پرواز نخستین هلیکوپتر ناسا بر فراز مریخ با پخش زنده این رویداد تاریخی
بيگ بنگ/ ناسا سرانجام يک تاريخ پرواز جديد براي هليکوپتر نبوغ اعلام کرد. بنابر گزارش ناسا اين پرواز ساعت ۳:۳۰ بامداد دوشنبه ۱۹ آوريل به وقت منطقه زماني شرقي(دوشنبه ۳۰ فروردين ساعت 12 ظهر به وقت ايران) انجام خواهد شد. بالگرد مريخي نبوغ اخيرا آزمايش چرخش پرهها را نيز انجام داده و با اين کار يک گام به پرواز نزديک شده است.
فيلمي که مشاهده مي کنيد شبيه سازي شده اين واقعه است اما تصاوير واقعي آن به زودي منتشر مي شود.
پخش زنده اتاق کنترل ماموريت در لحظات دريافت اولين اطلاعات از پرواز اينجنيوئتي از ساعت ۱۴:۴۵ در کانال يوتيوب ناسا آغاز ميشود. اگر پرواز موفقيتآميز باشد، اينجنويئتي به مدت ۳۰ ثانيه در ارتفاع ۳ متري باقي ميماند و سپس فرود ميآيد.
پخش زنده اين اتفاق تاريخي، را از اينجا دنبال کنيد. اولين پرواز هليکوپتر نبوغ بيش از ۳۰ ثانيه طول نخواهد کشيد و هدف از اين کار بررسي دقيقتر سطح سياره سرخ رنگ خواهد بود. علت اصلي کوتاه بودن مدت اين پرواز، کسب اطمينان از عدم وقوع خسارت پيشبيني نشده به هليکوپتر ناسا است. البته شايد اين تصاوير عالي نباشند زيرا پيش از اين هيچ وقت چنين اتفاقي رخ نداده است.
اطلاعات مربوط به اولين پرواز سه ساعت پس از پرواز به زمين خواهد رسيد. اگر پرواز در فردا انجام شود، جلسه توجيهي پس از پرواز در ساعت ۲۲:۳۰ به وقت ايران برگزار خواهد شد. “نبوغ” اولين وسيلهاي است که در سيارهي ديگري پرواز خواهد کرد و ناسا آن را به لحظهي پرواز برادران رايت در زمين تشبيه کرده است.
هليکوپتر نبوغ پيش از اين قرار بود در روز يکشنبه ۲۲ فروردين نخستين پرواز خود بر فراز سياره سرخ را انجام دهد، به دليل يک نقص فني کوچک، پروازش به ۲۵ فروردين موکول شد، اما در اين تاريخ نيز نتوانست پرواز کند. «نبوغ» که تنها ۱.۸ کيلوگرم وزن دارد بالگردي کوچک است که با انرژي خورشيدي کار ميکند و يک باتري يون-ليتيوم قابل شارژ مجدد براي گرم نگه داشتن تجهيزات خود در طول شبهاي سخت مريخ دارد. اين بالگرد ۸۵ ميليون دلاري اولين بالگرد ارسال شده به سيارهاي ديگر است و براي بررسي فناوريهاي مورد نياز براي پرواز در سيارات ديگر طراحي شده است.
نبوغ علاوه بر ۲ دوربيني که اطلاعات پرواز را ثبت ميکند، از پردازش بالايي برخوردار است، يکي از مغزهاي اين هليکوپتر، چيپست چهار هستهاي اسنپدراگون 801 با فرکانس 2.26 گيگاهرتز است که در بسياري از موبايلها بکار رفته است. در صورتي که همهچيز به خوبي پيش رود، نبوغ ميتواند، چندين پرواز طولاني در دهانه «جيزرو» انجام خواهد داد. ارتفاع هر پرواز نبايد بيش از پنج متر باشد و طول مسير آن ۹۰ متر خواهد بود. اطلاعات پرواز توسط دوربينهاي مريخنورد “استقامت” نيز مشاهده خواهد شد.
