام نُت «سرود وحدت» در بين نوازندگان دسته‌هاي موزيک نظام دست به دست مي‌شده است. اما نت قديمي اين مارش که از دانشگاه افسري امام علي(ع) به دست آمد، ارمغان تازه‌اي با خود داشت. اينکه نام اصلي نت که روي آن با ماژيک سبز خط خطي شده بود مارش «شهريار» نام داشت. قطعه‌اي که در جشن‌هاي شاهنشاهي و مارش‌هاي نظامي محمدرضا پهلوي به مناسبت‌هاي مختلف بارها و بارها اجرا شده بود. علي اکبر دلبري سازنده مارش «شهريار» که اکنون در انگلستان حضور دارد در سال ۱۳۱۶ وارد ارتش شده و پس از آن نيز به عنوان ريس موزيک مشغول به کار شد. او در سال ۱۳۳۳ بود که مارش «شهريار» را ساخت و به گفته خودش اين قطعه تبديل به مارش رسمي ژاندارمري شد. جالب اينکه وي در گفتگوي تلفني با کارگردان بزم رزم بر اين نکته تاکيد کرده که وقتي اين مارش براي خبر اعلام فتح خرمشهر پخش شد او به خود مي‌باليده که با ساخت يک اثر براي وطنش قدمي برداشته و وقتي اين اثر را شنيده اشک از چشمانش سرازير شده است. به هر ترتيب مارش «شهريار» يا «۲۱ حمزه» يا «حمله» يا «پيروزي» بخشي از هويت موسيقايي نسلي است که در سال‌هاي جنگ شايد هر روز شنونده نوعي از موسيقي بودند که برايش دربرگيرنده انواع و اقسام آلام روني بود که ممکن بود که در روح و ذهن هر شنونده‌اي تاثير جداگانه‌اي داشته باشد. اتفاقاً همين تناقض ذهني است که يک مارش نظامي ۶۸ ساله که ساز ايراني هم در ترکيب سازي و موسيقايي آن نيست اين چنين تبديل به يک خاطره موسيقايي ماندگار با همه پيچيدگي هايش براي همه ايرانيان کرده است. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد