هنر آنلاين/ پيرنياکان اعتقاد دارد اين که يک تعداد مخاطب با ماسک و دستکش در سالن کنسرت بنشينند، فضاي بده بستان هنري و ارتباط هنري را از بين ميبرد و بهنوعي همه چيز مصنوعي خواهد شد.
داريوش پيرنياکان نوازنده تار، سهتار و پژوهشگر موسيقي است و با برگزاري دهها کنسرت داخلي و بيش از صد کنسرت خارجي در کشورهاي اروپايي، آمريکا و ... بهصورت تکنوازي و گروهي، تدريس موسيقي در دانشگاه تهران، تدريس تار و سهتار در کانونهاي فرهنگي متعدد، يک پرونده هنري پرباري دارد که مزين به نشان درجه يک هنر نيز هست.
پيرنياکان علاوه بر اين، عضو هيئتمديره خانه موسيقي است و دو کتاب "نتنگاري رديف ميرزا حسينقليخان به روايت علياکبر شهنازي" و "جلوه يار" (مجموعه قطعاتي از ساختههاي پيرنياکان) را نيز در کارنامه دارد. با او درباره فعاليتهاي آتياش گفتوگو کردهايم.
آقاي پيرنياکان، در حال حاضر مشغول چه کاري هستيد؟
من در اين مدت سعي کردهام مطالعه بيشتري داشته باشم چون به مطالعه علاقه زيادي دارم. دفتري دارم که هر از گاهي ميروم آنجا مينشينم ولي کار خاصي نميکنم. يک سري قطعات تصنيف و بيکلام هم ساختهام که فعلاً آنها را کنار گذاشتهام تا شرايط انتشار آنها فراهم شود.
ميخواهيد آن قطعات را تبديل به يک پکيج کنيد؟
آن قطعات پراکنده هستند. مثلاً يک دفعه از شعري خوشم آمده و در يک دستگاهي کار کردهام. بعدها اگر فضا درست شود، ميتوانم هر کدام از آنها را بسط بدهم و تبديل به يک پکيج کنم. در حال حاضر جداي مسائل کرونا، فضاي موسيقي بههيچوجه فضاي خوبي نيست. اقتصاد موسيقي و بخصوص موسيقي جدي و هنري در مملکت ما ضربه بسيار زيادي خورده است. جوانهايي که در زمينه کار ميکردند و يک پايه بسيار قوي ازلحاظ مالي و کاري نداشتند لطمه بسيار بزرگي ديدهاند. اگر موسيقي در کشور ما بخواهد راه درستي را برود بايد حمايت و پشتيباني شود. در کشورهاي ديگر ميبينيم که شهرداري و يا کليساي هر محله يک ارکستر دارد ولي در کشور ما چنين نيست. ازنظر من مسجد محل ما هم ميتواند يک ارکستر داشته باشد و با مسائل روز همراه شود چون آن موقع بيشتر ميتواند تأثيرگذار باشد. شهرداريها هم همينطور. اين اتفاقات از ناهنجاريها و انحرافات اجتماعي جلوگيري ميکند. درواقع با ايجاد کردن چنين فضاهايي، يک سرگرمي بسيار خوب و معنيدار براي جوانها به وجود ميآيد. در حال حاضر اکثر فارغالتحصيلان دانشگاهها و هنرستانها رو به آموزش ميآورند و ميخواهند تدريس کنند. واقعيت اين است که همه نميتوانند معلم خوبي باشند. ممکن است يک نفر نوازنده خوبي باشد ولي معلم خوبي نباشد. برعکس آن هم ممکن است. متأسفانه در حال حاضر همه اين استعدادها به سمت آموزش روي آوردهاند. به همين خاطر آموزش ما نيز دچار تشتت شده است. همه اينها روي موسيقي تأثير منفي ميگذارند. واقعاً موسيقي ما در حال حاضر حال بسيار خوبي ندارند و به قول عاميانه مريضاحوال است. هيچکدام از همدورهايهاي ما کار نميکنند و فقط به سمت آموزش رفتهاند. کار ديگري هم نميتوانند انجام بدهند چون راه باز نيست. در حال حاضر وقتي يک سيدي بيرون ميآيد بلافاصله همه آن را دانلود ميکنند و قانون کپي رايت اصلاً رعايت نميشود. از طرفي خود صداوسيماي ما هم قانون کپي رايت را رعايت نميکند و بدون اجازه آثار هنرمندان را پخش ميکند. در مورد کنسرتها هم بايد بگويم بليت کنسرتهاي جدي اصلاً به فروش نميرود. موسيقي ما واقعاً حال و روز خوبي ندارد.
تجربه آموزش آنلاين موسيقي چطور بود؟
تجربه بدي نيست. نظر من اين است که آموزش آنلاين و آموزش حضوري در کنار هم ميتوانند تأثيرگذار باشد. زماني که هنرجو بهصورت حضوري در کنار استاد خودش مينشيند، در عين حال فرهنگ موسيقي هم به او انتقال پيدا ميکند. اين يکي از بارزترين نکات موسيقيهاي جدي و هنري است. موسيقي آنلاين چنين چيزهايي را حذف ميکند و يک جورهايي فقط رفع تکليف ميکند. در آموزش آنلاين آن بار عرفاني موسيقي انتقال پيدا نميکند و از دست ميرود، در صورتي که مهمترين و اصليترين قسمت يک هنر، در مفهوم تعالي است که فقط در صورت ديدار حضوري استاد و شاگرد اتفاق ميافتد. از اين نظر، آموزش آنلاين موسيقي مشکل است. موضوع بعدي اين است که در کشور ما هنوز موضوع اينترنت و آنلاين بهخوبي جاي نيفتاده است. با اين حال من فکر ميکنم تجربه تدريس آنلاين، تجربه بدي نبود.
نظر شما درباره برگزاري کنسرتهاي با نيمي از ظرفيت سالن چيست؟
به نظرم اين تصميم هم بهنوعي يکجور رفع تکليف است و فکر ميکنم در عمل آنطور که بايد و شايد خوب پيش نميرود. يعني يک جوري است که ميخواهند بگويند ما اين کار را هم درست کرديم. در همه جاي دنيا همينطور است. فکر ميکنم برگزاري کنسرتهاي آنلاين که در ماههاي گذشته برگزار شد از اين تصميم بهتر است. اين که يک تعداد مخاطب با ماسک و دستکش در سالن بنشينند، آن فضاي بده بستان هنري و ارتباط هنري را از بين ميبرد و بهنوعي همه چيز مصنوعي خواهد شد. من خودم موافق اجراي کنسرت با چنين شرايطي نيستم.
فکر ميکنيد کرونا چقدر به موسيقي ضربه زده است؟
کرونا مثل همه شاخههاي ديگر در همه جاي دنيا به موسيقي ما هم ضربه زيادي زده است. حالا در اين شرايط يک آدم 50-60 ساله شايد بتواند در خانه بماند ولي يک جوان نميتواند. کم کم ناهنجاري به وجود ميآيد. دو نوع مشکل وجود دارد؛ يکي اين که خانوادهها از نظر اقتصادي مشکل پيدا ميکنند و جنبه ديگر آن مشکل رواني است. کرونا يک سري ناهنجاريها را به وجود آورده است. دعا ميکنم هر چه سريعتر شر اين ويروس از سر دنيا کنده شود.
بازار