چقدر وجود دیگر جهان‌های آبی در کهکشان راه‌شیری قطعی است؟

مجله ایلیاد/ گروهی از ستاره‌شناسان آمریکایی با محاسبه‌ی نرخ گرمایش درونی ۵۳ سیاره‌ی‌ فراخورشیدی، دریافته‌اند که همه‌ی آن‌ها دارای فعالیت‌های آتشفشانی روی سطح خود هستند و حداقل ۲۰ درصد از آن‌ها می‌توانند جهان‌های آبی باشند که اکثر آن‌ها دارای ساختاری مشابه قمرهای یخی منظومه‌ی شمسی هستند.

دکتر «لینا کوئیک» از مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا، می‌گوید: «فواره‌های آبی ناشی از قمرهای اروپا و انسلادوس نشان می‌دهند که در زیر سطح یخی آن‌ها اقیانوس‌های آبی وجود دارد. همچنین می‌توان اطمینان داشت که این اقیانوس‌ها دارای انرژی فراوانی هستند که باعث فوران کردن آب به بیرون می‌شوند. این‌ها در واقع دو مورد از الزامات حیات هستند. بنابراین اگر تصور کنیم که این دو مکان قابلیت حیات را دارند، شاید بتوان گفت نسخه‌های بزرگ‌تری از آن‌ها نیز در دیگر منظومه‌های کهکشان راه‌شیری وجود دارد که می‌توان در مورد حیات بر روی آن‌ها تحقیق کرد.»

دکتر کوئیک و همکارانش تصمیم گرفتند در کهکشان راه‌شیری به دنبال سیاره‌های مشابه انسلادوس و اروپا جستجو کنند. در واقع آن‌ها دنبال سیاراتی هستند که آن‌قدر از نظر زمین‌شناسی فعال باشند که بتوانند فواره‌های آبی را از درون سطح خود به بیرون پرتاب کنند.

دانشمندان برای پیدا کردن جهان‌های آبی، ۵۳ سیاره با اندازه‌ای مشابه زمین را انتخاب کردند که برخی از آن‌ها ۸ برابر زمین جرم داشتند. آن‌ها محاسبه کردند که هر کدام از این سیارات تا چه میزان انرژی می‌توانند تولید و آزاد کنند. دانشمندان دو منبع اصلی گرما را در نظر گرفتند؛ یکی گرمای رادیوژنیک که طی میلیاردها سال در نتیجه‌ی واپاشی مواد رادیواکتیو در جبه و پوسته‌ی سیاره ایجاد می‌شود. نرخ واپاشی بستگی به عمر سیاره و جرم جبه‌ی آن دارد. دوم گرماهای تولید شده در نتیجه‌ی فعالیت‌های دیگر مانند نیروهای کشندی که در این روش، انرژی در نتیجه‌ی گردش یک جرم به دور جرم دیگر ایجاد می‌شود. یکی از راه‌های خروج این نوع گرماها همان آتشفشان‌ها هستند. راه دیگر حرکات صفحات تکتونیکی است. این حرکت در واقع یک فرآیند زمین‌شناسی است که طی آن لایه‌های بیرونی سنگی و در برخی اوقات، یخ سطح سیارات و قمرها جابه‌جا می‌کنند.

با هر روشی که گرمای تولید شده خارج شود، دانستن میزان آن اهمیت بالایی دارد، زیرا بر روی قابلیت حیات آن سیاره یا قمر تاثیر به‌سزایی دارد. اگر فعالیت‌های آتشفشانی در سیاره بسیار بالا باشد، دنیای قابل سکونت روی آن تبدیل به یک محیط مذاب کابوس‌وار می‌شود. اگر فعالیت‌های آتشفشانی بسیار کم باشد، آزاد شدن گاز و در نتیجه شکل‌گیری اتمسفر متوقف می‌شود و سطح سیاره سرد و غیرقابل تحمل می‌شود.

در ماموریت‌های آینده می‌توانیم کشف کنیم که آیا قمرهای آبی موجود در منظومه‌ی شمسی قابل سکونت هستند یا خیر؟ اگر بتوانیم نشانه‌های شیمیایی حیات را کشف کنیم، قدم بزرگی برداشته‌ایم.