فارس/رئيس کل بانک مرکزي با تأکيد بر اينکه هدف آمريکا فروپاشي اقتصادي ايران بود، گفت: دولت آمريکا اکنون گرفتار آن چيزي که براي ما پيشبيني کرده بود، شده است.
عبدالناصر همتي رئيس کل بانک مرکزي امروز (سهشنبه 13 خرداد 99)، در صحن علني مجلس با بيان اينکه با تدبير مقتدرانه مقام معظم رهبري انشاءالله بتوانيم بر مشکلاتي که دشمنان پيشروي ما قرار دادهاند، فائق شويم و روز به روز بر قدرت استقلال کشور اضافه شود.
وي اظهار داشت: کشور به خاطر تحريمهاي ظالمانه و غيرقانوني دولت آمريکا و متحدانش ظرف دو سال گذشته در ايران شرايط ويژهاي را ايجاد کرده است.
رئيس کل بانک مرکزي افزود: کشور در سال 97، با شرايط خيلي سختي روبهرو شد و سال 98 يکي از سختترين دوران ما در طول دوران انقلاب بود چرا که تحريمهايي که به ما تحميل شد، در طول دو سال گذشته بيسابقه و هوشمندانه بود.
* هدف آمريکا فروپاشي اقتصاد ايران بود
همتي به توضيح تحريم هوشمندانه دشمن پرداخت و تصريح کرد: دولت آمريکا از همه ابزارهاي خود استفاده کرد تا ما را از درآمدهاي بينالملليمان محروم کند بنابر اين تمام منافذ بانکي ما را قطع کردند و فعاليتهاي صادراتي ما را مختل کردند و همه اينها در چارچوب هدفي بود که آنان نتوانستند به آن دست پيدا کنند.
وي با تأکيد بر اينکه هدف آمريکا فروپاشي اقتصادي ايران بود، گفت: آنان ميخواستند که ايران چهلمين سال پيروزي انقلابش را جشن نگيرد اما الان در موقعيتي قرار داريم که هم داراي دست برتر در منطقه و جهان هستيم و هم دولت آمريکا اکنون گرفتار آن چيزي که براي ما پيشبيني کرده بود، شده است.
رئيس کل بانک مرکزي ميگويد: شاخصها و فعاليتهاي اقتصادي کشور ايران جدا از روند سياسي و فشارهاي بينالمللي نيست خيليها در خوشبينانهترين حالت سال 97، ميگفتند ما با يک ابرتورمي روبهرو خواهيم شد، گرفتاريها و نرخهاي بسيار نجومي براي ارز پيشبيني ميکردند که خوشبختانه با تدبيرهاي مقام معظم رهبري، ايستادگي مردم و تدابير مسؤولان، دشمنان موفق نشدند که به هدفشان برسند.
رئيس کل بانک مرکزي با بيان اينکه در مورد شاخصها بايد به اين نکته توجه شود که ما ممکن بود که چيزي باشيم که نشد و انشاءالله ما بايد به چه چيزي برسيم،گفت: ما بايد اين دو موضوع را در ظرف خود ببينيم.
وي درباره رشد اقتصادي گفت: تحريم و تأثيري که تحريم بر اقتصاد ما داشت سبب شد که از سال 90 صادرات نفتي که 107 ميليارد دلار بود، در سال 98 صادرات نفتي ما به شدت کاهش پيدا کرد وکمتر از 20 درصد اين رقمي که گفتم، شد
* کاهش درآمد نفتي هم تهديد بود هم فرصت
وي افزود: واردات ايران در سال 90، 78 ميليارد دلار بود اما در سال 98 واردات ما به 42 ميليارد رسيد بنابر اين، اين مسأله تأثير بسيار زيادي بر اقتصاد خواهد گذاشت که البته هم ميتواند تهديد و هم فرصت باشد.
