فارس/ وزير خارجه روسيه با انتقاد شديد از سياستهاي کشورهاي غربي در قبال ايران، گفت برخي عادت دارند تمام مشکلات منطقه را به ايران نسبت دهند تا مسئله فلسطين به حاشيه برود.
«سرگئي لاوروف» در نشستي در مسکو به شدت از سياستهاي غرب عليه ايران انتقاد کرد و گفت واشنگتن در تلاش است تا جهان را به نقض قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل با موضوع برجام، وادار کند.
ديپلمات ارشد روسيه که در مجمع بينالمللي «پريماکوف» صحبت ميکرد، در پاسخ به سؤالي در مورد تلاشهاي مسکو در راستاي حفظ توافق هستهاي با ايران، از تلاش واشنگتن براي بر هم زدن توافقهاي بينالمللي انتقاد کرد و گفت: «برجام، براي جهان ديپلماسي دستاوردي مهم بود. علاوه بر اين، اين توافق نه تنها از تنشها حول يک کشور کاست، بلکه عامل تقويت قابل توجه رژيم منع اشاعه بوده است. اين توافق، جزء بسيار مهمي از اين ساختار است.»
اينستکس، گامي کوچک است
لاوروف با اشاره به تلاشهاي ديپلماتيک اين کشور براي حفظ برجام از جمله برگزاري نشستهاي کميسيون مشترک برجام و حمايت از راهاندازي ساز و کار مالي موسوم به «اينستکس»، درباره اين طرح اروپايي، گفت: «تا جايي که ما متوجه شدهايم، اين ساز و کار قرار است توسط کشورهايي که با ايران مراوده تجاري دارند، مورد استفاده قرار گيرد، چراکه در غير اينصورت، اين ساز و کار، ناقص خواهد بود. علاوه بر اين، نبايد براي کالاهاي تحت پوشش اين ساز و کار هيچ محدوديتي قائل شد. مهمترين کالا هم نفت است، اين براي ايران از همه مهمتر است.»
وي سپس به تلاشهاي ظاهري براي راهاندازي اين ساز و کار اشاره کرد و گفت: «اين ساز و کار بالأخره اعلام شد، اما اکنون با گذشت چند ماه، هنوز عملياتي نمشده است. علاوه بر اين، اعلام شده است که اين ساز و کار فقط تجارت ميان ايران و کشورهاي اتحاديه اروپا را پوشش ميدهد، آن هم در اين مرحله فقط کالاهايي که تحت تحريم ايالات متحده قرار ندارند. اين گام کوچکي است، اما به هر حال ما از آن استقبال ميکنيم و اميدواريم که در مراحله بعدي، ديگر کشورها هم امکان پيوستن به آن را داشته باشند و کالاهاي ديگر، به خصوص نفت، هم تحت پوشش آن قرار گيرد.»
وزير خارجه روسيه ادامه داد: «چند ماه گذشته، اما اين ساز و کار عملياتي نشده است، البته يک نفر را براي فعال کردن آن مسئول کردهاند. آمريکاييها هم اعلام کردهاند که هرآنکس را که با اين ساز و کار، همکاري کند، تحريم ميکنند.»
اتحاديه اروپا ابتداي سال جاري ميلادي بعد از ماهها وعده براي راهاندازي ساز و کار جهت پشتيباني از تجارت با ايران و دور زدن تحريمهاي آمريکا، شرکتي تحت عنوان اينستکس را ثبت کرد که هنوز عملياتي نشده و فعلا نيز فقط قرار است از اقلام غذايي و انساندوستانه پشتيباني کند. مقامهاي اروپايي همچنين امکان دور زدن تحريمهاي اروپا توسط اين ساز و کار را هم رد کردهاند.
فشار آمريکا به کشورها براي نقض برجام
وزير خارجه روسيه در بخش ديگري از اين نشست، در مورد تصميم ايران براي توقف اجراي برخي از تعهداتش ذيل برجام، گفت: «همانطور که ميدانيد، ايران بر اساس حقوقي که در قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت سازمان ملل متحد برايش تعريف شده، برخي از محدوديتهاي داوطلبانه، خصوصا در زمينه سقف ذخاير اورانيوم با غناي پايين و آب سنگين را تعريق کرده است. البته تا الان، ايران به سقفهاي مشخصشده در برجام، نرسيده است. آژانس بينالمللي انرژي اتمي همچنان تأييد کرده است که ايران در حال اجراي تعهداتش است.»
وي افزود: «اما نهايتا، محدوديتهايي که در زمينه توليد اورانيوم با غناي پايين و آب سنگين براي ايران تعيينشده، با ساز و کاري در برجام همراه بود که ايران توليدات خود را انجام ميداد و ميزان مازاد را در خارج از کشور به فروش ميرساند و اين کاري بود که در تمام اين سالها انجام ميشد. اما اکنون ايالات متحده تمام کشورها را از خريد مازاد ايران منع کرده است. براي [توصيف] اين وضع به سختي ميتوان کلمهاي پيدا کرد.»
لاوروف ادامه داد: «بعضي تلاش ميکنند کل جهان را مجبور کنند که قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل را نقض کنند، تا بتوان يک کشور را "خفه کرد." اين واقعيت، اکنون جهتگيري اصلي سياست ايالات متحده در خاورميانه است. باعث تأسف است. ما داريم براي مقابله [با اين سياست] تلاش ميکنيم و سعي ميکنيم به مسائل منطقهاي ديدي مسئولانهتر و جامعتر داشته باشيم. شرکاي خود را به اتخاذ رويکردي مشابه دعوت ميکنيم.»
حمايت روسيه از اجراي کامل قطعنامه ۵۹۸
وزير خارجه روسيه در ادامه اين نشست به سؤالي در مورد اجراي يکي از بندهاي قطعنامه ۵۹۸ براي ايجاد يک مجمع گفتوگوي منطقهاي پاسخ داد و گفت مسکو تنها کشوري است که به صورت عملي از اين ايده حمايت کرده است.
وي گفت: «اين قطعنامه شامل بندي است که خواهان گسترش امنيت منطقهاي شده است. بند کوچکي است، اما محتواي مهمي دارد. همچنين در مورد شمول ايران در نوعي از همکاري جمعي ميان کشورهاي ساحل [خليج فارس] صحبت شده است.»
لاوروف ادامه داد: «در پاسخ به اين سؤال، ميخواهم بگويم که روسيه تنها کشوري بوده است که در طول ساليان طولاني، عملا براي اجراي اين قطعنامه تلاش کرده است. حدود ۱۸ سال پيش، کشور ما اجراي طرحي براي آغاز گفتوگو ميان شوراي همکاري خليج فارس از يک سو و ايران از سوي ديگر را مطرح کرد. هدف از اين کار، انتقال تجربه سازمان امنيت و همکاري اروپا بود، که البته آن زمان هنوز به يک سازمان تبديل نشده بود: اقدامات اعتمادساز، شفافيت در مباحث نظامي، شفافيت، انتقال تدريجي به مرحلهاي که کشورها يکديگر را به تمرينهاي نظامي دعوت کنند و گامهاي ديگر.»
وزير خارجه روسيه افزود: «در مفهوم پيشنهادي ما، پيشبيني شده بود که کشورهاي اتحاديه عرب، اتحاديه اروپا، پنج عضو دائم شوراي امنيت سازمان ملل و سازمان همکاري اسلامي در تلاش براي عاديسازي روابط ميان کشورهاي عربي خليج فارس و ايران، مشارکت کنند. ما چندين بار اين مفهوم را با شوراي همکاري خليج [فارس] در ميان گذاشتيم. چندين کشور حاضر در اين شورا، آماده کار بر روي اين ايده بودند، اما هنوز به موضع واحدي نرسيدهاند. به هر حال، ما با دريافت واکنش چند کشور، اين ايده را به روزرساني کردهايم و هنوز هم اين ايده "روي ميز" است.»
لاوروف ادامه داد: «علاوه بر اين، محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران، اخيرا پيشنهاد کرده ميان ايران و شوراي همکاري پيمان عدم تعرض امضا شود. اين کار قطعا مفيد خواهد بود، اما مبناي من فعلا روي اين اقدام "سلبي" براي "ايجاد پل" از طريق انکار، نخواهد بود، چراکه به نظر من، در حال حاضر اعتمادسازي و حل دغدغههاي متقابل از طريق گفتوگو، مناسبتر از هر زمان ديگر است.»
به حاشيه راندن مسئله فلسطين با مقصرسازي از ايران
وزير امور خارجه روسيه در بخش ديگري از اين نشست، تأکيد کرد که برخي در تلاش هستند تا تمام مشکلات منطقه را به گردن ايران بياندازند تا مسئله فلسطين از تمرکز رسانهها خارج شود.
وي گفت: «همانطور که پيش از اين هم گفتهام، گرايشي وجود دارد که تمام مشکلات منطقه به گردن ايران انداخته شود، تا توجهات از مسئله ايجاد کشور فلسطين، از راهکار دو دولتي براي مسئله صلح خاورميانه، منحرف شود. شاهد اين تلاش هستيم.»
او همچنين گفت برخي تلاش ميکنند ديگر کشورها را به عدم اجراي قطعنامههاي شوراي امنيت سازمان ملل در موضوع فلسطين، وادار کنند. لاوروف افزود: «اميدواريم که عقل سليم حکمفرما شود و شاهد احياي تلاشهاي جمعي باشيم. گروهي با مشروعيت بينالمللي تحت عنوان گروه چهارجانبه متشکل از روسيه، ايالات متحده، اتحاديه اروپا و سازمان ملل متحد، وجود دارد که مورد تاييد شوراي امنيت نيز هست و کسي آن را لغو نکرده است. مايه تأسف است که سالهاست اين گروه فعال نيست. ما اين وضع را غيرسازنده ميدانيم و ميخواهيم اطمينان يابيم که تصميماتي که در سازمان ملل اتخاذ ميشود، اجرايي شوند.»
بازار