موسیقی چند بعدی «خطوط بی‌مکان» منتشر شد

مهر/ گروه موسيقي «گاه» از مجموعه‌هاي صاحب سبک حوزه موسيقي رديف دستگاهي ايران در تازه‌ترين فعاليت خود، آلبوم «خطوط بي‌مکان » را منتشر کرد. آلبوم «خطوط بي‌مکان» عنوان تازه‌ترين پروژه موسيقايي گروه «گاه» است که به‌تازگي در قالب‌هاي نوين موسيقي رديف دستگاهي ايران پيش روي مخاطبان قرار گرفت.

گروه «گاه» به منظور توليد و تاکيد بر نوع خاصي از موسيقي چند فرهنگي در سال ۱۳۹۴ فعاليت خود را آغاز کرد. اين جنس از موسيقي که در گروه گاه موسيقي چند بعدي ناميده شده است سعي در کنار هم نشاندن موسيقي‌هاي کهن جهان با حفظ زيبايي شناسي مختص به هريک از آن‌ها دارد. ضمن اينکه توليد و ارائه موسيقي در اين گروه بر چهارچوبي از پيش تعيين شده نيست و کل کار بر مبناي بداهه‌اي هدف‌دار پيش مي‌رود؛ بداهه‌اي که در آن هر يک از نوازندگان نقشي انکارناپذير در شکل‌گيري موسيقي داشته و نماينده يک فرهنگ موسيقايي خاص خواهند بود.

---

بازار

---

در توضيح اين آلبوم آمده است: «بعد از آلبوم‌هاي «باغ معلق انگور» و «خلوت بي زمان»، «خطوط بي مکان» سومين تلاش در ادامه مسير و تفکر گروه «گاه» براي آفرينش موسيقي چند بعدي است. اين مجموعه تلاشي است براي کنار هم نشاندن سه فرهنگ موسيقايي «آرامي»، «سلتي» و «دستگاهي ايران».

مجموعه‌اي که خواهيد شنيد بر مبناي بداهه‌اي شکل گرفت که بناي آن از ابتدا تلاش براي هم حس شدن و نزديکي سه زيبايي شناسي به هم، فارغ از تفاوت‌هاي ظاهري موجود بين آنها بود. موتيف‌هاي موسيقايي اوليه که بداهه‌ها بر پايه آن آغاز شد اغلب از گنجينه موسيقي هريک از سه فرهنگ ياد شده گزين شدند و طي بداهه‌نوازي‌هاي گروهي با خلاقيت هر نوازنده در تعامل با دو تن ديگر در قالبي جديد ارائه شدند.»

«راه ۱»، «راه ۲»، «راه ۳»، «راه ۴»، «راه ۵»، «منزلگاه اول»، «منزلگاه دوم»، «منزلگاه سوم» عنوان قطعاتي هستند که در اين آلبوم ۷۲ دقيقه‌اي پيش روي مخاطبان قرار گرفته است.

حميد مراديان نوازنده سنتور، بابک کوهستاني نوازنده ويولا و ويولن، نگار بوبان نوازنده عود، حميد عسگري ميکس و مسترينگ، حسن عسگري مدير صدا، مجيد کاشاني (استوديو دفتر) طراح گرافيک، محمدرضا يعقوبي عوامل اجرايي اين آلبوم را که در استوديوي «نواي کهن پارس» ضبط شده تشکيلي مي‌دهند.

محمدرضا درويشي از پژوهشگران و استادان شناخته شده موسيقي کشورمان نيز در بخشي از يادداشت خود به بهانه عرضه آلبوم «خطوط بي مکان» نوشته است: «خطوط بي مکان؛ اين نامي است که نخبگان و پديدآورندگان اين مجموعه بر اين موسيقي نهاده‌اند. من اگر جاي آنها بودن مي‌گفتم: خطوط بي مکان و بي زمان. حال فرصت آن نيست که وارد مقولات فيزيک شويم. ولي وقتي خودشان از مکان سخن مي‌گويند لاجرم بعد زمان به ميان مي‌آيد. خطوط بي مکان درست است از آن جهت که سه نوازنده در سه بعد مختلف يعني در سه هستي و سه مکان مختلف مرتبط باهم دست به بداهه‌سرايي مي‌زنند. يکي در موسيقي دستگاهي، يکي در موسيقي آرامي و يکي در موسيقي پتناتونيک؛ و جملگي هم‌نوا؛ اگرچه «بي‌مکان» با هم، هم‌آوايي مي‌کنند و فرازوفرودهاي دلنشين دارند.

اما زمان را از کدام ديد بايد ديد و مکان را؟ زمان در بعد متناهي از ديدگاه انسان دچار تغييرات مي‌شود و مکان نيز. از نظر برخي فيزيکدانان بدون بعد مکان، زمان معنا ندارد. در واقع زمان بدون مکان از نظر آنها صرف نظر است و تئوري.

حال به اين مجموعه بازگرديم؛ «خطوط بي‌مکان»، مکان به چه معنايي است؟ به معناي اقليم يا به معناي دستان در ساز؟ از هر دو نظر درست است. از نظر اقليم هر سه نوازنده اقليم‌هاي جغرافياي مختلفي را نشان مي‌دهند و از نظر دستان، هر سه نوازنده از نظر مکان، دستان‌هاي مختلفي را در بداهه‌پردازي خود اختيار مي‌کنند. اين است جوهر و هم رنگي روح آن‌ها در اين بداهه بي‌نظير.»

آلبوم «خطوط بي‌مکان» گروه «گاه» که ضبط آن در پاييز ۱۳۹۷ صورت گرفته با شماره مجوز ۱۳۹۸-۳۶۹۳ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و شماره ثبت ۳۶۳۱۱ کتابخانه ملي ايران توسط نشر در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.