سرمقاله سیاست روز/ اوقاف و ریشه‌کنی فقر

سياست روز/ « اوقاف و ريشه‌کني فقر » عنوان سرمقاله روزنامه سياست روز به قلم محمد پيرعلي است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد: يکي از مناسبت‌هاي اين ايام، دهه اوقاف و امور خيريه است و امروز هم در اين دهه به اقتصاد مقاومتي، توليد و اشتغال نامگذاري شده است. در اين ميان يکي از وجوه مميزه اين مناسبت به نسبت سنوات پيشين، توجه جدي‌تر متوليان اين سازمان به انعکاس تبليغي اين دهه نزد افکار عمومي است به ترتيبي که بخش قابل توجهي از بيلبوردها و تابلوهاي شهري با پيام‌هاي متنوع به اين موضوع اشاره دارد و با تعابير، روايات و جملاتي شهروندان به وقف دعوت شده اند. حال سوال اينجاست، اين حجم تبليغات به چه ميزان قادر خواهد بود نگاه مخاطب را به اين امر مهم معطوف سازد؟ و بيننده شهرنشين را به وقف تشويق نمايد؟ فارغ از مقدمه فوق يادآوري فراز ذيل بسيار محل تامل است. در روزي که به "اقتصاد مقاومتي، توليد و اشتغال" موسوم شده است اگر بنيانگذار کبير انقلاب اسلامي بر اين باور بودند که؛ "مي‌توان با اوقاف، فقر را ريشه‌کن کرد" اکنون چه ديدگاه و قضاوتي از اين کارکرد داشتند؟ به عبارت ديگر نقش اوقاف در هندسه پراضلاع اقتصاد و رفع محروميت فزاينده از چهره مملکت اسلامي از چه مختصاتي برخوردار است و چگونه ارزيابي مي‌شود؟ حضرت امام(ره) در دوران رژيم پيشين معتقد بودند با اوقاف مي‌توان فقر را ريشه کن کرد. با اين بيان دو فرضيه پيش روي قرار مي‌گيرد؛ يا ايشان بدون انديشيدن به ابعاد اين موضوع به اين مهم اشاره کرده‌اند يا اينکه ضعف مفرط مديريتي تحقق اين امر را ناممکن ساخته است. البته نگارنده بدون مطالعه عميق بر اين باور است که بيان حضرت امام(ره) دور از دسترس نيست و منطق‌پذير است و به اين ترتيب فرض دوم قرين به واقعيت ارزيابي مي‌شود. مگر اينکه با مستندات اثبات شود که اوقاف در چهار دهه گذشته علي‌رغم مديريت کارآمد قادر به ريشه‌کني فقر نبوده، که در آن صورت مساله تغيير خواهد کرد. عليهذا در نوشتار مختصر پيش روي به چند نکته اشاره مي‌شود ضمن اينکه اين چند سطر بناي ناديده گرفتن زحمات و تلاش‌هاي صورت گرفته در اين سازمان را ندارد. ۱- به نظر مي‌رسد علي‌رغم ابعاد گسترده اقتصادي حوزه وقف در سپهر اقتصاد جامعه اسلامي، اين مجموعه از فقدان يک نگاه راهبردي بلندمدت اقتصادي منبعث از ظرفيت‌هاي عظيم خويش و ايفاي نقش کليدي در اقتصاد کشور رنج مي‌برد. ۲- شواهد و قرائن حاکي از اين است که دامنه اعتماد و انگيزه عمومي به وقف از سوي مردم بسيار محدود شده است و غالب مردم در ميزان تاثيرگذاري اين مهم در اقتصاد عمومي کشور به طور ملموس و محسوس ابهام دارند. ۳- نگاه سطحي، سمبليک و شعاري به وقف نمي‌تواند اين خلاء و نارسايي را در ميان آحاد جامعه مرتفع سازد و اين شکاف صرفا با اقدامات عملي قابل پر شدن است. ۴- بعضا ممکن است اين تصور عاميانه وجود داشته باشد که اوقاف صرفا بايد در اختيار افراد روحاني باشد. چه اينکه مبرهن است مي‌توان با استفاده از افراد غيرروحاني خوشنام در چارچوب احکام اسلامي اين رکن مهم اقتصاد حکومت اسلامي را شکوفا کرد و در راستاي رونق اقتصادي اقشار جامعه خصوصا قشر آسيب پذير و محروم جامعه به حرکت درآورد. نکات فوق ممکن است به زعم برخي از متوليان امر از روي جهل نگارنده و عدم اطلاع از حجم فعاليت‌هاي سازمان اوقاف تحرير شده باشد. اما خبر اخير منسوب به رياست محترم سازمان منبي بر اينکه؛ "براي اداره بقاع متبرکه ۷ هزار ميليارد تومان بودجه مورد نياز است". درک نقش عملکرد و کارکرد اوقاف در اقتصاد کشور را کمي دشوار مي‌سازد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد