شریکی که سر شریک خود را بُرید

مهر/ تحولات جنوب يمن و سيطره نيروهاي وابسته به امارات بر عدن، علاوه بر آنکه نقشه تحت کنترل گروههاي بر مناطق مختلف يمن را تغيير داد؛ آخرين ضربه را بر پيکر عبد ربه منصور هادي و رياض وارد کرد. جنوب يمن پس از تسلط نيروهاي موسوم به شوراي انتقالي جنوب وابسته به امارات بر مناطق مختلف عدن شاهد تحولات جديدي است. پس از درگيري هايي که چهارشنبه گذشته شروع شد و به تسلط نيروهاي شوراي انتقالي مورد حمايت امارات بر عدن ظرف چهار روز منجر شد، اختلافات رياض و ابوظبي علني شد و مقامات وابسته به کابينه عبد ربه منصور هادي به امارات حمله کردند و برخي از آنها از جمله احمد الميسري وزير کشور اين کابينه از سکوت عربستان در قبال اين اقدام نيروهاي اماراتي انتقاد کرد. وي گفت: «عربستان در قبال آنچه طي چهار روز گذشته عليه ما رخ داد سکوت کرد و شريک ما سرمان را گوش به گوش بريدعربستان در قبال آنچه طي چهار روز گذشته عليه ما رخ داد سکوت کرد و شريک ما سرمان را گوش به گوش بريد. سکوت رياست جمهوري يمن در قبال تحولات يمن مشکوک بود و موفق نبود. ما به شکست اذعان مي کنيم و به امارات به خاطر غلبه بر ما تبريک مي گوييم اما اين نبرد آخر نخواهد بود. ۴۰۰ نفربرزرهي امارات در جنگ مشارکت کرد و ما با سلاح سبک با آنها جنگيديم». مقامات وابسته به کابينه عبد ربه منصور هادي بر اين باورند که امارات از زمان ورود به عدن در ۲۰۱۵ در راستاي تضعيف اين کابينه حرکت کرده است. ياسين التميمي تحليلگر سياسي جهان عرب به الجزيره گفت: «جنگ در عدن نمايانگر طرح زودهنگام امارات است تا ثمره تلاشهاي خود در ايجاد معادله نظامي در عدن و برخي استانهاي جنوبي را بچيند. از زوايه ديگر اين به طرز تفکر محمد بن زايد مربوط مي شود که خواست با برهم زدن اوضاع تفاوت ميان اوضاع قبل و پس از عقب نشيني امارات را نشان دهد. عربستان بزرگترين بازنده تحولات جنوب يمن است و اين در شرايطي است که زير ضربات سنگين حوثي ها قرار دارد و اوضاع منطقه خطرناک است». شوراي انتقالي کيست؟ آنچه به مقاومت جنوب يمن موسوم است داراي دو شاخه سياسي و نظامي است. شاخه سياسي آن همان شوراي انتقالي جنوب به رياست عيدروس الزبيدي است که در سال ۲۰۱۷ با حمايت امارات تشکيل شده است و شاخه نظامي آن به نيروهاي کمربند امنيتي موسوم است که شامل تشکيلات مسلحي است که از سوي امارات در مارس ۲۰۱۶ ايجاد شده اند و شمار زيادي نيرو دارد که امارات اقدام به تجهيز و آموزش آنها کرده است. سيطره شوراي انتقالي جنوب مورد حمايت امارات بر عدن و کنار زدن دولت عبد ربه منصور از گردونه و بيرون کردن آن، موازنه نظامي را تا حدود زيادي در يمن به ويژه در استانهاي جنوبي برهم زد. نقشه مناطق تحت کنترل و نفوذ گروههاي در يمن طي روزهاي گذشته شاهد تحول اساسي شد. مناطق تحت کنترل گروههاي کدام است؟ شبکه الجزيره با اشاره به تحولات عدن و تسلط نيروهاي وابسته به امارات به مناطق تحت کنترل طرفهاي درگير در يمن پرداخته است. مآرب: مناطق صرواح و حريب القراميش در غرب اين استان تحت کنترل ارتش و کميته هاي مردمي يمن است و بقيه آن تحت کنترل نيروهاي وابسته به سعودي هاست. استانهاي شبوه، الجوف و البيضاء: در استان شبوه هم نيروهاي وابسته به امارات و هم نيروهاي وابسته به سعودي ها حضور دارند. در استان الجوف نيز مناطق در شرق، مرکز و جنوب تحت کنترل نيروهاي وابسته به سعودي هاست و بخش هايي هم از استان البيضاء تحت کنترل نيروهاي وابسته به سعودي هاست. أبين: در اين استان هم نيروهاي کمربند امنيتي مورد حمايت امارات و هم نيروهاي وابسته به سعودي ها هر دو حضور دارند. لحج: در اين استان هم نيروهاي وابسته به سعودي و امارات قرار دارند. المهرة: به طور کامل تحت کنترل نيروهاي وابسته به سعودي هاست و نظاميان سعودي روز به روز در حالي که ساکنان اين استان با آنها مخالفند حضور خود را در اين استان بيشتر کرده اند. الضالع: بخش اعظم آن در کنترل نيروهاي وابسته به سعودي هاست و نيروهاي کمربند امنيتي وابسته به امارات هم هستند. اين استان زادگاه عيدروس الزبيدي رئيس موسوم به شوراي انتقالي جنوب يمن است. مناطق دمت، قعطبه، جبن، الحشا در کنترل ارتش و کميته هاي مردمي يمن است. حضرموت: در اين استان هم نيروهاي وابسته به امارات و هم نيروهاي وابسته به سعودي ها حضور دارند. تعز: منطقه الحوبان و اطراف آن در اين استان تحت کنترل نيروهاي ارتش و کميته هاي مردمي يمن است و بقيه مناطق تحت کنترل نيروهاي وابسته به سعودي هاست. أرخبيل سقطري: اين استان تحت کنترل نيروهاي وابسته به سعودي هاست اما نظاميان اماراتي هم در آن هستند. الحديدة: بخش اعظم آن تحت کنترل نيروهاي ارتش و کميته هاي مردمي يمن است به غير مناطقي از جنوب آن که تحت کنترل نيروهاي وابسته با سعودي ها و نيروهاي طارق فرزند رئيس جمهور سابق يمن هستند که عبد ربه منصور هادي را به رسميت نمي شناسند اما وابسته به امارات هستند. مناطق تحت کنترل ارتش و کميته هاي مردمي يمن: استان صنعا، صعده، إب، عمران، ذمار، ريمه، الحديده، المحويت و حجه تحت کنترل ارتش و کميته هاي مردمي يمن است. پايان ماه عسل عربستان و امارات در يمن جيمز فاروئل در مصاحبه با شبکه تلويزيوني الجزيره، درباره ارتباط تحولات شهر عدن گفت: به نظر من ماه عسل بين عربستان و امارات در يمن تمام شده است و اين شرايط، تلاش هاي آنها در مبارزه با حوثي ها را تضعيف خواهد کرد. اماراتي ها در ديدگاه خود در برابر آنچه در يمن رخ مي دهد، بازنگري کرده اند. ائتلاف به فرماندهي عربستان، مسير مشخصي براي پيروزي ندارد. نزديک شدن امارات و ايران، تهديدي براي بقاي اين ائتلاف در يمن است و مي تواند به تقويت موقعيت تهران در منطقه کمک کند». تحولات عدن نشانه ناتواني سعودي هاست هشام جابر در مصاحبه با شبکه تلويزيوني الجزيره، در پاسخ به اين سوال که آيا تحولات عدن با همدستي عربستان و امارات صورت مي‌گيرد؟ گفت: «نه فکر نمي‌کنم چنين تصوري درست باشد، زيرا آنچه رخ مي‌دهد به سود سعودي‌ها نيست. اگر چنين تصوري درست باشد، به معناي حماقت سعودي‌ها خواهد بود. به نظر من، تحولات عدن نشانه ناتواني سعوديهاست. آن‌ها نخستين بار تصميم عاقلانه‌اي گرفتند و از افراد مسلح خود در عدن خواستند تسليم شوند، زيرا فهميدند که توازن قدرت در اين شهر به سود آن‌ها نيست. اگر اين افراد مسلح تسليم نمي‌شدند، جنگ خياباني طولاني مدت در عدن رخ مي‌داد. وي افزود: امارات ۹۰ هزار شبه نظامي در جنوب عدن دارد که تسليحات خوبي در اختيار دارند، در حالي که گروهي که عربستان از آن حمايت مي‌کند ۱۵ هزار نيرو بيشتر ندارد و ضعيف استامارات ۹۰ هزار شبه نظامي در جنوب عدن دارد که تسليحات خوبي در اختيار دارند، در حالي که گروهي که عربستان از آن حمايت مي‌کند ۱۵ هزار نيرو بيشتر ندارد و ضعيف است. ترديدي نيست که بازنده اصلي تحولات عدن، عربستان است. امارات به اين نتيجه رسيده است جنگ در يمن بيهوده است و راهبردي را براي خروج از اين کشور اجرا مي‌کند. شايد سعودي‌ها به دنبال سازش با امارات هستند تا بتوانند بر بعضي استان‌هاي جنوب يمن مانند حضرموت و شبوه تسلط داشته باشند. اما مسئله در عدن يعني مرکز جنوب يمن به سود امارات پايان يافته است. آنچه در عدن رخ داد، تير خلاص به دولت منصور هادي بود. کار ائتلاف سعودي در يمن تمام است. هشام جابر افزود: منطق مي‌گويد عربستان بايد به دنبال راهبردي براي خروج از يمن با حداقل خسارت باشد. نمي‌گويم جنگ يمن يا نبردها در جنوب يمن تمام شد، بلکه آنچه در عدن رخ داد، فصل جديدي از جنگ در يمن است. بدون شک آنچه در عدن رخ داد به سود حوثي هاست. حوثي‌ها شوراي انتقالي را به رسميت شناختند و تاکيد کردند امکان تلاش براي يافتن راه حل براي بحران يمن ايجاد شده است. عربستان بايد در سياست‌هاي شکست خورده خود بازنگري کند. بزرگترين ناکامي عربستان جنگ يمن است که پس از چهار سال جنگ به نتيجه‌اي نرسيده است. وي افزود: سعودي‌ها بايد با صراحت از اماراتي‌ها سوال کنند که چرا راهبرد خروج از يمن را در پيش گرفته اند و چرا کانال‌هاي تماس با ايران برقرار کردند؟ تکيه سعودي‌ها به آمريکا بي نتيجه بود و سعودي‌ها بايد از دور باطل که جز شکست براي آن‌ها نتيجه‌اي ندارد، خارج شوند. سعودي‌ها مي‌توانند در سياست‌هاي خود در منطقه بازنگري کنند که نخستين گام آن بايد در يمن باشد و دومين گام را هم بايد در برابر ايران بردارند. به ويژه که تهران دست خود را به طرف رياض دراز کرد. سعودي‌ها بايد سياست فرار به جلو را که نتيجه‌اي براي آن‌ها نداشته است، کنار بگذارند. سعودي‌ها در اين صورت مي‌توانند باقي مانده اعتبار، منافع و ثروت خود را حفظ کنند». ديگر ائتلافي در کار نيست و عربستان و امارات دو برنامه کاملا جداگانه با يکديگر دارند عمر عياصره روزنامه نگار اردني درباره درگيريها در عدن به الجزيره گفت: «بحران واقعي کشمکش بين عربستان و امارات است. در برابر آنچه در يمن رخ مي دهد، ديگر نمي توان از عبارت ائتلاف استفاده کرد، زيرا ديگر ائتلافي وجود ندارد. عربستان و امارات دو برنامه کاملا جداگانه با يکديگر دارند. هر چند که تاکنون شاهد درگيري لفظي و رسانه اي بين رياض و ابوظبي نبوده ايم. پس از اين درگيريها، همچنين ديگر نمي توانيم از دولت قانوني سخن بگوييم. به اعتقاد من، عربستان پس از متحمل شدن تلفات و خسارت هاي سنگين، در يمن شکست خورد. به اعتقاد من، امارات در اين جنگ برنده شد، زيرا توانست جنوب يمن را به کنترل خود درآورد و توانست سعوديها، دولت منصور هادي و اعضاي حزب اصلاح را از عدن بيرون کند. نبايد واقعيت ها در يمن را ناديده گرفت. عياصره افزود: نمي توان به اقدامات ائتلاف در ويران کردن يمن و ايجاد گروه هاي شبه نظامي در اين کشور بي توجهي کرد. تا چند روز ديگر، چيزي از دولت قانوني در يمن نخواهيم شنيد. تحولات جديدي در صحنه يمن ايجاد شده است که بزرگترين بازنده آن عربستان است. شوراي انتقالي جنوب در يمن، با اجازه امارات عمل مي کند. شوراي انتقالي هم اکنون ۳۰ تا ۹۰ هزار جنگجو دارد که امارات تامين مالي آنها را برعهده گرفته است. نبايد واقعيت ها را وارونه جلوه داد. امارات پس از چهار سال تلاش براي شکست دادن انصارلله، موضع خود را تغيير داد. امارات چرخش بزرگي در روابط خود با ايرانيها و انصارالله داشته است. ابوظبي برنامه هاي خاص خود را در يمن به دور از رياض پيگيري مي کند. امارات در حال ايجاد شرايط متفاوت در جنوب يمن به سود خود بود. عربستان در حال ارزيابي توازن قدرت در عدن است. عربستان نمي تواند با صراحت امارات را محکوم کند، زيرا تنها متحد باقي مانده براي رياض است. عربستان به امارات اجازه داد تا بخش هاي مهمي از يمن را در کنترل خود درآورد و اکنون سکوت کرده است. وي خاطر نشان کرد: عربستان درک مي کند که ائتلاف در يمن سقوط کرده است. عربستان نتوانست بحران يمن را با درايت و درست مديريت کند و با وجود هزينه هاي سنگين در يمن، بزرگترين بازنده در اين جنگ است. تفکر راهبردي عربستان بسيار ضعيف است. سعوديها به شدت در يمن در تنگنا قرار گرفته اندسعوديها به شدت در يمن در تنگنا قرار گرفته اند. سوال بزرگ آن است که سعوديها چگونه خود را از باتلاق شکست ها در يمن خارج خواهند کرد؟ شوراي انتقالي کنترل عدن را در دست گرفته است. ديگر نمي توان از وجود اتاق مشترک عمليات بين عربستان و امارات سخن گفت. عربستان به دنبال راهي است تا راهي براي خروج از بن بست در يمن پيدا کند که آبرويش حفظ شود و کمترين خسارت ها را براي آن به همراه داشته باشد. انصارلله متغير مهمي در معادلات يمن هستند که نمي توان آنها را ناديده گرفت. در جنوب يمن هم اماراتي ها توسط عوامل نيابتي خود، به بازيگر اصلي تبديل شدند». اما آنچه درباره تحولات عدن مي توان گفت اين است که امارات آخرين ميخ را بر تابوت آنچه عربستان مشروعيت عبد ربه منصور هادي مي خواند، زد. در واقع آنچه از رياست عبد ربه منصور هادي رئيس جمهور مستعفي و فراري مانده بود با حذف نيروهايش از عدن که آن را پس از فرار به عنوان پايتخت موقت برگزيده بود، برباد رفت. سکوت مرگباري بر عبد ربه منصور هادي سايه افکنده است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد