موسیقی چند بعدی «خطوط بی‌مکان» منتشر شد

مهر/ گروه موسیقی «گاه» از مجموعه‌های صاحب سبک حوزه موسیقی ردیف دستگاهی ایران در تازه‌ترین فعالیت خود، آلبوم «خطوط بی‌مکان » را منتشر کرد.
آلبوم «خطوط بی‌مکان» عنوان تازه‌ترین پروژه موسیقایی گروه «گاه» است که به‌تازگی در قالب‌های نوین موسیقی ردیف دستگاهی ایران پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

گروه «گاه» به منظور تولید و تاکید بر نوع خاصی از موسیقی چند فرهنگی در سال ۱۳۹۴ فعالیت خود را آغاز کرد. این جنس از موسیقی که در گروه گاه موسیقی چند بعدی نامیده شده است سعی در کنار هم نشاندن موسیقی‌های کهن جهان با حفظ زیبایی شناسی مختص به هریک از آن‌ها دارد. ضمن اینکه تولید و ارائه موسیقی در این گروه بر چهارچوبی از پیش تعیین شده نیست و کل کار بر مبنای بداهه‌ای هدف‌دار پیش می‌رود؛ بداهه‌ای که در آن هر یک از نوازندگان نقشی انکارناپذیر در شکل‌گیری موسیقی داشته و نماینده یک فرهنگ موسیقایی خاص خواهند بود.

در توضیح این آلبوم آمده است: «بعد از آلبوم‌های «باغ معلق انگور» و «خلوت بی زمان»، «خطوط بی مکان» سومین تلاش در ادامه مسیر و تفکر گروه «گاه» برای آفرینش موسیقی چند بعدی است. این مجموعه تلاشی است برای کنار هم نشاندن سه فرهنگ موسیقایی «آرامی»، «سلتی» و «دستگاهی ایران».

مجموعه‌ای که خواهید شنید بر مبنای بداهه‌ای شکل گرفت که بنای آن از ابتدا تلاش برای هم حس شدن و نزدیکی سه زیبایی شناسی به هم، فارغ از تفاوت‌های ظاهری موجود بین آنها بود. موتیف‌های موسیقایی اولیه که بداهه‌ها بر پایه آن آغاز شد اغلب از گنجینه موسیقی هریک از سه فرهنگ یاد شده گزین شدند و طی بداهه‌نوازی‌های گروهی با خلاقیت هر نوازنده در تعامل با دو تن دیگر در قالبی جدید ارائه شدند.»

«راه ۱»، «راه ۲»، «راه ۳»، «راه ۴»، «راه ۵»، «منزلگاه اول»، «منزلگاه دوم»، «منزلگاه سوم» عنوان قطعاتی هستند که در این آلبوم ۷۲ دقیقه‌ای پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.

حمید مرادیان نوازنده سنتور، بابک کوهستانی نوازنده ویولا و ویولن، نگار بوبان نوازنده عود، حمید عسگری میکس و مسترینگ، حسن عسگری مدیر صدا، مجید کاشانی (استودیو دفتر) طراح گرافیک، محمدرضا یعقوبی عوامل اجرایی این آلبوم را که در استودیوی «نوای کهن پارس» ضبط شده تشکیلی می‌دهند.

محمدرضا درویشی از پژوهشگران و استادان شناخته شده موسیقی کشورمان نیز در بخشی از یادداشت خود به بهانه عرضه آلبوم «خطوط بی مکان» نوشته است: «خطوط بی مکان؛ این نامی است که نخبگان و پدیدآورندگان این مجموعه بر این موسیقی نهاده‌اند. من اگر جای آنها بودن می‌گفتم: خطوط بی مکان و بی زمان. حال فرصت آن نیست که وارد مقولات فیزیک شویم. ولی وقتی خودشان از مکان سخن می‌گویند لاجرم بعد زمان به میان می‌آید. خطوط بی مکان درست است از آن جهت که سه نوازنده در سه بعد مختلف یعنی در سه هستی و سه مکان مختلف مرتبط باهم دست به بداهه‌سرایی می‌زنند. یکی در موسیقی دستگاهی، یکی در موسیقی آرامی و یکی در موسیقی پتناتونیک؛ و جملگی هم‌نوا؛ اگرچه «بی‌مکان» با هم، هم‌آوایی می‌کنند و فرازوفرودهای دلنشین دارند.

اما زمان را از کدام دید باید دید و مکان را؟ زمان در بعد متناهی از دیدگاه انسان دچار تغییرات می‌شود و مکان نیز. از نظر برخی فیزیکدانان بدون بعد مکان، زمان معنا ندارد. در واقع زمان بدون مکان از نظر آنها صرف نظر است و تئوری.

حال به این مجموعه بازگردیم؛ «خطوط بی‌مکان»، مکان به چه معنایی است؟ به معنای اقلیم یا به معنای دستان در ساز؟ از هر دو نظر درست است. از نظر اقلیم هر سه نوازنده اقلیم‌های جغرافیای مختلفی را نشان می‌دهند و از نظر دستان، هر سه نوازنده از نظر مکان، دستان‌های مختلفی را در بداهه‌پردازی خود اختیار می‌کنند. این است جوهر و هم رنگی روح آن‌ها در این بداهه بی‌نظیر.»

آلبوم «خطوط بی‌مکان» گروه «گاه» که ضبط آن در پاییز ۱۳۹۷ صورت گرفته با شماره مجوز ۱۳۹۸-۳۶۹۳ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شماره ثبت ۳۶۳۱۱ کتابخانه ملی ایران توسط نشر در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.