مريخنورد ناسا به عنوان يک ايستگاه پايگاه ارتباطي براي نبوغ عمل خواهد کرد و وظيفه گرفتن دستورالعملها از زمين را بر عهده خواهد داشت. اين دستورالعملها در آزمايشگاه پيشرانش جت ناسا با استفاده از شبکه فضايي عميق ناسا که وظايف را به يک آنتن دريافت کننده “استقامت” ارسال خواهند کرد، استقامت نيز دستورها را براي نبوغ ميفرستند تا اجرا کند.
بالگرد نبوغ، پرههاي 1.2 متري خود را براي «آزمايشهاي تکان خوردن»(wiggle tests) روشن خواهد کرد و اگر الگوريتمهاي اجراکننده سيستم هدايت، ناوبري و کنترل نتايج آزمايش را تاييد کنند، دستگاه سنجش لختي(اينرسي) و شيبسنج را روشن خواهند کرد. اين کاوشگر براي موقعيتيابي درست در مريخ از يک کامپيوتر و دوربين که در هر ثانيه 30 عکس ثبت ميکند، استفاده خواهد کرد. اگر همه چيز بررسي شود بالگرد مجدداً شيب پرههاي ملخ خود را تنظيم ميکند و آنها را طوري پيکربندي ميکند که در قسمت اوليه چرخش به سمت بالا باعث ايجاد نيروي برآر نشوند. حدود ۱۲ ثانيه طول ميکشد تا پرهها از ۰ به ۲۵۳۷ دور در دقيقه برسند که اين يک سرعت مطلوب براي اولين پرواز محسوب ميشود.
پس از بررسي نهايي سيستم، مجدداً دستور تغيير شيب پرههاي ملخ بالگرد داده ميشود. پيشبيني شده که اين بالگرد در اولين پروازش تنها ۳ متر از سطح مريخ فاصله گيرد. بنابراين آنها ميتوانند در آن زمان چند مولکول دي اکسيد کربن، نيتروژن و آرگون موجود در جو نزديک سطح مريخ را کاوش کنند و لحظاتي بعد اولين آزمايش پرواز آزمايشي در يک سياره ديگر آغاز خواهد شد.
در حالي که بالگرد در هواست دوربين ناوبري و ارتفاع سنج ليزري آن اطلاعات را به کامپيوتر ناوبري خواهند رساند تا اطمينان حاصل کند که نبوغ نه تنها در سطح، بلکه در وسط پروازگاه ۱۰ در ۱۰ متر آن قرار دارد. سپس بالگرد مريخي فرود ميآيد و سطح دهانه جزرو را لمس ميکند و اطلاعات را از طريق مريخ نورد استقامت به زمين ميفرستد تا اتمام پرواز را تأييد کند.
انتظار ميرود استقامت تصاوير مربوط به پرواز را با استفاده از دوربينهاي Navcam و Mastcam-Z خود ثبت کند و انتظار ميرود تصاوير چند ساعت پس از پرواز به دست محققان برسد. گفتني است بالگرد نبوغ پرواز را از منظر خود نيز مستند ميکند و يک تصوير رنگي و چندين عکس ناوبري سياه و سفيد با وضوح پايين احتمالاً تا صبح روز بعد در دسترس دانشمندان قرار خواهد گرفت.
«مايکل واتکينز» مدير آزمايشگاه پيش رانش جت ناسا گفت: برادران رايت فقط تعداد انگشت شماري از شاهدان عيني در اولين پرواز خود داشتند، اما خوشبختانه لحظه تاريخي عمليات خود را با يک عکس عالي ثبت کردند. اکنون و پس از ۱۱۷ سال از آن زمان، ما قادر به انجام چنين عمليات و پروازي شگفت انگيزي در مريخ و ثبت آن لحظه توسط عکاسان رباتيک خود هستيم.