مظنه تیم چند است؟

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1399/05/21 - 19:53

دنياي اقتصاد/ اين مطلب به شما نشان مي‌دهد با چقدر سرمايه اوليه مي‌توان مالک يک باشگاه در ليگ‌هاي مختلف فوتبال ايران شد اما اگر فکر مي‌کنيد فقط همين پول براي تيم‌دار شدن کافي است، بهتر است مستقيم و بدون فوت وقت برويد سراغ بند آخر!
«باشگاهداري در فوتبال يک وسوسه بسيار جذاب است. حتي اگر بدانيم در اقتصاد ورشکسته فوتبال ايران خبري از بازگشت هزينه‌ها نيست، باز هيجان شهرت و رقابت چنان است که خيلي‌ها را به سمت حضور در اين عرصه مي‌کشاند. در اين شرايط شايد نيم‌نگاهي به ارزش ريالي امتياز باشگاه‌ها در فوتبال ايران خالي از لطف نباشد؛ مخصوصا حالا که دولت به انحاي مختلف در حال ترک تصدي‌گري در حوزه فوتبال است و مي‌کوشد تيم‌هاي تحت تملکش را واگذار کند. اين مطلب به شما نشان مي‌دهد با چقدر سرمايه اوليه مي‌توان مالک يک باشگاه در ليگ‌هاي مختلف فوتبال ايران شد اما اگر فکر مي‌کنيد فقط همين پول براي تيم‌دار شدن کافي است، بهتر است مستقيم و بدون فوت وقت برويد سراغ بند آخر!
سرخابي‌ها در انتظار کشف قيمت
هر دو باشگاه پرسپوليس و استقلال به‌عنوان پرهوادارترين تيم‌هاي ايران تحت تملک دولت و مشخصا وزارت ورزش هستند. در دو دهه گذشته همواره بحث واگذاري اين دو باشگاه به بخش‌خصوصي مطرح شده، اما تاکنون به نتيجه نرسيده است. جدي‌ترين خيز براي خصوصي‌سازي پرسپوليس و استقلال، در زمستان ۹۳ رخ داد و حتي چهار نوبت مزايده هم در همين راستا صورت گرفت، اما نتيجه‌بخش نبود. آن زمان قيمت پايه هر کدام از دو باشگاه پرسپوليس و استقلال در مزايده‌ها، ۲۹۰ ميليارد تومان اعلام شد. براي استقلال مشتري نيامد اما پرسپوليس دو خريدار جدي داشت. در اين ميان حسين هدايتي توانست شرکت بهنام پيشروي کيش را کنار بزند و برنده مزايده شود، اما نهايتا صلاحيت او تاييد نشد و پرسپوليس دولتي ماند. در حال‌ حاضر خيز دوم براي واگذاري اين دو باشگاه برداشته شده و قرار است سهام آنها در بورس عرضه شود. بر اين اساس گفته مي‌شود به زودي با عرضه ۱۰ درصد سهام سرخابي‌ها در بورس، کشف قيمت صورت خواهد گرفت. بنابراين قيمت جديد و واقعي پرسپوليس و استقلال در بازار سرمايه مشخص خواهد شد.
زنوزي تراکتور را چند خريد؟
مالکيت باشگاه تراکتورسازي از سال ۸۹ در اختيار بنياد تعاون سپاه قرار گرفته بود، اما سال ۹۷ تصميم به واگذاري آن گرفته شد. نهايتا در پي مزايده صورت گرفته، محمدرضا زنوزي برنده شد و خردادماه همان سال با قراردادي که بين او و مسئولان بنياد تعاون سپاه بسته شد، اين باشگاه در اختيار مالک جديد قرار گرفت. رقم پرداختي از سوي زنوزي براي تملک تراکتور هرگز به‌ صورت رسمي اعلام نشد، اما گفته مي‌شود هزينه انتقال صد درصد سهام در کنار تمامي بدهي‌هاي باشگاه تا آن زمان، حدود ۱۷۰ ميليارد تومان بوده است. اين در حالي است که زنوزي به تازگي مدعي شده بود طي دو فصل گذشته حدود ۱۱۰ ميليارد تومان براي اداره تراکتور هزينه کرده است.

ساير تيم‌هاي ليگ برتري
باشگاه پديده مشهد سال ۹۲ با خريد امتياز مس سرچشمه کرمان در ليگ دسته اول شرکت کرد و در همان فصل اول به ليگ برتر رسيد. بعدها مشکلاتي که براي مجموعه پديده شانديز پيش آمد، سرنوشت اين تيم مشهدي را هم تغيير داد؛ تا جايي که نهايتا سال گذشته فرهاد حميداوي، صد درصد سهام باشگاه را خريد و مالک آن شد. حميداوي ادعا مي‌کند امتياز پديده را به مبلغ ۴۳ ميليارد تومان خريده است. او که نام اين تيم را به «شهرخودرو» تغيير داده، اخيرا مدعي شده است در ليگ نوزدهم حدود ۴۰ ميليارد تومان هزينه کرده و تنها ۱۳ ميليارد تومان درآمد داشته است. در مورد ساير تيم‌هاي ليگ برتري هم قيمت آنها به مولفه‌هايي همچون جايگاه فني، محبوبيت و از همه مهم‌تر ميزان بدهي‌ها بستگي دارد. قيمت‌گذاري روي تيم‌ها يک امر کاملا نسبي و توافق است. به‌ عنوان مثال امتياز باشگاه نفت تهران در سال ۹۶ به مبلغ ۳۵ ميليارد تومان به يک شرکت خصوصي نفتي واگذار شد، در حالي‌ که گفته مي‌شود شايد با بودجه‌اي بين ۱۵ تا ۲۰ ميليارد تومان هم بتوان امتياز برخي تيم‌هاي ليگ برتري را خريداري کرد. بحث مهم ديگر در اين ميان، نبود متقاضي خريد در فوتبال زيان‌ده ايران است. محمدرضا زنوزي که قانونا حق تملک همزمان بر دو باشگاه در يک رده را ندارد، بعد از تصاحب تراکتور تلاش زيادي به منظور واگذاري ماشين‌سازي کرد اما مشتري واقعي براي اين تيم پيدا نشد. گفته مي‌شود زنوزي قيمت ۳۰ ميلياردي براي ماشين‌سازي در نظر گرفته اما کسي با اين رقم پا پيش نمي‌گذارد.
قيمت تيم در ليگ‌هاي پايين‌تر
طبيعتا قيمت امتياز تيم‌ها در رده‌هاي پايين‌تر کمتر است. اگر بحث بدهي‌ها را به‌ طور کامل ناديده بگيريم، اصل امتياز يک باشگاه متوسط ليگ يکي بين ۷ تا ۱۰ ميليارد تومان تخمين زده مي‌شود و امتياز يک تيم در دسته دوم مسابقات کشوري هم بين يک تا سه ميليارد تومان ارزش دارد. البته چنان که گفتيم تعيين قيمت در اين زمينه‌ها يک امر نسبي و بسته به توافق طرفين است.
يک يادآوري بامزه
در چنين فضايي شايد بي‌مناسبت نباشد يادآوري کنيم حسين هدايتي، مالک سابق باشگاه استيل‌آذين و متقاضي تملک پرسپوليس، زماني مدعي خريد باشگاه اسپانيايي ختافه بود. هدايتي شهريور ۹۳ در مصاحبه‌اي گفته بود: «توافق کرديم ۵۵ درصد سهام ختافه را بخريم. قيمت محرمانه است. مي‌خواهيم با خريد بيش از ۵۰ درصد سهام تيم، در امر مديريت باشگاه دخيل باشيم. بحث ما براي حضور در ختافه بيشتر روي استعداديابي است و مي‌خواهيم يک آکادمي در اين زمينه افتتاح کنيم. شايد اين آکادمي هفته آينده اطلاعيه آغاز به کارش را منتشر کند.» شش سال بعد اما، سرنوشت خود هدايتي و استيل‌آذين، نشان مي‌دهد شايد اسپانيايي‌ها بابت عملي نشدن آن معامله بايد خداوند را شکر کنند!
تيمداري مثل «کوه يخ» است
همان‌ طور که مي‌بينيد، با هزينه‌اي دو، سه ميليارد توماني امکان خريد امتياز يک تيم در دسته دوم وجود دارد و شايد حتي مسابقات چنين تيمي از تلويزيون استاني هم پخش شود. با اين همه حتما بايد توجه کرد که هزينه‌هاي باشگاهداري مثل کوه يخ است و بخش اعظم آن ديده نمي‌شود. بنابراين خريد امتياز نه‌تنها پايان کار نيست، بلکه سرليست انبوه هزينه‌هاي جانبي همچون جذب بازيکن و مربي و پرداخت دستمزد آنها، تهيه محل تمرين و مسابقه، مخارج گزاف بابت اسکان، اياب و ذهاب و... به شمار مي‌آيد. اساسا اشتباه محاسباتي در همين زمينه هم باعث مي‌شود بسياري از مالکان بخش‌خصوصي که با شوق و ذوق پا پيش مي‌گذارند، بعد از مدتي دچار مشکل شوند و عقب‌نشيني کنند. حتي موارد متعددي از اقدام حقوقي عليه مالکان ناشي داشته‌ايم که به حبس و مجازات آنها انجاميده است. بنابراين شايد بهترين راه سهيم شدن در فرآيند تيمداري، خريد سهام باشگاه از طريق بورس باشد؛ کاري که در مورد اغلب تيم‌هاي ورزشي در اروپا انجام مي‌شود. اگر دولت خلف وعده نکند، پرسپوليس و استقلال به زودي از اين طريق واگذار خواهند شد و حتي زنوزي، مالک تراکتور هم همين وعده را در مورد اين باشگاه داده است.

ما را در کانال تلگرامي «کانال ورزش» دنبال کنيد