وي ميگويد:کاهش صادرات نفتي و وارداتي ايران از اين حيث تهديد محسوب ميشود که در کشور شوک تورمي ايجاد کرده و از اين حيث که ما ميتوانيم به سمت توليد ملي رفتهايم و وابستگي خود را از درآمدهاي ناشي از نفت کاهش ميدهيم خود يک فرصت است. بنابر اين براي همين بود که در اواخر سال 98 قبل از مواجهه با کروناويروس در آخرين آماري که بانک مرکزي در خصوص رشد اقتصادي ارائه داده نشان ميدهد که در فصل سوم سال 98 همه شاخصهاي رشد اقتصادي ما مثبت شد.
* زمينه جهش توليد فراهم است
رئيس کل بانک مرکزي در خصوص اين ادعا ميگويد:کشاورزي بالاي 7.8 درصد، صنعت 7 درصد، خدمات 1.2 درصد مثبت شدند و حتي رشد اقتصادي با نفتما نيز 1.2 درصد مثبت شد بنابر اين زمينه فراهم شده بود تا ما جهش را آغاز کنيم و به استناد همين اطلاعات نيز بود که مقام معظم رهبري به درستي سال 99 را جهش توليد اعلام فرمودند و ما هم معتقد هستيم که با افتي که در اين يکي الي دو ماه (به علت شيوع و گسترش ويروس کرونا)، و احياي آن به هدفمان ( جهش توليد) در سال 99 خواهيم رسيد.
همتي با بيان اينکه از اسفند 98 به بعد به دليل قطع شدن ما با همسايگان ورود ارز به کشور مختل شد، اظهار داشت: به خاطر مشکلاتي که در برگشت ارز داشتيم فشاري در بازار ارز ايجاد کرد که انشاءالله اين مشکلات پيش آمده در حال رفع است و طي دو ماه و نيمي که از سال 99 گذشته ما حدود 4 ميليارد دلار در اين شرايط سخت براي واردات کالاهاي اساسي دارو و مواد اوليه کارخانجات تأمين کنيم. اين روند در حال احيا شدن و اما اميدواريم به تدريج با کمک صادرکنندگان غيرنفتي که اکنون تکيه عمده درآمدهاي ارزي ما بر روي آنان است، تا به تدريج تکيه خود را بر روي درآمدهاي نفت خام کاهش دهيم.
* واردات 43 ميليارد دلاري ما در سال قبل به معناي شکست سياست آمريکا است
وي گفت: ميانگين نرخ ارز بازار ما در سال 98 نزديک به 12 و خردهاي بود و ميانگين نرخ ارز ما در سال 97 حدود 11 هزار تومان بود بين 12900 سال 98 و 11هزار تومان سال 97 با ادامه فشار حداکثري اما ما توانستيم سال گذشته 43 ميليارد دلار واردات داشته باشيم و اين به معناي شکست سياستهاي آمريکا است.
رئيس کل بانک مرکزي با ذکر اين نکته که درست است مردم ما دچار سختي شدهاند و طبقات جامعه به خاطر تورم آسيب ديد،گفت: در اين مبارزه يکطرفه تمام کشورهاي دنيا به آمريکاييها کمک کردهاند و حتي کشورهايي که ادعاي دوستي با ما دارند از کره گرفته تا عراق به خاطر فشار آمريکا به بانک مرکزيشان اجازه استفاده ما از منابع ارزيمان را نميدهند.
* 4.5 ميليارد دلار در سال 98 فقط دارو براي کشور وارد شد
همتي ميگويد: ما مشکل ارزي نداريم و ذخاير ارزي بانک مرکزي در حد کفايت و بسيار خوب است اما مشکل ما اين است که اجازه دسترسي به ارزها را به ما نميدهند و با مذاکره و فشار سعي داريم که از منابع ارزيمان استفاده کنيم کما اينکه سال گذشته توانستيم از بخشي از منابع ارزي استفاده کنيم به همين جهت ما در سال 98 هيچ مشکلي در تأمين کالاهاي اساسي و دارو نداشتيم و 4.5 ميليارد دلار در سال 98 فقط دارو براي کشور وارد شد.
