ايسنا/ رئيسجمهوري ترکيه فرمان تغيير کاربري موزه اياصوفيه به مسجد را امضا کرد. اين تصميم با واکنش اتحاديه اروپا، يونسکو، يونان و آمريکا مواجه شده است.
موزه اياصوفيه که قبلا مسجد بوده، يکي از مهمترين بناهاي تاريخي ترکيه است که سال گذشته ميلادي سه ميليون و ۷۰۰ هزار بازديدکننده داشته است.
دادگاهي در استانبول حکم داده بود که اين بنا هميشه مسجد بوده و نبايد به موزه تغيير کاربري ميداده است. روز جمعه (۱۰ ژوئيه) بعد از اعلام تغيير کاربري به مسجد، شماري از مردم استانبول بيرون اياصوفيه شادماني کردند.
پيش از به قدرت رسيدن امپراتوري عثماني، اياصوفيه قرنها از بزرگترين کليساهاي مسيحيان جهان بوده است. بعد از شکست صليبيون در ۱۴۵۳ ميلادي، مسلمانان عثماني آن را به مسجد تغيير دادند. در دولت سکولار کمال آتاتورک اين مسجد به موزه تبديل شد.
براساس گزارش شبکه بيبيسي، کليساي ارتدوکس روسيه اين تصميم براي تغيير کاربري اياصوفيه را "تأسفبار" خوانده است.
سه هفته پيش رجب طيب اردوغان، رئيسجمهوري ترکيه در ميان مقامات دولتي و اعضاي حزب عدالت و توسعه گفت: "در اياصوفيه ميتواند مراسم نماز برگزار شود. مراسم نماز جمعه هم ميتواند اجرا شود. فقط ملت ديندار ما ميتواند در مورد آن تصميم بگيرد".
اياصوفيه يکي از محبوبترين مقاصد گردشگري در سال ۲۰۱۹ بوده است. با تغيير نقش آن از موزه به مسجد نگرانيهايي در مورد اثر آن بر گردشگري به وجود خواهد آمد، اين تبديل بر روابط با يونان و سکولاريسم در ترکيه هم بيتأثير نخواهد بود.
يونان که سابقهٔ روابط پرتنشي با ترکيه دارد در ۲۹ ماه مه، تلاوت آيات قرآن در اياصوفيه را " ناپذيرفتني و جريحهدار کردن احساسات ديني مسيحيان جهان" تلقي کرد.
وزير امورخارجهٔ يونان گفته است: "ما باز به ترکيه يادآور ميشويم که به تعهدات بينالمللي خود پايبند بماند و منافع داخلي و ملي خود را بر محافظت از بناهاي مهمي مانند اياصوفيه که ميراث جهاني بشري است، ترجيح ندهد".
انجمن جوانان آناتولي در سالهاي اخير مراسم نماز را در محوطهٔ اطراف موزه و با شعار "زنجيرها بايد پاره شود" برگزار کرده است. ييلديراي اغور، روزنامهنگار روزنامهٔ محافظهکار- ليبرال کرار، در ۶ ژوئن نوشت که نماز خواندن مسلمانان در اياصوفيه "حداقل ۵۵ سال" پيشينه دارد.
اغور ميگويد: اولين بار که از اين موضوع "استفاده سياسي" شد در سال ۱۹۶۵ بود، زماني که حزب راستگراي عدالت "در واکنش به سياستهاي يونان و قبرس" به طور رسمي اعلام کرد که اياصوفيه بايد به مسجد تبديل شود اما وقتي حزب اسلامگراي عدالت و توسعه به رهبري اردوغان در سال ۲۰۰۲ به قدرت رسيد اين موضوع در دستور کار قرار نگرفت.
دبيرکل سازمان جهاني يونسکو از تصميم اخير ترکيه در مورد تغيير کاربري اياصوفيه به مسجد ابراز تاسف کرد. اين نهاد فرهنگي سازمان ملل متحد تاکيد کرد هرگونه تغييرات در وضعيت اياصوفيه بايد به اطلاع يونسکو برسد و اين تغييرات در کميته ميراث جهاني آن مورد بررسي قرار ميگيرد.
وزير فرهنگ يونان روز جمعه حکم دادگاه ترکيه براي تبديل اياصوفيه به مسجد را "تحريکآميز" توصيف کرد. روز جمعه جوزپ بورل، نماينده عالي امور خارجي و سياستهاي امنيتي اتحاديه اروپا هم با صدور بيانيهاي از اين تصميم ابراز "تاسف" کرد. وزارت خارجه آمريکا هم روز جمعه گفت با تصميم دولت ترکيه "مايوس" شد. در همين حال ژان ايو لودريان، وزير امور خارجه فرانسه هم از تصميم ترکيه ابراز "تاسف" کرد.
بازار