عیار کابینه؛ گزارش «اعتماد» از کارنامه دولت اعتدال

«در سياست خارجي خوشبين و بدبين ملاک نيست؛ بايد واقع‌بين بود.» اين جمله‌اي از حسن روحاني در تحليل شرايط بين‌المللي است که در روزگاري در آستانه تصويب برجام به زبان آورد. گرچه اين نگاه امروز از تريبون مجلس بر عيله او و دولتش استفاده شد اما شايد «نگاه واقع‌بينانه» تمام آن چيزي است که اين‌روزها دولت دوازدهم مستحق آن است. نگاهي واقع‌بينانه به اقدامات ٥ ساله دولت تدبير و اميد. در ميان جدال دو رويکرد خوش‌بينانه برخي حاميان سرسپرده دولت و نگاه بدبينانه مخالفان سرسخت آن، رويکرد واقعي به اقدامات انجام شده، در دست اقدام يا حتي انجام نشده همان صراط مستقيمي است که تاحدي به فروکش کردن نااميدي و رويگرداني از دولت کمک خواهد کرد. سي‌ام ارديبهشتي که گذشت، سالگرد راي مردم به تدبير و اميد روحاني بود. با اين حال کسي گمان نمي‌برد يک سال بعد موج نااميدي از روحاني و هيات تحت‌امرش فضاي واقعي و مجازي را دربر‌بگيرد. نااميدي که گويي گريبان برخي اعضاي کابينه را هم گرفته است چه آنکه رييس‌جمهوري چندي پيش کابينه را به دو دسته اميدوار و نااميد تقسيم کرد و از گروه نااميدان گلايه کرد.

روند نااميدي از تدبير و اميد از همان روزهاي آغاز به کار دولت دوازدهم آغاز شد. کابينه آن چيزي نبود که مردم احتمالا از لا به لاي شعارهاي انتخاباتي و تبليغاتي برداشت کرده و انتظار تحققش را داشتند. گويا فشارها از نهادها و کانون‌هاي قدرتي خارج از چارچوب قوه‌مجريه و نهاد رياست‌جمهوري در گام اول چينش کابينه را به سمت و سويي ديگر برد که اولين قدم در ايجاد نارضايتي‌ بود. پس از آن ماجراي موسسات مالي و اعتباري هر روز رو به وخامت رفت و اعتراضات دي ماه را کليد زد. فرصتي براي معترضان که از مطالبات اقتصادي تا اجتماعي و سياسي‌شان را مطرح کنند. اعتراضات صنفي همچون کارگران و اعتراضاتي با ماهيت قوميتي همچون ماجراي اهواز و کازرون و حتي انتظارات معيشتي مثل تظاهرات کشاورزان اصفهان بر اين نااميدي دامن زد. فيلترينگ تلگرام که فراتر از اختيارات دولت بود هم همه را به ياد جمله قصار روحاني انداخت که از وزير ارتباطات قول گرفته‌ بود دستش روي دکمه فيلترينگ نرود. در نهايت همه اين اتفاقات با بدشانسي سياست خارجي همراه شد. برجام نقطه قوت سياسي و اقتصادي دولت با خروج امريکا از برجام متزلزل شد و باز هم سيل انتقادات روانه دولت مستقر. از سويي نااميدي بطن و متن جامعه گويي به وزرا هم رخنه و آنها را منفعل کرده باشد صداي اعتراض روحاني را بلند کرد. تا آنجا که رييس‌جمهوري ارديبهشت گذشته در نشست هم‌انديشي مديران ارشد دولت تدبير و اميد مديران دولتي را خطاب قرار داد که به هيچ دستگاه نظارتي حق دخالت در امور اجرايي ندهند. او صندلي مديريت را براي کساني که با يک تلفن يا اخم عقب‌نشيني مي‌کنند حرام دانست و گفته‌بود«برخي کنار گود نشستند از کنار گود حرف مي‌زنند. نمي‌دانند در داخل گود چه خبر است. ما در گود هستيم. بار بر دوش ما است. حالا اگر کسي محاسباتي دارد و چرتکه مي‌اندازد که من ١٠ سال ديگر ٢٠ سال ديگر بايد کجا بروم همين حالا از دولت بيرون برود. برود همان جايي که ٥ سال و ٦ سال ديگر بايد برود.» مجموعه اين سخنان نشان داد که حسن روحاني از ناهماهنگي‌هاي موجود در ميان مديران ارشد دولتي و هيات وزرا که احتمالا در نهادها و کانون‌هاي ديگر ريشه دارد، گلايه دارد که گاهي مثل دوم ارديبهشت از آن سخن مي‌گويد و گاهي همچون جلسه معرفي وزرا به يک جمله «نگذاشتند وزير زن انتخاب شود» اکتفا مي‌کند. با همه اين تفاسير اما آنچه نياز امروز دولت است نگاهي واقع‌بينانه به مجموعه فشارها و محدوديت‌ها و معذوريت‌ها و از آن سوي اقدامات مثبت دولت است. نگاهي که اگر دقيق‌ باشد مواهب حضور روحاني بر کرسي رياست‌جمهوري را نيز نشان مي‌دهد و وزن و عيار او را نسبت به رقيب يا ديگر رقباي اصولگرا مشخص مي‌کند.

---

بازار

---