آیا موجودات فرازمینی نامرئی وجود دارند؟

مجله ايلياد/ تشخيص وجود حيات کار راحتي است؛ زيرا حرکت مي‌کند، رشد مي‌کند، مي‌خورد، دفع دارد و توليد مثل مي‌کند. در زيست‌شناسي محققين معمولاً از مخفف «MRS-GREN» براي شرح دادن حيات استفاده مي‌کنند. حرف‌هاي اين مخفف به ترتيب ابتداي کلمات حرکت، تنفس، حساسيت، رشد، توليد مثل، دفع و تغذيه هستند. «هلن شرمان» به‌عنوان اولين فضانورد بريتانيايي و شيميدان کالج سلطنتي لندن، اخيراً گفته است که حيات‌هاي فرازميني نامرئي هستند و مي‌توانند در بين ما وجود داشته باشند. اما اين چطور امکان دارد؟ هر چند تشخيص حيات ساده است، ولي تعريف آن کار سختي است و قرن‌ها است که دانشمندان و فيلسوفان را به خود مشغول کرده است. به عنوان مثال، پرينتر سه بعدي مي‌تواند مانند خودش را توليد کند؛ ولي نمي‌توان آن را زنده ناميد. بالغ از بر ۱۰۰ تعريف براي حيات وجود دارد. يکي از تعاريف اين است که حيات را به‌عنوان يک سيستم شيميايي خوداتکا مي‌دانند که مي‌تواند فرگشت داروين را به انجام برساند. اين تعريف براي بسياري از موارد جوابگو است. اگر بحث جستجوي حيات در فضا باشد، تعريف حيات از چيزي که روي زمين وجود دارد نيز سخت‌تر است. بايد توجه داشت که حيات هوشمند در فضا، مي‌تواند خارج از تعاريف انساني باشد. هلن شرمان اعتقاد دارد که فرازميني‌ها قطعاً وجود دارند و شکي در مورد آن وجود ندارد. وي اذعان دارد که شايد فرازميني‌ها مانند ما از کربن و نيتروژن ساخته نشده باشند و نتوانيم آن‌ها را ببينيم. وي مي‌گويد: «منظور من چيزي مانند روح نيست، بلکه موجودات کشف نشده‌اي مدنظر من هستند که بيوشيمي متفاوتي دارند و بنابراين ما نمي‌توانيم آن‌ها را مطالعه کنيم؛ زيرا از تفاسير ما خارج هستند. شايد اين موجودات در مقياس ميکروسکوپي باشند. از آنجا که ما فقط بخش کوچکي از دنياي ميکروب‌ها را کشف کرده‌ايم، به‌همين خاطر اين حيات‌هاي فرازميني را نيز تا کنون کشف نکرده‌ايم.» يکي از نظريه‌ها در مورد بيوشيمي متفاوت حيات‌هاي فرازميني، اين است که اين حيات‌ها به جاي کربن بر پايه‌ي سيليکون بنا نهاده شده باشند. اين نظريه امکان واقعي بودن را دارد، زيرا ۹۰ درصد زمين از سيليکون، آهن، منيزيوم و اکسيژن تشکيل شده است. سيليکون به کربن شباهت دارد و چهار الکترون آزاد براي تشکيل پيوند با ديگر اتم‌ها دارد. البته سيليکون با داشتن ۱۴ پروتون در هسته‌ي خود، از کربن که ۶ پروتون دارد، سنگين‌تر است. سيليکون نمي‌تواند مانند کربن پيوندهاي دوگانه و سه‌گانه بسازد؛ بنابراين مولکول‌هاي داراي زنجيره‌هاي طويل را نمي‌تواند بسازد. علاوه بر اينها ترکيبات سيليکوني بر روي زمين جامد هستند و در آب، قابل حل نيستند. در صورتي که ترکيبات کربني معمولاً در آب حل مي‌شوند؛ بنابراين کربن انعطاف‌پذيري بيشتري دارد و امکان توليد مولکول‌هاي بيشتري را نيز دارد. علاوه بر اين محدوديت‌ها براي وجود حيات بر پايه‌ي سيليکون، مي‌توان محدوديت‌هاي بيشتري نيز براي آن متصور بود. به‌عنوان مثال، اگر حيات بر پايه‌ي سيليکون بر روي زمين وجود داشته باشد، بايد در جاهاي ديگر نيز اين نوع حيات وجود داشته باشند. تا کنون مطالعات زيادي در ستاره‌ها و سياره‌هاي ديگر انجام شده و در هيچکدام وجود حيات تاييد نشده است. بنابراين تا اين لحظه مي‌توان با اطمينان گفت که تنها حيات شناخته شده در جهان، بر روي زمين شکل گرفته است و ما وظيفه داريم از آن در برابر آلودگي‌ها حفاظت کنيم. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد