کاربران قربانی اعلان جنگ اپل به صنعت بازی

ديجياتو/ شايد بسياري از گيمرها تصور کنند اپل به اندازه سوني يا مايکروسافت در صنعت بازي نقش پررنگي ندارد اما استراتژي اين شرکت در اپ استور روي صنعت گيم تاثير به سزايي گذاشته و اين هفته با تاييد کجدار و مريز اپ گيمينگ فيسبوک و زدن دست رد به سينه مايکروسافت موج عظيمي را در دنياي گيم به پا کرد.
اپ استور درحالي از انتشار اپ گيمينگ xCloud مايکروسافت خودداري کرد که بسياري از کاربران منتظر آن بودند چرا که xCloud يکي از اساسيترين پلتفرمهاي نرمافزاري ايکس باکس خواهد بود. اين پلتفرم به گيمرها امکان استريم بازيها از کلود و اجراي بازيها در دستگاههاي مختلف با کيفيتي در حد کنسول را ميدهد. xCloud پروژه عظيمي است که مايکروسافت زمان زيادي را صرف خلق آن کرده و از مدتي قبل به صورت آزمايشي در دسترس کاربران iOS بود اما همين که نوبت به انتشار نسخه اصلي رسيد، اپل ترمز آنها را کشيد.
قضيه تنها به ردموندها ختم نميشود و اپل بعد از کش و قوسهاي فراوان تنها به شرطي حاضر به انتشار اپ گيمينگ فيسبوک شد که کتابخانه بازيها از آن حذف شود. «Sheryl Sandberg» مدير ارشد عمليات فيسبوک در بيانيهاي گفته: «متأسفانه براي گرفتن مجوز انتشار اپ مستقل Facebook Gaming مجبور شديم قابليت گيم پلي را به طور کامل از آن حذف کنيم. اين يعني تجربه کاربران iOS نسبت به کاربران اندرويد پايينتر خواهد بود.»
تيم ايکس باکس مايکروسافت هم با انتشار بيانيهاي اپل را تنها پلتفرم با کاربري عمومي خطاب کرد که از کاربرانش را از سرويسهاي اشتراک گيم و بازي مبتني بر کلود نظير ايکس باکس Game Pass محروم ميکند. از نظر آنها اپ استور با برنامههاي غير گيمينگ حتي در صورتي که حاوي محتواي تعاملي باشند، برخورد ملايمتري دارد.
هرچند اندرويد کاربران به مراتب بيشتري دارد اما iOS عنوان بزرگترين پلتفرم گيمينگ دنيا را يدک ميکشد و طبيعي است که محروم شدن از آن همه را خشمگين ميکند. بهانه اپل براي جلوگيري از انتشار سرويسهاي بازي قوانين خاصي است که در مورد اپهاي گيمينگ مبتني بر کلود در نظر گرفته است. آنها معتقدند که وجود بازيهاي ابري فراوان در هر کدام اين اپها امکان بازبيني تک تک اين عناوين را از آنها سلب کرده واين مساله به تجربه کاربري اپ استور لطمه ميزند.
باور کردن اين ادعا آسان نيست چون اين شرکت از مدتها قبل اجازه انتشار پلتفرمها را بدون بررسي ريز و درشت محتوايي که در دسترس کاربر قرار ميدهند، داده است. در واقع به نظر ميرسد گيم محبوبترين دسته بندي اپ استور است و اپل تمايلي به شريک شدن درآمد آن با ديگران ندارد.
اين ماجرا يک شمشير دو لبه است و به ضرر اپل هم تمام مي شود. اپ استور حتي از گيمينگ ابري در پلتفرم جيفورس انويديا يا گوگل استيديا هم پشتيباني نميکند و اين در حالي است که هر دو در دسترس کاربران اندرويد قرار دارند. محروم ماندن ميليونها کاربران iOS از xCloud بدين معني است که آيفون آنها در زمينه بازي از گوشيهاي اندرويدي با صدها دلار قيمت کمتر، عقب مانده است. ترديدي نيست که از بين ۹۰ ميليون کاربر ايکس باکس لايو تعداد زيادي آيفون دارند و امکان اجراي بازيهاي در حد ايکس باکس برايشان يک اپديت بسيار بزرگ به شمار ميرود. با اين حال فعلا اين کاربران هستند که قرباني دعواي دو طرف شدهاند.
گاهي اوقات هدف شرکتهاي بزرگ از راه انداختن جنجالهاي اين چنين اين است که دست بالا را در مذاکرات داشته و از انجام اصلاحات يا برآورده کردن خواستههاي طرف مقابل خودداري کنند. اينبار هم مايکروسافت به خوبي ميداند که اپل به خاطر سياست ضد رقابتي تحت فشار شديدي قرار دارد و رسانهاي کردن موضوع ميتواند به سود آنها تمام شود.
ادعاي مايکروسافت البته پر بي راه نيست و اپل بيش از آنکه دغدغه بررسي تک تک بازيهاي درون پلتفرم را داشته باشد نگران پول هنگفتي است که بدون پرداخت کارمزد آنها در اين سرويسها جابهجا ميشود. هرچند با اطمينان نميتوان اين مساله را دليل اصلي عدم انتشار اپ گيمينگ مايکروسافت عنوان کرد اما ظاهرا از نظر اپل تهديد بزرگي براي دستگاه پول چاپ کني آنها است.
هرچند نگراني اپل درباره احتمال عدم اجراي مطلوب عناوين بازي در آيفون به خاطر محدوديتهاي خاص سيستم قابل درک است اما اين استدلال را نميتوان در مورد پلتفرم ابري هم به کار برد چرا که در آن تنها کاري که اپ ميکند برگردان کليدهاي کنترلي براي سيستم ابري است که در پاسخ به آن رندر بعدي به اپ ارسال ميشود.
اين پلتفرمها همگي زماني براي ورود به اپ استور رديف شدند که اپل آرکيد را منتشر کرد؛ محصول گيمينگ غير ابري که تمامي ارزشهاي مد نظر اپل براي دنياي بازي را به همراه دارد؛ ارزشهايي نظير ارائه عناوين خانواده پسند که کاملا بررسي شدهاند و در آنها خبري از تبليغات آزاردهنده و تراکنشهاي ناخواسته نيست.
هر چند اپل ميخواهد الگو باشد اما پرونده آنها در صنعت بازي آنقدرها هم سفيد نيست. نحوه سکانداري اين شرکت در اپ استور باعث شده بسياري از نوآوريها کنار گذاشته شوند؛ سياستي که براي اين شرکت سراسر سود بوده اما به صنعت گيم موبايل آسيب زيادي وارد کرده است.
اين شرکت استوديوهاي بازي سازي را به توسعه بازيهاي رايگان اما با پرداخت درون برنامه اي تشويق کرده و آنها هم با سوءاستفاده از اين موقعيت بازيهاي فوق العاده اعتياد آوري را توسعه دادهاند. در سالهاي اخير استارتاپهاي توليد گيم موبايل مثل قارچ سر برآورده و به لطف اپ استور با ناديده گرفتن بسياري از مشکلات تنها روي توليد بازي هاي سودآور تمرکز کردهاند.
براي اثبات اين ادعا کافي است نگاهي به ۲۰۰ بازي برتر اپ استور بيندازيد. ۱۹۹ عنوان از اين بازيها تنها بر پايه پرداخت خرد درون برنامهاي توسعه يافتهاند و تنها ماينکرفت مايکروسافت با قيمت ۶.۹۹ دلار براي فروش ارائه شده، هر چند آن هم از خير پرداخت درون برنامهاي نگذشته است.
مساله ديگر آسان بودن اين پرداختها است، تا حدي که حتي کودکان هم امکان پرداخت پول در بازي را دارند. اين مساله در سالهاي ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ منجر به شکايت از اپل شد که در نهايت با پرداخت ميليونها دلار غرامت سر و ته قضيه هم آمد. جديدترين شکايتي که عليه سياستهاي اپ استور پيرامون بازيها مطرح شده به جعبههاي جايزه مربوط ميشود. کاربران در بازيهاي مختلف با پرداخت هزينه ميتوانند اين جعبهها را خريداري کنند که درون آن آيتمهاي تصادفي مثل اسلحه، ابزارهاي افزايش قدرت و غيره قرار دارد.
به باور شاکيان اين رفتار اپل باعث مي شود کاربران و به ويژه کودکان به خريد جعبههاي جايزه اعتياد پيدا کنند که در نهايت به ريختن سود بيشتر به جيب اپل منجر ميشود. اين نخستين باري نيست که وجود اين جعبهها صداي مردم را در آورده است و در سال گذشته طرحي در سناي آمريکا مطرح شد که ارائهي اين جعبهها را براي حفاظت از کودکان منع ميکرد اما هنوز راه به جايي نبرده است.
اپل البته هرگز زير بار اين اتهامات نرفته و در پاسخ به گلايهها و شکايات بيانيههايي را منتشر کرده که در آن به ايجاد محيطي ايمن و کارآمد براي توسعه دهندگان و کاربران اشاره شده است.
شکي نيست که نقش اپل در صنعت بازي به شکل کامل منفي نبوده اما آنها نتوانستهاند در نقش يک متولي خود را با تغييرات سريع صنعت گيم تطبيق دهند. سوني و مايکروسافت هم به نوبه خود گيمرها را قرباني منافعشان کردهاند اما اپل بزرگترين پلتفرم بازي موبايلي در دنيا را به اهرمي براي اعمال قدرت و ثروتاندوزي بيشتر تبديل کرده که کاربران را از جديدترين نوآوريها محروم ميکند.