نتایج امیدوارکننده واکسن سرماخوردگی در کارآزمایی‌های بالینی

زوميت/ واکسني که به‌منظور پيشگيري از يکي از شايع‌ترين انواع سرماخوردگي طراحي شده است، نتايج اميدوارکننده‌اي در کارآزمايي‌هاي باليني حاصل کرده است.
سرماخوردگي ناشي‌از ويروس سين‌سيشيال تنفسي (RSV)، چنان شايع است که بيش از ۹۰ درصد از کودکان تا دو سالگي دچار آن مي‌شوند. درحقيقت، اين عفونت خطرناک و گاها مرگبار علت اصلي بيماري‌هاي تنفسي جدي دستگاه تنفس تحتاتي در کودکان در سراسر جهان است که هنور واکسن موثري براي پيشگيري از آن نداريم.

درحالي‌که شرکت آلماني بوارين نورديک اميدوار است واکسن آن‌ها که MVA-BN-RSV نام گرفته است، در سال ۲۰۲۴ دردسترس قرار گيرد، اين دارو بايد قبل از دريافت مجوز سازمان غذا و دارو براي استفاده‌ي عمومي، از کارآزمايي باليني سوم بگذرد. دو کارآزمايي باليني اول واکسن معمولا محدود به بررسي بي‌خطر بودن و تعيين دوز مناسب آن است. نتايج اين مراحل همچنين ممکن است نشانه‌هايي درمورد اثربخشي واکسن به‌همراه داشته باشد اما مقياس چنين کارآزمايي‌هايي معمولا براي تعيين ايمني حاصل از واکسن کافي نيست.

براساس نتايجي که تاکنون حاصل شده است، به‌نظر مي‌رسد يک دوز واحد از واکسن جديد به‌طور بي‌خطري پاسخ ايمني گسترده‌اي دربرابر RSV در بيشتر ۴۲۰ فرد بالغ داراي سن بيش از ۵۵ سال که در اين آزمايش حضور دارند، ايجاد کند. در اين کارآزمايي تصادفي کنترل‌شده با دارونما، پاسخ سلول‌هاي T که عفونت‌ها را شکار کرده و از بين مي‌برند و آنتي‌بادي‌ها که مهاجمان خارجي را شناسايي مي‌کنند، حداقل براي ۶ ماه ماندگار بود. همچنين، تزريق تقويت‌کننده موجب پاسخ ايمني بهتري شد. کساني که يک يا هر دو دوز واکسن را دريافت کردند، نسبت‌به گروه دارونما در هفته‌ي ۵۶ از سطوح بالاتر آنتي‌بادي برخوردار بودند که اين امر نشان‌دهنده‌ي تداوم پاسخ‌هاي ايمني ناشي‌از واکسن MVA-BN-RSV تا يک سال است.

---

بازار

---

البته پس از يک دوز واحد و بالاي واکسن، پاسخ سلول T به حداکثر رسيد. پژوهشگران در مطالعه‌ي خود مي‌نويسند: «پاسخ‌هاي بيشينه‌ي سلول T به‌دنبال واکسيناسيون تقويت‌کننده، از پاسخ‌هاي بيشينه به‌دنبال واکسيناسيون اوليه پايين‌تر بود که نشان مي‌دهد فعال‌سازي سلول‌هاي T ممکن است با سطوح پيشين سلول‌هاي T اختصاصي آنتي‌ژن تنظيم شود. اين موضوع با اين مشاهده که واکسيناسيون دوم موجب القاي پاسخ سلول T بيشتري نمي‌شود، مطابقت دارد.» به‌عبارت‌ديگر، اگر گروهي از سلول‌هاي T از قبل در آن اطراف وجود داشته باشند، تزريق تقويت‌کننده موجب القاي پاسخ بيشتري نمي‌شود. اين توضيح جالبي است اما براي تأييد و کشف مکانيسم عمل آن به پژوهش‌هاي بيشتري نياز است. باتوجه‌به چالش‌هايي که RSV پيش روي توسعه‌ي واکسن ايجاد مي‌کند، مشخص است که هنوز با اين مرحله فاصله داريم. ويروس RSV نه‌تنها ازنظر پنهان‌شدن از سيستم ايمني خوب عمل کند، بلکه حضور آن مانند ويروس‌هاي عامل آبله‌مرغان يا سرخک موجب ايمني بلندمدتي نمي‌شود، بنابراين ممکن است حتي در بزرگسالي بارها و بارها با اين عامل بيماري‌زا بيمار شويم.

درحالي‌که معمولا علائم سرماخوردگي و آنفولانزا به‌طور خفيفي بروز مي‌کند، افراد سالخورده و کساني که داراي سيستم ايمني ضعيفي هستند، دربرابر RSV آسيب‌پذير هستند. واکسن مي‌تواند به‌طور بالقوه ساليانه مانع از ۳۳ ميليون عفونت تنفسي جدي شود و جان حدود ۶۰ هزار کودک را نجات دهد.

ساخت واکسني عليه اين نوع سرماخوردگي کار بزرگي است و درحالي‌که دليلي براي اميدواري وجود دارد، لازم است مرحله به مرحله پيش برويم. واکسن‌هاي زياد ديگري وجود دارند که انتظار مي‌رود طي پنج سال آينده وارد بازار شوند. سومين کار آزمايي باليني قرار است در سال ۲۰۲۱ آغاز شود و شامل بيش از ۱۲ هزار فرد بزرگسال مي‌شود. اميدواريم اين آزمايش براي پاسخ دادن به برخي از اين سوالات باقي مانده کافي باشد. باتوجه‌به پاسخ ايمني گسترده‌اي که قبلا به‌وسيله‌ي واکسن ايجاد شده است، کارشناسان شرکت بوارين نورديک به نتايج کارآزمايي مرحله سوم اميدوار هستند.

اين مطالعه در مجله‌ي The Journal of Infectious Diseasesمنتشر شده است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar