روایت جالب از ثروت هنگفت و نمایش قدرت بن سلمان

ايسنا/ سلطه محمد بن سلمان بر ثروت هنگفت آل سعود تنگ‌تر مي‌شود. اين حرکت بي‌سابقه حاصل اقدامي با عنوان به اصطلاح سرکوب فساد عليه چهره‌هايي است که زماني در اين پادشاهي قدرتمند محسوب مي‌شدند. به گزارش شبکه خبري بلومبرگ، محمد بن سلمان، وليعهد سعودي براي رسيدن به اين موفقيت هتل لوکس ريتز-کارلتون رياض را در نوامبر ۲۰۱۷ به زندان صدها مرد تبديل کرد. بسياري از زندانيان که برخي از بستگان او و شاهزادگان بودند، صرفا پس از آن آزاد شدند که حاضر شدند زمين، پول نقد و سهام‌هايشان را بدهند. به گفته مقام‌هاي سعودي، مجموع دارايي جمع‌آوري شده چيزي حدود ۱۰۷ ميليارد دلار شد. اين نمايش قدرت، چندين دهه قوانين نانوشته خاندان سري آل سعود را زنده کرد و عملا مخالفان بالقوه وليعهد سعودي را به حاشيه راند. با ظهور بن‌ سلمان به مقام وليعهدي و وارث احتمالي تاج و تخت، او نه تنها رهبر سياسي دوفاکتوي عربستان شد بلکه رئيس ميلياردر بي‌رقيب شرکت خانوادگي خود شد که دارايي آن تقريبا از هر سلسله ديگري در کره خاکي بيشتر است. براساس برآوردهاي تحليلگران سياسي و چهره‌هاي آکادميک، شمار خاندان سعودي با احتساب نوزادان تا سالخوردگان به ۱۵ هزار تن مي‌رسد. ثروت جمعي آن‌ها در شاخص ميلياردرهاي بلومبرگ بيش از ۱۰۰ ميليارد دلار برآورد مي‌شود که جزو چهارمين خاندان‌هاي ثروتمند جهان مي‌شوند. مرکز ارتباط بين‌المللي وزارت اطلاع‌رساني سعودي به درخواست‌ها براي اظهارنظر واکنشي نشان نداده است. اين ارزيابي عمدتا براساس منابع قابل ردگيري درآمد اعضاي آل سعود براي چندين دهه بوده است. دستمزدهاي خاندان سلطنتي از سوي دفتر خصوصي پادشاه تقسيم مي‌شود. دستمزدهاي ماهانه، همانطور که يادداشت ديپلماتيک سفارت آمريکا در ۱۹۹۶ نشان مي‌دهد که ويلي‌ليکس منتشر کرد،‌ بين ۸۰۰ تا ۲۷۰ هزار دلار است و سالانه ۲ ميليارد دلار مي‌شود. مشخص نيست که اين ارقام از آن سال به چه صورتي تغيير کرده است. اگر دستمزدها هماهنگ با تغييرات، تورم يا درآمدهاي نفتي سعودي تغيير کرده باشد و اگر دستمزدها در بازارهاي رياض سرمايه‌گذاري شده باشد، آل سعود احتمالا حدود يک تريليون دلار مي‌ارزد که آن را ثروتمندترين خاندان جهان مي‌کند. قطعا نفت خام عامل ثروت آل سعود است و شرکت نفت دولتي کنترل يک‌پنجم از ذخاير نفت جهاني را در دست دارد اما سلطه بي‌بديل اين خاندان بر ساختار قدرت و دسترسي به امتيازات داخلي اجازه فوران به آن داده است. تا همين اواخر، شاهزاده‌هاي رده بالا با وزيران دولتي همانند دارايي‌هاي شخصي برخورد مي‌کردند. شاهزاده محمد بن سلمان اين سيستم را تغيير داد. استفان هرتوگ، نويسنده کتاب "شاهزاده‌ها، بانکدارها و بروکرات‌ها: نفت و دولت در عربستان سعودي" در سال ۲۰۱۰ و پروفسور دانشکده اقتصاد لندن نوشت: همواره مرزي غيرشفاف ميان امور مالي و شاهزادگان ارشد وجود داشته است. تنها دو فرد با چنين نوع دسترسي مستقيمي باقي مانده‌اند؛ وليعهد سعودي و پادشاه. محمد بن سلمان مارس سال گذشته در مصاحبه با برنامه "۶۰ دقيقه" سي‌بي‌اسي درباره ميزان ثروتش آن را بيش از يک ميليارد دلار تخمين زد. او گفت: شخص ثروتمندي هستم، نه فقير. عضوي از خاندان حاکم هستم که صدها سال پيش از تاسيس عربستان وجود داشتند. وليعهد سعودي از زمان به تخت نشستن پدرش ملک سلمان در سال ۲۰۱۵، سردمدار آزادي‌ها طبق طرحي موسوم به "چشم‌انداز ۲۰۳۰" شده است تا تحولي در اقتصاد، مقابله با بيکاري و کاهش اتکا به نفت انجام دهد. زنان ديگر ممنوعيتي براي رانندگي يا سفر خارجي ندارند و مي‌توانند در استاديوم‌هاي ورزشي حاضر شوند. قوانين جديد همچنين رفتن به سينما و کنسرت‌ها را مجاز مي‌کند. محمد بن سلمان با وجود تمام چالش‌هاي نشات‌گرفته از جنگ يمن، قتل جمال خاشقچي، حبس مخالفان سياسي و فعالان که صداي منتقدان را درآورده است، رابطه نزديک با دونالد ترامپ را حفظ کرده است. به نظر نمي‌رسد سلطه قدرت محمد بن سلمان در داخل تضعيف شده باشد و کنترل او بر ثروت آل سعود هم از اين امر مستثني نيست. شرکت نفت دولتي عربستان که جزو سودآورترين شرکت هاي جهان است، سال گذشته بابت حق اعضاي سلطنتي، ماليات و سود سهام ۱۶۲.۹ ميليارد دلار به دولت سعودي پرداخت کرد که مستقيما به خزانه دولت رفت. با اين حال مشخص نيست چه ميزان از آن به اعضاي خاندان سلطنتي سعودي رسيده است. الن والد، نويسنده کتاب "شرکت سعودي: پيگيري سود و قدرت پادشاهي سعودي" در سال ۲۰۱۸ نوشت:‌ به لحاظ تاريخي تمايز اندکي ميان خزانه دولت و متعلقات به خاندان سلطنتي وجود دارد. اين يک پادشاهي مطلق است. وقتي بحث اين باشد، پادشاه مي‌تواند عملا هر چيزي را بگيرد. در دهه‌هاي اخير راه‌هاي کسب درآمد اعضاي خاندان سلطنتي عربستان هم بيشتر بوده است. برخي از آن‌ها به عنوان رابط در قراردادهاي بين‌المللي دولت وارد ‌شده و پول ‌گرفتند. عربستان از ديرباز بزرگترين واردکننده تسليحات جهان بوده است و عمدتا با آمريکا، انگليس و فرانسه داد و ستد دارند. اين موارد جزو اهدافي بود که در سرکوب ۲۰۱۷ محمد بن سلمان هدف قرار گرفت. اعضاي آل سعود از پرهزينه‌ها هستند. تجزيه و تحليل بلومبرگ نشان مي‌دهد دست‌کم ۳۰ ميليارد دلار صرف رقابت‌هاي اسب‌دواني، سهام عمومي و املاک و ۱.۶ ميليارد دلار صرف قايق‌هاي لوکس و ديگر موارد شده است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد