ديجياتو/ وقتي صحبت از حفاظت محيط زيست به ميان ميآيد، ناخودآگاه احساس نااميدي به ما دست ميدهد. زيرا تصور بر اين بوده که تنها کاري که انسان بلد است، آسيب زدن به محيط زيست خواهد بود و نه حفظ آن؛ اما اين گونه نيست. در يکي از معدود جنبشهاي جهاني به منزله حفظ لايه ازون، نشان دادهايم که ميتوان براي گرمايش کره زمين و حفاظت از اين لايه، کاري کنيم.
پروتکل مونترال يکي از اين جنبشهاست. در سال ۱۹۸۰ محققين به اين نتيجه رسيدند که توليد کلروفلوئورکربن (CFC) به شدت به لايه ازون آسيب ميزند. همان طور که ميدانيد، اين لايه وظيفه دفع تشعشعات مضرر نور خورشيد را بر عهده دارد و يکي از دلايل قابل سکونت بودن زمين هم به شمار ميرود. در نتيجه در اين پروتکل که به امضاي ۲۰۰ کشور نيز رسيده، مقرر شد تا استفاده از CFC به طور کامل متوقف شود.
اما آيا اين پروتکل کمکي به حفاظت از لايه ازون کرده است؟ در اصل نه تنها لايه ازون به آهستگي در حال ترميم است، بلکه تاثيرات آن فراتر از اين بوده و بسياري از مشکلات اقليمي و گرمايش زمين نيز کاهش يافته است. دانشگاه نيو سوت ولز (UNSW) استراليا در اين رابطه تحقيقاتي انجام داده است که خبرهاي بسيار خوبي هم دارد.
در اين تحقيقات، تغييرات اقليمي و لايه ازون در دو حالت مختلف مدلسازي شد. در حالت اول، پروتکل مونترال اجرا شد و در حالت دوم شرايط زمين بدون رعايت قوانين پروتکل مونترال بررسي شد. در اين حالت براي پيش بيني آينده از تخميني با ضريب اطمينان ۳ درصد استفاده شد تا شرايط به حالت واقعي نزديکتر باشد.
محققين دريافتند که تحت قرار داد مونترال شرايط کره زمين بسيار بهتر است. در اصل ميانگين دماي کره زمين تحت مفاد اين پروتکل، يک درجه کمتر شده و دماي قطب شمال نيز تا ميانهي اين قرن، ۳ تا ۴ درجه کمتر خواهد شد. ريشاو گويال (Rishav Goyal) محقق ارشد اين تحقيقات ميگويد:
از نظر جرمي، CFCها گاز گلخانهاي خطرناکتري نسبت به کربن دي اکسيد هستند. در نتيجه پروتکل مونترال نه تنها لايه ازون را نجات داد، بلکه بخشي محسوس از گرمايش جهاني را نيز متوقف کرده است. جالب است بدانيد اين پروتکل، تاثيرات مثبت بيشتري نسبت به پروتکل کيوتو (کم کردن اثرات گاز گلخانهاي) داشته است.
براي مثال، پروتکل کيوتو تنها ۰.۱۲ سانتي گراد تا ميانه قرن فعلي گرمايش زمين را کاهش ميدهد، در حالي که پروتکل مونترال يک درجه کامل گرمايش زمين را کاهش خواهد داد.
با اين حال تنها تاثير اين پروتکل در رابطه با تغييرات دمايي نيست. افزايش يخبندان در قطب شمال نيز ۲۵ درصد افزايش يافته که در غير اين صورت، چنين چيزي رخ نميداد. از بين رفتن يخهاي جزيره گرينلند و افزايش سطح درياها نيز به لطف اين پروتکل، آهستهتر شده است.
اين پروتکل نشانگر اين است که جلوگيري از تغييرات اقليمي هرچند که ترسناک هم باشد، شدني و اميدبخش است. البته درست است که تغييرات اصلي بايد در تمامي سطوح جامعه صورت بگيرد، ولي با اين حال باعث ميشود که نسبت به تغييرات اميدوار باشيم. زيرا اکنون ديگر ميدانيم که اگر بخواهيم کاري براي نجات محيط زيست انجام دهيم، مي توانيم به صورت جمعي از عهده آن برآييم. پس هدف بعدي ما؛ مقابله با کربن دي اکسيد.
بازار