وي گفت: ما از لحاظ ارزي روند خوبي داريم و معتقدم بهتر خواهد شد بنابر اين تدابيري به کار گرفتيم که بتوانيم کنترل کنيم.
رئيس کل بانک مرکزي با تأکيد بر اينکه نرخ ارز براي ما کليدي است، گفت: همه سياستهاي تجاري و غيره بايد با سياستهاي ارزي هماهنگ باشند چرا که ارز اگر متلاطم شود همه سيستمهاي اقتصادي را به هم ميريزد.
* مجلس ما را در استفاده از منابع ارزي ياري کند
همتي از نمايندگان مجلس خواست: به دولت و بانک مرکزي در مسيرهايي که ميتواند ما را در استفاده از منابع ارزي ياري دهد کمک کنند.
وي تورم را مهمترين وظيفه بانک مرکزي عنوان و تصريح کرد: بسياري از دوستاني که در مجلس حضور دارند اقتصاددان و حتي برخيها سوابق اجرايي دارند و اين مسائل را ميدانند که ما راهي جز اصلاح رابطه بانک مرکزي با دولت نداريم؛ ما در طول 50 سال گذشته به طور ميانگين تورم 20 درصدي را شاهد بودهايم يا نرخ رشد نقدينگي ما در 50 سال گذشته نيز متوسط 25 درصد بوده است. ما در يک دهه گذشته نرخ رشد 37 درصدي ميانگين نقدينيگ را داشتهايم بنابر اين علت کجاست؟ چرا رشد نقدينگي در کشور ما تا اين حد زياد است.
رئيس کل بانک مرکزي معتقد است:علت افزايش نقدينگي در کشور به رابطه بانک مرکزي با دولت و سيستم بانکي برميگردد.
* رابطه دخل و خرج دولت با بانک مرکزي اصلاح شود
وي در همين رابطه تأکيد دارد: بايد رابطه دخل و خرج دولت با بانک مرکزي و ناترازي بانکها اصلاح شود.
* اگر دولت دست در جيب بانک مرکزي نکند بر تورم فائق مي آييم
همتي در همين زمينه به اشاره حسن روحاني مبني بر اينکه بنا نداريم دست در جيب بانک مرکزي کنيم پرداخت و تأکيد کرد: اگر دولت به اين نتيجه برسد که در جيب بانک مرکزي دست نکند و اگر بتوانيم ناترازي بانکها را اصلاح کنيم ميتوانيم بر نقدينگي و تورم فائق آييم. بنابر اين برنامه بانک مرکزي نيز همين است.
رئيس کل بانک مرکزي افزود: يکي از ويژگيهاي سياستگذاري جديد پول بانک مرکزي اين بوده است که در طول سالهاي گذشته ما از ابزار عملياتي بازار باز استفاده نميکرديم بنابر اين اکنون سه دهه است که بانکهاي مرکزي کشورهاي مختلف از هدفگذاري تورمي استفاده ميکنند. اگر بانک مرکزي بخواهد بنشيند و تورم اتفاق بيفتد که کاري ندارد اما ما به اين نتيجه رسيديم که بايد تورم را هدفگذاري کنيم و به سمت کاهش تدريجي آن حرکت کنيم.
* آغاز عمليات بازار باز در بانک مرکزي
وي ادامه داد: بودجه سال 99 آغاز عمليات بازار باز را به بانک مرکزي داده است و البته ما قبلا از شوراي هماهنگي اقتصادي و مقام معظم رهبري تأييد عمليات بازار باز را گرفته بوديم بنابر اين کسري بودجه دولت نبايد منجر به رشد پايه پولي کشور شود و ا ين تصميمي است که دولت و بانک مرکزي گرفتهاند و ما اين را آغاز کردهايم و اولين مرحله آن دو الي سه روز پيش با حراج اوراق خزانه شروع شد و به نظر من در شرايطي که دولت مشکل نقدينگي دارد بهترين روش است.
همتي گفت: نمايندگان مجلس و دولت بايد هزينهها را کنترل کنند نبايد در کشور هزينهها افزايش پيدا کند و نتوانيم درآمد را در مقابل آن تأمين کنيم بنابر اين در کنار کنترل هزينه بايد کنترل استقراض از بانک مرکزي به طور جدي دنبال شود.
* پيش بيني ما از تورم همان 24 درصد است
وي در ادامه با بيان اينکهدر کنار کنترل هزينه بايد کنترل استقراض از بانک مرکزي را به طور جدي بگيريم گفت: ما امسال مصمم هستيم که عمليات بازار باز را با جديت اجرا کنيم و بر اساس پيشبيني متغيرهاي تأثيرگذار در تورم پيشبيني ما اين است در صورت ادامه روند شرايط تورم در حد 24 درصد خواهد بود. صحبتهايي که در خصوص تورمهاي بالا صورت ميگيرد انتظارات تورمي در کشور ايجاد ميکند و يک عده سودجو به دنبال افزايش قيمت کالاها هستند. بنابراين پيشبيني ما تورم در حد همان 24 درصد است البته هدفگذاري ما اين است که اين حد را نيز کاهش دهيم و تلاش ميکنيم در ميانمدت نرخ تورمي را از 22 درصد هم پايينتر بياوريم.
* 80 درصد نقدينگي ما شبه پول است
رئيس کل بانک مرکزي يکي از دلايل تورم و نقدينگي در کشور مسأله شبهپول عنوان و تصريح کرد: 80 درصد از نقدينگي ما مربوط به شبه پول است و اين موضوع از طريق سود بانکي بالا امکانپذير است سود بانکي بالا نيز از طريق ناطرازي بانکها و ناطرازي بانکها از ضعف نظارت بانک مرکزي و تسهيلات تکميلي که به بانکها تحميل ميشود ممکن خواهد بود يعني در واقع وقتي ما تسهيلاتي را تحميل ميکنيم و دولت مجبور ميشود از سيستم بانکي استقراض کند و سيستم بانکي از بانک مرکزي استقراض کند، و در صورت کمبود با نرخهاي بالاتر به سراغ بازار برود اين مسأله قابل دوام نخواهد بود و سبب ميشود که نقدينگي با سرعت رشد بالايي در کشور اتفاق بيفتد.
وي گفت:يکي از مهمترين کارهايي که ما در طول سال گذشته و امسال صورت داديم رسيدگي به بانکهاي ناهمتراز بوده است. اولاً بانکهاي وابسته به نيروهاي مسلح را ظرف دو سال گذشته با يک کار بسيار پيچيده شروع به ادغام کرديم که خوشبختانه دو بانک در بانک سپه ادغام شد و بقيه بانکها نيز در ظرف ماه جاري و ماه آينده ادغام خواهد شد.
همتي گفت: برخي از مؤسسات ناتراز وجود داشت که با مجوزي که قانوني از شوراي عالي هماهنگي اقتصادي گرفتيم اينها را تحت سرپرستي قرار داديم و بعضي از بانکهاي بزرگي که مشکل ايجاد ميکردند و نرخ بهره و سود را در بازار به هم ميزدند مديريت آنان را از سهامداران جدا کرديم و افراد مورد تأييد را قرار داديم تا بتوانند طراز آنها را درست کنند.
رئيس کل بانک مرکزي گفت:اين اقدامات باعث شد که بدون اينکه بانک مرکزي در بازار دخالتي داشته باشد اکنون نرخ سود به سمت کاهنده حرکت کند بنابر اين مطمئن باشيد که رشد شبه پول در آينده کمتر خواهد بود و به همين سبب رشد نقدينگي نيز کاهش خواهد يافت. بنابر اين تراز بانکها را به تدريج بهتر خواهيم کرد.
* مديريت سه بانک ناتراز باقي مانده را بانک مرکزي در دست گرفته است
وي با بيان اينکه اضافه برداشت بانکها يکي از دلايلي بود که سبب رشد پايه پولي کشور ميشد، تصريح کرد: از سال گذشته (98 ) تا الان (99) تقريبا اضافه برداشت نصف شده است و مبلغ باقيمانده مربوط به دو الي سه بانک ناتراز است که آنها را نيز تحت مديريت گرفتهايم بنابراين بدهي بانکها به بانک مرکزي نزديک به 40 درصد کاهش پيدا کرده است و تمام هدف ما اين است که بانکها را از فشار رشد نقدينگي خلاص کنيم و بتوانيم نقدينگي را در کشور به کنترل درآوريم.
همتي در خصوص کنترل بازار ارز اظهار داشت: اکنون در حال اجراي مديريت جديد علمي در بازار ارز هستيم و اين مسائل که مطرح ميشود گله از رؤساي اجراي سابق نيست اما کلاً سيستم اجراي ما اينگونه جا افتاده بود که ما براي حفظ نرخ ارز بايد به بازار ارز تزريق کنيم بنابراين 280 ميليارد دلار در ظرف 15 سال گذشته به عبارتي به طور ميانگين سالي 18 ميليارد دلار به بازار ارز تزريق کردهايم تا نرخ ارز را کنترل کنيم.بنابراين طبيعي است که بسياري از اين ارزها به صورت سرمايه از کشور خارج شده است. اين همه امکاناتي که در خارج از کشور خريداري شده به خاطر همين ارزها بوده است، يعني ارزهاي ارزان و رانت.
رئيس کل بانک مرکزي گفت: ما وقتي جلوي اين موضوع (تزريق ارز به بازار)، را گرفتيم خيليها گفتند ما نميتوانيم اقساطمان را در کانادا و جاهاي ديگر پرداخت کنيم چرا که با سود بالاي 25 درصدي با ارز 4200 و 3500 تومان در سالهاي قبل با 1500 يا هزار تومان ميگرفتيم و اقساط خانههاي خريداري شده پرداخت ميکردند. بنابر اين ما به کساني که در خارج از کشور خانه ميخريدند عملاً سوبسيد ميداديم بنابر اين از سال 97، در حاشيه بازار مداخله و روش را عوض کرديم.
* در دو سال گذشته يک دلار هم ارز به بازار تزريق نکرديم
وي گفت: بانک مرکزي در طول دو سال گذشته نه تنها يک دلار به بازار ارز تزريق نکرده بلکه يک ميليارد دلار هم ارز از بازار خريدهايم.
همتي تأکيد کرد: ما سياستهاي ارزي را اصلاح کردهايم و به سمت مديريت علمي ارز و تأمين کالاهاي اساسي دارو و مواد اوليه رفتهايم سياستهاي اعتباري را در جهت تأمين توليد و مولد کردن تسهيلات بانکي اصلاح کردهايم تا به توليد مستقيم برسد و در سياستهاي نظارتي کنترل بر بانکها و کاهش ناطرازي آنها را هدف قرار داديم و انشاءالله سياستهاي احتمالي را ترميم ميبخشيم و در سيستمهاي فناوري کنترلهاي بسيار جدي را بر روي تراکنشها گذاشتهايم و با پولشويي به طور جدي مبارزه ميکنيم.
وي تأکيد کرد: اکنون هيچکس نميتواند مبلغهاي بزرگ را بدون اطلاع سيستم بانکي و بانک مرکزي جابهجا کند و يکي از دلايل توفيق ما در کنترل ارز همين کنترل ريال بود و اقدامات خوبي در اين زمينه صورت دادهايم.
همتي گفت: در سياستهاي پولي قطعا به سمت ثبات اقتصادي و مهار تورم حرکت خواهيم کرد.
بازار