داریوش پیرنیاکان: موسیقی جدی و هنری در مملکت ما ضربه زیادی خورده است

هنر آنلاین/ پیرنیاکان اعتقاد دارد این که یک تعداد مخاطب با ماسک و دستکش در سالن کنسرت بنشینند، فضای بده بستان هنری و ارتباط هنری را از بین می‌برد و به‌نوعی همه چیز مصنوعی خواهد شد.
داریوش پیرنیاکان نوازنده تار، سه‌تار و پژوهشگر موسیقی است و با برگزاری ده‌ها کنسرت داخلی و بیش از صد کنسرت خارجی در کشورهای اروپایی، آمریکا و ... به‌صورت تک‌نوازی و گروهی، تدریس موسیقی در دانشگاه تهران، تدریس تار و سه‌تار در کانون‌های فرهنگی متعدد، یک پرونده هنری پرباری دارد که مزین به نشان درجه یک هنر نیز هست.
پیرنیاکان علاوه بر این، عضو هیئت‌مدیره خانه موسیقی است و دو کتاب "نت‌نگاری ردیف میرزا حسینقلی‌خان به روایت علی‌اکبر شهنازی" و "جلوه یار" (مجموعه قطعاتی از ساخته‌های پیرنیاکان)‌ را نیز در کارنامه دارد. با او درباره فعالیت‌های آتی‌اش گفت‌وگو کرده‌ایم.

آقای پیرنیاکان، در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟
من در این مدت سعی کرده‌ام مطالعه بیشتری داشته باشم چون به مطالعه علاقه زیادی دارم. دفتری دارم که هر از گاهی می‌روم آنجا می‌نشینم ولی کار خاصی نمی‌کنم. یک سری قطعات تصنیف و بی‌کلام هم ساخته‌ام که فعلاً آن‌ها را کنار گذاشته‌ام تا شرایط انتشار آن‌ها فراهم شود.

می‌خواهید آن قطعات را تبدیل به یک پکیج کنید؟
آن قطعات پراکنده هستند. مثلاً یک دفعه از شعری خوشم آمده و در یک دستگاهی کار کرده‌ام. بعدها اگر فضا درست شود، می‌توانم هر کدام از آن‌ها را بسط بدهم و تبدیل به یک پکیج‌ کنم. در حال حاضر جدای مسائل کرونا، فضای موسیقی به‌هیچ‌وجه فضای خوبی نیست. اقتصاد موسیقی و بخصوص موسیقی جدی و هنری در مملکت ما ضربه بسیار زیادی خورده است. جوان‌هایی که در زمینه کار می‌کردند و یک پایه بسیار قوی ازلحاظ مالی و کاری نداشتند لطمه بسیار بزرگی دیده‌اند. اگر موسیقی در کشور ما بخواهد راه درستی را برود باید حمایت و پشتیبانی شود. در کشورهای دیگر می‌بینیم که شهرداری و یا کلیسای هر محله یک ارکستر دارد ولی در کشور ما چنین نیست. ازنظر من مسجد محل ما هم می‌تواند یک ارکستر داشته باشد و با مسائل روز همراه شود چون آن موقع بیشتر می‌تواند تأثیرگذار باشد. شهرداری‌ها هم همین‌طور. این اتفاقات از ناهنجاری‌ها و انحرافات اجتماعی جلوگیری می‌کند. درواقع با ایجاد کردن چنین فضاهایی، یک سرگرمی بسیار خوب و معنی‌دار برای جوان‌ها به وجود می‌آید. در حال حاضر اکثر فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و هنرستان‌ها رو به آموزش می‌آورند و می‌خواهند تدریس کنند. واقعیت این است که همه نمی‌توانند معلم خوبی باشند. ممکن است یک نفر نوازنده خوبی باشد ولی معلم خوبی نباشد. برعکس آن هم ممکن است. متأسفانه در حال حاضر همه این استعدادها به سمت آموزش روی آورده‌اند. به همین خاطر آموزش ما نیز دچار تشتت شده است. همه این‌ها روی موسیقی تأثیر منفی می‌گذارند. واقعاً موسیقی ما در حال حاضر حال بسیار خوبی ندارند و به قول عامیانه مریض‌احوال است. هیچ‌کدام از هم‌دوره‌ای‌های ما کار نمی‌کنند و فقط به سمت آموزش رفته‌اند. کار دیگری هم نمی‌توانند انجام بدهند چون راه باز نیست. در حال حاضر وقتی یک سی‌دی بیرون می‌آید بلافاصله همه آن را دانلود می‌کنند و قانون کپی رایت اصلاً رعایت نمی‌شود. از طرفی خود صداوسیمای ما هم قانون کپی رایت را رعایت نمی‌کند و بدون اجازه آثار هنرمندان را پخش می‌کند. در مورد کنسرت‌ها هم باید بگویم بلیت کنسرت‌های جدی اصلاً به فروش نمی‌رود. موسیقی ما واقعاً حال و روز خوبی ندارد.

تجربه آموزش آنلاین موسیقی چطور بود؟
تجربه بدی نیست. نظر من این است که آموزش آنلاین و آموزش حضوری در کنار هم می‌توانند تأثیرگذار باشد. زمانی که هنرجو به‌صورت حضوری در کنار استاد خودش می‌نشیند، در عین حال فرهنگ موسیقی هم به او انتقال پیدا می‌کند. این یکی از بارزترین نکات موسیقی‌های جدی و هنری است. موسیقی آنلاین چنین چیزهایی را حذف می‌کند و یک جورهایی فقط رفع تکلیف می‌کند. در آموزش آنلاین آن بار عرفانی موسیقی انتقال پیدا نمی‌کند و از دست می‌رود، در صورتی که مهم‌ترین و اصلی‌ترین قسمت یک هنر، در مفهوم تعالی است که فقط در صورت دیدار حضوری استاد و شاگرد اتفاق می‌افتد. از این نظر، آموزش آنلاین موسیقی مشکل است. موضوع بعدی این است که در کشور ما هنوز موضوع اینترنت و آنلاین به‌خوبی جای نیفتاده است. با این حال من فکر می‌کنم تجربه تدریس آنلاین، تجربه بدی نبود.

نظر شما درباره برگزاری کنسرت‌های با نیمی از ظرفیت سالن چیست؟
به نظرم این تصمیم هم به‌نوعی یک‌جور رفع تکلیف است و فکر می‌کنم در عمل آن‌طور که باید و شاید خوب پیش نمی‌رود. یعنی یک جوری است که می‌خواهند بگویند ما این کار را هم درست کردیم. در همه جای دنیا همین‌طور است. فکر می‌کنم برگزاری کنسرت‌های آنلاین که در ماه‌های گذشته برگزار شد از این تصمیم بهتر است. این که یک تعداد مخاطب با ماسک و دستکش در سالن بنشینند، آن فضای بده بستان هنری و ارتباط هنری را از بین می‌برد و به‌نوعی همه چیز مصنوعی خواهد شد. من خودم موافق اجرای کنسرت با چنین شرایطی نیستم.

فکر می‌کنید کرونا چقدر به موسیقی ضربه زده است؟
کرونا مثل همه شاخه‌های دیگر در همه جای دنیا به موسیقی ما هم ضربه زیادی زده است. حالا در این شرایط یک آدم 50-60 ساله شاید بتواند در خانه بماند ولی یک جوان نمی‌تواند. کم کم ناهنجاری به وجود می‌آید. دو نوع مشکل وجود دارد؛ یکی این که خانواده‌ها از نظر اقتصادی مشکل پیدا می‌کنند و جنبه دیگر آن مشکل روانی است. کرونا یک سری ناهنجاری‌ها را به وجود آورده است. دعا می‌کنم هر چه سریع‌تر شر این ویروس از سر دنیا کنده شود.