برگزیده

یک کارشناس: ترکیه، فلسطینی‌تر از فلسطینی‌ها نیست

هم ميهن

بروزرسانی 1403/02/02 - 21:56

یک کارشناس: ترکیه، فلسطینی‌تر از فلسطینی‌ها نیست

هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

صادق ملکی، کارشناس ارشد سیاسی در گفت‌وگو با هم‌میهن، درباره سیاست فلسطینی ترکیه گفت: «رفتار ترکیه با همه جهان با توجه به منافع ملی بوده و هست. روابط آنکارا و تل‌آویو را نیز باید از این زاویه تحلیل کرد. ترکیه اولین کشور مسلمانی بود که اسرائیل را به رسمیت شناخت. روابط آنکارا و تل‌آویو هیچگاه، حتی پس از حادثه کشتی مرمره (کشتی امدادگرانی که عازم غزه بود و مورد حمله اسرائیل قرار گرفت) به نقطه بحرانی نرسید.

حمایت‌های اردوغان از فلسطینی‌ها در کنار علایق شخصی، به‌خاطر جناح محافظه‌کار حزب عدالت و توسعه است. ولی این ملاحظات و علایق بالاتر از منافع ملی نبوده و نیست. فلسطین و مسائل فلسطینی‌ها یک موضوع عربی- اسلامی است اما ترکیه خود را وارث امپراطوری عثمانی می‌داند، نگاهی ترکی - اسلامی به این مسئله دارد. برخلاف ایران، در حال حاضر نه اعراب و نه ترکیه نه‌تنها در صف اول مبارزه با اسرائیل نیستند بلکه یا عادی‌سازی روابط دارند، یا به آن سو حرکت کرده‌اند.

با توجه به همین نگاه، این کشورها در نهایت در نقش میانجی ظاهر می‌شوند و به‌دنبال راه‌حل دوکشوری هستند. روابط سیاسی ترکیه و اسرائیل در تمام این سال‌ها دچار فرازونشیب بوده اما روابط اقتصادی، نظامی، اطلاعاتی و امنیتی آنکارا – تل‌آویو هیچگاه دچار سکته نشده است‌.

ترکیه روابط خود را با اسرائیل در چارچوب روابط خود با غرب و به‌ویژه با آمریکا تعریف کرده و این روابط نیز بر پایه منافع و شرایط آنکارا بنا شده است. روابط دو طرف فراتر و عمیق‌تر از آن است که تحت تاثیر دولت‌ها باشد. ترکیه فاقد منابع طبیعی است و حیات اقتصادی خود را با مسائل سیاسی به خطر نمی‌اندازد.»

ملکی اضافه کرد: «سوخت هواپیماهایی که بر سر مردم غزه بمب می‌ریزد، با واسطه از ترکیه تامین می‌شود و حتی برخی منابع اعلام کرده‌اند که ترکیه در رهگیری پهپادها و موشک‌های ایرانی که به‌سوی اسرائیل پرتاپ شده، دست داشته است. به مواضع اعمالی ترکیه باید بیش از مواضع و سیاست‌های اعلامی توجه داشت.»

دیپلمات پیشین کشورمان در تحلیل سیاست فلسطینی ترکیه، گفت: «ترکیه در سیاست اعمالی بر این نظر است که نباید فلسطینی‌تر از فلسطینی‌ها عمل کرد. لذا به‌طور جدی تنها به نقش میانجگیری می‌اندیشد. توقع مواضع همسان و یا نزدیک به ایران در مسئله فلسطین، دور از واقعیت‌های حاکم بر سیاست‌های داخلی و خارجی ترکیه است. روابط کشور‌ها مجموعه‌ای از روابط در سطوح مختلف سیاسی‌، امنیتی و نظامی است؛ در روابط چندوجهی میان آنکارا و تل‌آویو، ترکیه بیش از اسرائیل به‌دنبال روابط دوجانبه بوده و از قبال آن سود بیشتری را نصیب خود کرده است. اسرائیل عمق استراتژیک ندارد و سال‌هاست از فضای قونیه برای مانور و آمادگی خود استفاده می‌کند.»

ملکی یادآور شد: «نباید فراموش کنیم که ترکیه عضو ناتو است و این عامل را باید در تحلیل‌هایمان لحاظ کنیم. اگر روابط آنکارا و اسرائیل را نه با عینک تهران بلکه با عینک آنکارا تحلیل کنیم، به ارزیابی صحیحی می‌رسیم.»