هر اپلیکیشنی شاد نیست

ايرنا/ آموزش مجازي و آنلاين نخستين تجربه اغلب کشورها است که در پي شيوع ويروس ميکروسکوپي و شاخدار کرونا در مدارس و دانشگاه هاي سراسر دنيا آغاز شد و با آغاز اين نخستين تجربه شيادان فضاي مجازي نيز بيکار ننشستند و شيوهاي نويني براي کلاهبرداريهاي مجازي پيش گرفتند.
آموزش مجازي و آنلاين در شرايط کرونايي و ساير شرايط مشابهي که ممکن است دنيا را درگير کند، داراي مزايا و معايبي است که والدين، معلمان، دانش آموزان و دانشجويان با علم به اين مزايا و معايب راحت تر مي توانند در فضاي مجازي آموزش ديده و از گزند خطرات ناشي از شيوه هاي نوين شيادان در امان بمانند.
در راستاي آموزش مجازي و توسعه در اين مسير وزارت ارتباطات و سازمان فناوري اطلاعات نيز دست به کار شده و براي تسهيل آموزش هاي مجازي گام هايي برداشتند به گونه اي که امروزه بيش از ۷۶ هزار مدرسه روستايي و شهري به شبکه ملي اطلاعات و به ويژه به شبکه ملي هوشمندسازي مدارس دانا متصل شوند.
بر اساس ماده ۶۹ قانون ششم توسعه، وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات با رعايت مصوبات شوراي عالي فضاي مجازي مکلف است با همکاري وزارت آموزش و پرورش تا پايان سال دوم اجراي قانون برنامه هوشمندسازي مدارس، امکان دسترسي الکترونيکي اعم از سختافزاري، نرمافزاري و محتوا را به کتب درسي، کمک آموزشي، رفع اشکال، آموزش و مشاوره تحصيلي، بازي رايانهاي آموزشي، استعداد سنجي، آموزش مهارتهاي حرفهاي و مهارتهاي فني و اجتماعي را به صورت رايگان براي تمام دانش آموزان شهرهاي زير ۲۰ هزار نفر، روستاها و حاشيه شهرهاي بزرگ فراهم کند.
همچنين ماده ۶۷ قانون برنامه ششم توسعه، وزارت ارتباطات و فناري اطلاعات را مکلف کرده تا براي توسعه زيرساختهاي خدمات الکترونيکي در مناطق محروم و روستايي سرمايهگذاري کند. به گونهاي که امکان ارائه حداقل چهار خدمت الکترونيکي اصل دولت (سلامت، آموزش، کشاورزي و بانکي) در ۸۰ درصد روستاهاي بالاي ۲۰ خانوار کشور امکانپذير باشد. اکنون و در سال سوم برنامه، ۷۸ درصد اتصال محقق شده و تنها ۲ درصد باقي مانده است.
در سال ۹۴ بيش از ۱۰ هزار روستا به شبکه ملي متصل شد، سال ۹۵ اتصال ۱۹ هزار روستا انجام شد و اين روند ادامه داشت تا الان که بيش از ۳۲ هزار روستا به شبکه ملي اطلاعات متصل شدند. بر اساس آخرين آماري که وجود دارد تعداد مدارس روستايي داراي اطلاعات ۲۶ هزار و ۲۳۷ مدرسه است که از اين بين ۲۳ هزار مدرسه داراي امکان دسترسي به شبکه ملي اطلاعات هستند.
بر اساس تفاهمنامهاي که ميان دو وزارتخانه ارتباطات و آموزش و پرورش به امضا رسيد، بيش از ۷۶ هزار مدرسه شهري و روستايي در سراسر کشور با آغاز سال تحصيلي به شبکه ملي هوشمندسازي مدارس دانا متصل شدند.
با وجود همه اين اقدامات مثبت و گستردگي استفاده از اينترنت، همچنان شاهد خسارات و کلاهبرداري هايي هستيم که در فضاي مجازي به بهانه اينترنت رايگان دانش آموزي، معلمي و دانشجويي شکل گرفته و پرنده هاي بسياري در اين زمينه در پليس فتاي استان هاي سراسر کشور تشکيل شده است.
از زماني که استفاده از اپليکيشن «شاد» براي استفاده دانش آموزان و معلمان خبري شد، شيادان نيز دست به کار شده و اقدام به تبليغ اپيلکيشن هاي دروغين يا استفاده از اينترنت رايگان کرده و بسياري از افراد ناآگاه را دام خود انداختند.
کلاهبرداران تا جايي پيش رفته اند که حتي به تبليغ دروغين ارائه سيم کارت هاي رايگان دانش آموزي و معلمي روي آورده و جيب بسياري از متقاضيان را خالي کردند.
در اين گزارش اشاره اي مي شود به هشدار روساي پليس فتا برخي استان ها و نمونه پرونده هاي که در اين زمينه تشکيل شده است.
ارسال لينک جعلي ثبت نام سيمکارتهاي رايگان شاد
رئيس پليس فتا استان مازندران با اشاره به ارسال لينکهاي جعلي تحت عنوان ثبت نام سيمکارت شاد و موضوع بازگشايي مدارس در شبکههاي اجتماعي گفت: خانوادهها توجه داشته باشند اگر قرار باشد سيم کارت دانش آموزي به هموطنان داده شود از طريق پرتال رسمي اپراتورها و يا وزارتخانههاي مربوطه اطلاع رساني خواهد شد.
سرهنگ سامع خورشاد افزود: با توجه به بازگشايي مدارس، شاهد ارسال لينکهاي جعلي تحت عنوان ثبت نام سيمکارت شاد و هدايت کاربران به درگاههاي فيشينگ بانکي هستيم که با سرقت اطلاعات بانکي شهروندان، حساب آنها را خالي ميکنند.
وي افزود: ثبتنام سيمکارت با قيمت بسيار پايين با ارائه خدمات اينترنتي رايگان از ترفندهاي مجرمان سايبري براي کلاهبرداري از خانوادههاي دانشآموزان شده که در ادامه مبلغي براي هزينه ثبت نام سيمکارت از شهروندان دريافت ميکنند؛ متاسفانه هموطنان بعد از واريز وجوه به حساب کلاهبردارهيچ گونه کالايي دريافت نکرده و شخصي پاسخگو نبوده يا کالاي تحويلي به آن ها تقلبي است.
سرقت اطلاعات دانشآموزان با انتشار اپليکيشنهاي جعلي شاد
رئيس پليس فتا استان سمنان نيز درباره دسترسي مجرمان سايبري به اطلاعات شخصي دانشآموزان از طريق انتشار اپليکيشنهاي جعلي شاد هشدار داد.
سرهنگ حسين صادقي مهمترين بستر انتشار بدافزارهاي تلفن همراه را شبکههاي اجتماعي دانست و افزود: اخيرا مجرمان سايبري با ساخت و بارگذاري برنامههاي جعلي شاد و با تبليغات گسترده در کانالها و گروههاي شبکههاي اجتماعي دانشآموزان را به نصب نرمافزار جعلي شاد تشويق نموده و در پي سرقت اطلاعات شخصي دانشآموزان هستند.
کلاهبرداري به بهانه اينترنت رايگان
رئيس پليس فتا استان کهگيلويه و بويراحمد نيز اعلام کرد: مجرمان سايبري با ارسال لينکهاي جعلي در کانالها و شبکههاي اجتماعي به بهانه دريافت بستههاي اينترنتي رايگان از معلمان و دانش آموزان کلاهبرداري ميکنند.
سرهنگ روحاله شهبازي پور افزود: مجرمان سايبري همواره در کمين نشسته و از هر موقعيت و مناسبتي سوءاستفاده ميکنند و سعي در به دام انداختن کاربران دارند که در اين شرايط معلمان و دانشآموزان از بهترين قربانيان آنها هستند.
وي ادامه داد: مجرمان سايبري ضمن ايجاد صفحات فيشينگ و ارسال لينکهاي جعلي، با انجام تبليغات فريبنده از قبيل بستههاي اينترنتي رايگان يا شارژهاي شفگت انگيز و ارزان براي تلفن همراه در شبکههاي اجتماعي، اعتماد معلمان و دانشآموزان را به خود جلب کرده و اقدام به سرقت اطلاعات بانکي معلمان و اولياء دانشآموزان کرده و حساب بانکيشان را خالي ميکنند.
اين مقام انتظامي تاکيد کرد: معلمان و دانش آموزان هرگز فريب اينگونه تبليغات را نخورند و براي دريافت هرگونه بسته اينترنت رايگان مخصوص آموزش، فقط از طريق سايتهاي اعلامي از طريق رسانه ملي يا وزارت آموزش و پرورش اقدام کنند و از خريد در درگاههاي مشکوک يا ثبتنام در ديگر سايتها خودداري کنيد.
کلاهبرداري ديگري به بهانه اينترنت رايگان براي معلمان و دانش آموزان
رئيس پليس فتا استان کهگيلويه و بويراحمد هشدار داد: مجرمان سايبري با ارسال لينکهاي جعلي در کانالها و شبکههاي اجتماعي به بهانه دريافت بستههاي اينترنتي رايگان از معلمان و دانش آموزان کلاهبرداري ميکنند.
سرهنگ روحاله شهبازي پورگفت: مجرمان سايبري همواره در کمين نشسته و از هر موقعيت و مناسبتي سوءاستفاده ميکنند و سعي در به دام انداختن کاربران دارند که در اين شرايط معلمان و دانشآموزان از بهترين قربانيان آنها هستند.
وي افزود: مجرمان سايبري ضمن ايجاد صفحات فيشينگ و ارسال لينکهاي جعلي، با انجام تبليغات فريبنده از قبيل بستههاي اينترنتي رايگان يا شارژهاي شفگت انگيز و ارزان براي تلفن همراه در شبکههاي اجتماعي، اعتماد معلمان و دانشآموزان را به خود جلب کرده و اقدام به سرقت اطلاعات بانکي معلمان و اولياء دانشآموزان کرده و حساب بانکيشان را خالي ميکنند.
اين مقام انتظامي تاکيد کرد: معلمان و دانش آموزان عزيز هرگز فريب اينگونه تبليغات را نخورند و براي دريافت هرگونه بسته اينترنت رايگان مخصوص آموزش، فقط از طريق سايتهاي اعلامي از طريق رسانه ملي يا وزارت آموزش و پرورش اقدام کنند و از خريد در درگاههاي مشکوک يا ثبتنام در ديگر سايتها خودداري کنيد.
رئيس پليس فتا استان کهگيلويه و بويراحمد به معلمان و دانش آموزان توصيه کرد: بههيچ وجه به لينکهاي ارسالي در کانالها و شبکههاي اجتماعي با عنوان ثبتنام و دريافت اينترنت رايگان همراه، اعتماد و اطمينان نکنند و فقط با مراجعه به وب سايت اينترنتي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات به نشاني https://ictgifts.ir يا سايت اينترنتي اپراتورهاي تلفن همراه اقدام به ثبت نام و دريافت بسته اينترنت رايگان اختصاصي خود کنند.
لزوم همراهي والدين با کودکان در استفاده از برنامه شاد
کارشناسان حوزه فضاي مجازي به همراهي والدين هنگام استفاده کودکان از برنامه شاد تاکيد دارند زيرا معتقدند محتواهاي نامناسب منتشر شده در فضاي مجازي و برقراري ارتباطات نامتعارف، از دست دادن اطلاعات شخصي و افتادن در دام مزاحمان اينترنتي فقط بخشي از آسيبهاي ورود زود هنگام دانش آموزان به فضاي مجازي است.
مواجهه مستمر با فضاي مجازي و حجم وسيعي از تصاوير و فيلمها و مطالب مختلف براي کودکان قطعا آسيبهاي فراواني در پي خواهد داشت براين اساس والدين براي همراهي و مصونيت دانشآموزان از چالشهاي اين فضا، بايد دانش و اطلاعات خود در زمينه فضاي مجازي و تهديدات و آسيبهاي آن را به روز کرده و نظارت داشته باشند که پروکسي، فيلترشکن و برنامههاي نامناسب ديگر بر روي گوشي يا تبلتي که فرزندانشان استفاده ميکنند، نصب نباشد.
نصب و اجراي فيلترشکنها، دسترسي کودکان و نوجوانان را به محتواهاي نامناسب فراهم کرده و مشکلات عديدهاي براي فرزندان و خانوادهها به همراه خواهد داشت.
بهترين نوع استفاده از اينترنت و کلاسهاي آنلاين براي کودکان و نوجوانان زماني است که يکي از والدين، آنها را همراهي کند و حافظه تجهيزات فاقد اطلاعات شخصي و خانوادگي باشد.
همان گونه که کودکان و نوجوانان در دنياي واقعي نياز به کنترل و مراقبت دارند، در فضاي مجازي نيز بايد مراقب آنها بود. درحقيقت فضاي مجازي يک فضاي پالايش شده و استاندارد براي کودکان و نوجوانان نيست و استفاده غيراصولي آن ها از اين فضا ميتواند کودکان و نوجوانان را در معرض آسيبهاي جبرانناپذير مختلف قرار دهد.
نکاتي که والدين بايد بدانند
با شيوع ويروس کرونا هزاران دانشآموز در سنين مختلف، از شبکه آموزشي دانشآموزي استفاده ميکنند، درحاليکه بسياري از آنها، آموزش کافي را در اين خصوص نديده اند و هيچ دانشي هم در حوزه فضاي مجازي ندارند. آنها ناخواسته و بنا بهضرورت، وارد فضايي شده اند که داراي آسيبها و تهديدات فراواني است.
در اين خصوص نکاتي در استفاده از بستر اينترنت و فضاي مجازي و همـراهـي با فـرزنـدان و دانش آموزان بايد در نشر گرفته شود که به شرح ذيل است:
- در حـين آموزش آنلاين، همـراه فرزندانتان باشيد.
- آنها را در فضـاي مجـازي به حـال خـود رهـا نکـنيد.
- بدون دليل، تجهيزات هوشمند را در اختيار فرزند قرار ندهيد
-اگر نتوانستيد تجهيزات هوشمند مـجزا براي فرزندان خود تهـيه کـنيد و مجـبور شـديد گـوشـي خـود را در اختيار آنها قرار دهيد، حتماً فيلترشکن يا پروکسيها را غيرفعال کرده تا دسترسي فرزندان به محتواي نامناسب محدود شود.
- از آنتيويروس مناسب و به روز در تجهيزات هوشمند استفاده کنيد.
- خانوادههايي که لپتاپ يا سيستم خانگي دارند، آن را در يک فضاي مناسب قرار دهند. مـيز و صندلي مناسب براي دانشآموز خود تهيه کنند و نحوه نشستن و قرار گرفتن در مقابل رايانه و يا گوشي هوشمند را به آنها آموزش دهند.
- زمان فراگيري آموزش را مديريت کنيد.
- افرادي که از وب کـم استفاده ميکنند حتماً مطمئن شوند که بهمحض پايان آموزش، ارتباط تصويري قطع شده باشد.
- سعي کنيد برنامه آموزشي شاد را از سايت وزارت آموزشوپرورش (به آدرس اينترنتي https://www.medu.ir ) دريافت کنيد.
- به شايعه فروش سيمکارت شاد در فضاي مجازي اعتماد نکنيد. چراکه با اين ترفند، کاربران را به بهانه پرداخت مبلغ ناچيزي، به سمت درگاه الکترونيکي جعلي و يا فيشينگ هدايت ميکنند و موجودي حساب بانکي شما را خالي ميکنند.
- به بچهها آموزش دهيد به افراد نـاشـناس در اين فضـا و يا ساير شبکههاي اجتماعي اعتمـاد نکـنند و وارد هر لينـک نـاشـناس در شبکههاي اجتمـاعي نشـوند.
- معلمان هم دانش آموزان را به سمتوسوي شبکههاي اجتماعي غيربومي هـدايـت نکـنند و آموزشها را فقـط از طريق شبکه آموزشي شـاد پيگـيري کنند.
- هشدارهاي لازم را به دانش آموزان يا والـدين دهـند که با پـوشـش و وضـعيت ظاهـري منـاسـب در مقابل دوربين قـرار بگيرند تا از هرگونه سوءاستفاده سـايـريـن جلـوگـيري شـود.
اعتياد اينترنتي دانش آموزان در شرايط کرونا
سرهنگ رامين پاشايي معاون اجتماعي پليس فتا با اشاره به افزايش استفاده از فضاي مجازي توسط دانشآموزان در شرايط کرونا به والدين هشدار داد تا مراقب باشند تا افزايش استفاده از فضاي مجازي فرزندان آنها را بهسوي اعتياد اينترنتي سوق ندهد.
وي گفت: در خانه ماندن دانشآموزان و آموزش از راه دور و آنلاين شاهد افزايش استفاده از اينترنت و فضاي مجازي از سوي کودکان هستيم که اين امر علاوه بر آسيبهاي جسماني ميتواند آسيبهاي رواني نيز در پي داشته باشد که اعتياد اينترنتي يکي از آسيبهاي رواني اين امر است.
سرهنگ پاشايي افزود: عدم کنترل زمان، تأثير منفي بر ديگر بخشهاي زندگي، بياهميتي به گذر زمان، تمايل و علاقه شديد به چت و بازيهاي آنلاين، پناه بردن به اينترنت در هنگام بروز مشکلات، احساسات چندگانه، استرس و اضطراب از نشانههاي اعتياد اينترنتي است.
وي ادامه داد: زماني که کودکان دو يا سه مورد از اين علائم را از خود بروز دهند بايد گفت در آستانه اعتياد اينترنتي قرارگرفتهاند، لذا داشتن برنامه براي محدودسازي استفاده آنها از اينترنت يک ضرورت است.
معاون اجتماعي پليس فتا تأکيد کرد: آموزش از راه دور و آنلاين نبايد بهگونهاي باشد که تماموقت دانشآموزان در فضاي مجازي بگذرد، ازاينرو هم معلمان و خانوادههاي بايد به اين موضوع توجه داشته باشند که اين آموزش بايد محدود به زمان مشخصي باشد، تا دانشآموزان باقي وقت خود را در فضاي حقيقي بگذرانند و به اموري بپردازند که ارتباطي با فضاي مجازي نداشته باشد.
پاشايي افزود: به عنوان مثال ارسال سؤالات و پاسخ آنها نبايد کاملا آنلاين باشد، بلکه ميتوان سؤالات را براي آنها ارسال کرد و جواب را در قالب تصوير پاسخدادهشده بر روي برگه با خط خود دانشآموز درخواست کرد. اين امر ميتواند زمان استفاده کودکان از اينترنت را کاهش دهد.
وي تأکيد کرد: در اين دوران نبايد با توجه به کرونا اعتياد اينترنتي در دانشآموزان را ناديده گرفت، چراکه گرفتاري دانشآموزان به اعيتاد اينترنتي ميتواند در آينده مشکلات جدي را براي والدين، سيستم آموزش و جامعه به باور آورد.
آموزش دانش آموزان فقط در اپليکيشن شاد
سرهنگ علي محمد رجبي رئيس مرکز تشخيص و پيشگيري از جرائم سايبري پليس فتا ناجا نيز فت: براي جلوگيري از آسيبها و تهديدات موجود عيله دانش آموزان حتما معلمان تمام فعاليت درسي خود را در اپليکيشن شاد اجرا کنند.
وي افزود: متاسفانه با وجود اپليکيشن شاد، برخي از معلمان براي آموزش دانش آموزان به دلايلي مثل کندي سرعت، محدود بودن امکانات وغيره از اين اپليکيشن استفاده نميکنند و اپليکيشنهاي خارجي مثل تلگرام، واتساپ را پيشنهاد کرده و يا در کنار آموزش در اپليکيشن شاد از اپليکيشنهاي خارجي نيز استفاده ميکنند و ارسال و دريافت تمرين و آموزش بيشتر را در ساير اپليکيشنها انجام ميدهند.
وي افزود: با توجه به اينکه استفاده از اپليکيشنهاي فيلتر شده نياز به استفاده از نرمافزارهاي عبور از فيلترينگ دارد، به معلمان و مديران محترم مدارس توصيه ميشود از الزام والدين و دانش آموزان جهت حضور در کلاسهاي مجازي آموزشي تحت شبکههاي اجتماعي فيلتر شده و خارجي پرهيز کنند.
سرهنگ رجبي ادامه داد: استفاده از اپليکيشنهاي شبکههاي اجتماعي خارجي فيلتر شده به جهت اينکه براي دسترسي، نياز به نصب فيلترشکن دارد و اين امر دسترسي دانش آموزان را به هر گونه محتوا را امکانپذير ميسازد، خطرناک است که ميتواند باعث آسيبهاي روحي و رواني دانشآموزان شود.
رئيس مرکز تشخيص و پيشگيري از جرائم سايبري پليس فتا ناجا با بيان اينکه امکان ارتباط گيري مجرمان سايبري در اپليکيشنهاي خارجي با دانش آموزان وجود دارد، گفت: ورود و حضور دانش آموزان در اپليکيشنهاي خارجي و عضويت در گروههاي مختلف ميتواند آسيبهاي محتوايي براي دانش آموزان داشته و آنان را در دام مجرمان سايبري و يا اخاذان و زورگيران سايبري گرفتار کند.
رجبي با اشاره به حس کنجکاوي دانش آموزان و اطلاعات محدود آنها از تهديدات و آسيبهاي فضاي مجازي به خصوص شبکههاي اجتماعي خارجي افزود: احتمال افتادن در دام شيادان و تبهکاران فضاي مجازي و آسيبهاي روحي و رواني براي آنها دور از انتظار نيست.
به گفته وي دسترسي به محتواي غير اخلاقي و نامناسب از ديگر تهديدات و آسيبهاي اپليکيشنهاي خارجي است که نبايد ناديده گرفته شود.
رجبي اضافه کرد: معلمان تحت هيچ شرايطي با توجه به تهديدات و آسيبهاي شبکههاي اجتماعي خارجي فليتر شده نه تنها در اين اپليکيشنها آموزشي براي دانش آموزان ارائه ندهند بلکه حتي اين دست اپليکيشنها را به دانش آموزان توصيه نکنند.