موگرینی: اگر ما نبودیم، از برجام خبری نبود

فارس/ مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا با تأکيد بر اهميت توافق هسته‌اي، گفت اگر کشورهاي اروپايي نبودند، نه برجامي شکل مي‌گرفت و نه امروز از برجام اثري مانده بود. «فدريکا موگريني» روز سه‌شنبه بار ديگر تأکيد کرد که توافق هسته‌اي با ايران براي امنيت اروپا حائز اهميت است و هرگونه بي‌ثباتي در منطقه خليج فارس اروپا را نيز تحت تأثير قرار مي‌دهد. وي همچنين کشورهاي اروپايي را عامل شکل‌گيري توافق هسته‌اي سال ۲۰۱۵ با ايران معرفي کرد و گفت اگر به خاطر اقدامات اتحاديه اروپا نبود، اين توافق تاکنون حفظ نشده بود. تنش در خليج فارس به معني تنش در اروپاست او که در نشستي با موضوع وضعيت خليج فارس در پارلمان اروپا در استراتبورگ صحبت مي‌کرد، در توصيف منطقه غرب آسيا گفت: «خليج [فارس] فوق‌العاده به اروپا نزديک است و بخشي از منطقه ماست و وضعيت امنيتي در خليج [فارس] به شدت به امنيت ما مرتبط است. ما همواره گفته‌ايم که حفظ توافق هسته‌اي با ايران، بيش و پيش از هرچيز براي منافع امنيتي اروپا و جهان حائز اهميت است. اين مسئله امروز به خوبي روشن شده است. ما نمي‌خواهيم در منطقه خود شاهد يک رويارويي نظامي باشيم و نه مي‌خواهيم شاهد آن باشيم که در منطقه‌اي که همين حالا هم تنش‌هاي متعددي دارد، يک رقابت تسليحات هسته‌اي به راه بيافتد.» موگريني افزود: «در طول ساليان، ما همواره گفته‌ايم: بدون اين توافق هسته‌اي، وضعيت در خاورميانه - همينطور هم پيچيده هست - به مراتب دشوارتر از آنچيزي مي‌شود که هست. همواره اين را گفته‌ايم و حالا به نظر مي‌رسد که اتفاق نظر فزاينده‌اي در مورد آن در حال شکل‌گيري است. حتي کساني که به اين توافق بدبين بودند، حتي بسيار بدبين بودند، امروز دريافته‌اند که بدون اين [توافق]، شرايط به مراتب بدتر مي‌شود. اين چيزي است که در تمام گفت‌وگوهايم، خصوصا در ديدار با رهبران منطقه خليج [فارس] مي‌شنوم.» مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا با اشاره به سفرهاي اخيرش به کويت و عراق، گفت در اين دو کشور در مورد تنش‌هاي اخير در منطقه و لزوم آغاز ابتکارهايي براي ممانعت از تشديد تنش صحبت کرده است. وي ادامه داد: «هيچ‌کس نمي‌گويد که جنگ مي‌خواهد، هيچ‌کس اعلام نمي‌کند که دنبال جنگ است، چه در اين منطقه و چه فراتر از آن، هيچ‌کس چنين چيزي نمي‌گويد. اما مسئله، به خصوص در چنين منطقه‌اي، اين است که امکان وقوع سوء محاسبه وجود دارد و اين مي‌تواند به شکل‌گيري چرخه‌اي فوق‌العاده خطرناک از تقابل منجر شود. به همين دليل است که ما اروپايي‌ها همه بازيگران مربوطه را به خويشتنداري حداکثري و تفکر منطقي دعوت مي‌کنيم. به همين دليل است که از زمان خروج يکجانبه ايالات متحده از اين توافق، ما داريم هرآنچه مي‌توانيم براي حفظ اين توافق انجام مي‌دهيم.» «اوضاع هيچ‌وقت دشوارتر از اين نبوده است» موگريني با اشاره به نشست روز دوشنبه وزراي خارجه کشورهاي عضو اتحاديه اروپا، گفت در اين نشست تمام اعضا بار ديگر بر تعهد خود به حفظ توافق هسته‌اي با ايران تأکيد کردند. وي گفت: «منفعت ما در انجام اين کار است و ما درباره آن احساس مسئوليت مي‌کنيم.» مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا سپس به تصميم ايران براي کاهش تعهد به توافق هسته‌اي پس از يک سال پايبندي يکجانبه به اين توافق پرداخت و گفت: «همه شما از وضعيت مطلع هستيد. اوضاع احتمالا هيچ‌وقت دشوارتر از امروز نبوده است.» او اقدامات ايران را «ناهمخوان» با توافق هسته‌اي توصيف کرد و يادآور شد که اتحاديه اروپا در نامه‌اي به ايران، «پايبندي کامل» به توافق هسته‌اي را خواستار شده‌اند. وي با اين حال، گفت: «مي‌خواهم تأکيد کنم که همان پايبندي کاملي که ايران از روز نخست حصول توافق تا همين چند روز پيش، حفظش کرده بود.» موگريني حفظ توافق هسته‌اي را در راستاي منافع همه از جمله اتحاديه اروپا و ايران خواند و گفت بروکسل تلاش‌هاي خود براي «کاستن از تبعات تحريم‌هاي يکجانبه ايالات متحده» را تشديد کرده است. او ديدار ماه گذشته کميسيون مشترک برجام را «دشوار، اما سازنده» توصيف کرد و گفت در آن نشست همه در مورد لزوم حفظ توافق هسته‌اي اشتراک نظر داشتند. وي افزود: «در نشست کميسيون مشترک، ما همچنين تصميم گرفتيم که کارشناسان ما گردهم آمده و مشکلات اجرا را مورد بحث قرار دهند. نحوه تسهيل صادرات اورانيوم با غناي پايين و آب سنگين به خارج از ايران، که پس از بازاعمال تحريم‌هاي ايالات متحده فوق‌العاده دشوار شده، از جمله اين موارد است.» او گفت ساز و کار مبادله‌اي موسوم به «اينستکس» هم عملياتي شده و اکنون اولين تراکنش‌هاي آن در حال انجام است. به گفته موگريني، علاوه بر هفت کشوري که در روز عملياتي شدن اينستکس پيوستن به آن را اعلام کرده‌اند، در نشست روز دوشنبه نيز تعداد ديگري از اعضاي اتحاديه اروپا براي پيوستن به اين ساز و کار اعلام تمايل کرده‌اند و «ما همچنين با کشورهاي غيراروپايي که ممکن است [به اين ساز و کار] بپيوندند، گفت‌وگوهايي داريم.» اينستکس ساز و کاري است که در ابتدا قرار بود ابتکاري براي دور زدن تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران باشد، اما بعدا مقام‌هاي اروپايي اعلام کردند اين ساز و کار فعلا صرفا اقلام معاف از تحريم‌هاي آمريکا و مواد غذايي و دارو را پوشش مي‌دهد. جمهوري اسلامي ايران تأکيد کرده است که اين ساز و کار، در صورت فعلي خود، نمي‌تواند منافع مردم ايران را تأمين کند. «بدون اروپا، برجام شکل نمي‌گرفت» مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در ادامه صحبت‌هايش، گفت: «از آنجا که حفظ توافق هسته‌اي با ايران منفعتي صرفا اروپايي نيست، بسياري ديگر از کشورهاي جهان به مانند ما اولا اين دغدغه را دارند که در اين منطقه رقابت تسليحاتي شکل نگيرد و خصوصا اين رقابت تسليحاتي در منطقه، هسته‌اي نباشد. حفظ اين توافق نه تنها جزء منافع و مسئوليت ماست، که هست، بلکه مسئوليتي مشترک براي کل جهان است. مي‌خواهم يکبار ديگر به خودمان يادآور شوم که اين توافق، صرفا يک توافق دوجانبه يا حتي چندجانبه نيست، بلکه يک قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد است که به اتفاق آرا تصويب شده است. حفظ اين توافق و حفظ اجراي آن، يک مسئوليت جهاني است.» او افزود: «از جانب ما، به عنوان اتحاديه اروپا، به عنوان اروپايي، ما داريم هرآنچه مي‌توانيم انجام دهيم. هيچ‌وقت تصور ما اين نبوده است که اين کار ساده‌اي است، که حقيقتا هم نيست. اما آنچه براي دستيابي به آن تلاش مي‌کنيم، بسيار مهم است و به نوعي، اقدامي بي‌سابقه است. اطمينان دارم که اگر به خاطر ما نبود، اولا اين توافق اصلا شکل نمي‌گرفت و [اگر هم بود] احتمالا تا امروز ديگر وجود نداشت.» موگريني ادامه داد: «ما همواره گفته‌ايم که هرگونه نقض توافق با ايران، تنها منطقه ما را بي‌ثبات‌تر، خشونت‌بارتر و بيش از پيش در معرض تنش و مناقشه قرار مي‌دهد. رخدادهاي اخير، نشان داد که ما درست مي‌گفتيم. اما هدف ما اين نيست که ثابت کنيم درست مي‌گفتيم، بلکه هدف ما اين است که وضعيت را بهتر کنيم و آن را به سمت و سوي مثبتي ببريم. معتقدم که هيچ‌کس نبايد خطري را که متوجه همه ماست - چه در اروپا، چه در خاورميانه و چه در سرتاسر جهان - دستکم بگيرد. اين به نفع جميع ماست که هرکاري کنيم تا از اين سناريو ممانعت کنيم.» وي در پايان گفت: «بنابراين، انتخاب ما، به عنوان اروپايي‌هايي که من مي‌دانم در اين موضوع متحد هستيم، بسيار روشن است. ما به انجام هرآنچه بتوانيم براي حفظ اين توافق ادامه مي‌دهيم. ما همچنان صداي عقلانيت خواهيم بود و اين کار را براي امنيت خود، براي صلح در منطقه پرمشکل خود و به اين خاطر انجام مي‌دهيم که خصوصا مي‌دانيم اگر مشکلي وجود دارد، ضرورت حکم مي‌کند که کانال‌هاي ارتباطي باز بماند، همکاري ادامه يابد و بر راه‌هاي ديپلماتيک حل مسائل سرمايه‌گذاري شود.» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد