فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
از همان ابتداي انتشار کروناويروس جديد در جهان، ارتباط آن با کودکان مورد توجه متخصصان و کارشناسان قرار گرفت. يکي از پرسشهاي اساسي در اين زمينه، اين بود که نقش کودکان در انتشار و گسترش اين ويروس چگونه است؟ برخي بر اين باورند که کودکان به طور طبيعي در برابر کروناويروس جديد مصونيت دارند و برخي ديگر نيز معتقدند که اين تصور تنها ناشي از اين واقعيت است که کودکان کمتر در معرض تهديد اين ويروس هستند و براي همين نرخ ابتلاي کمتري دارند. حال در آستانه آمادگي برخي از کشورها براي بازگشت به شرايط عادي و البته بازگشايي مدارس، اين ابهامات و تضادها نگرانيهاي گستردهاي را در ميان کارشناسان و خانوادهها ايجاد کرده است. نشريه علمي Nature طي مقالهاي ضمن اشاره به آخرين يافتههاي کارشناسان در اين زمينه، به بررسي اين موضوع پرداخته است.
با آغاز کاهش محدوديتهاي مربوط به فاصله گذاري اجتماعي در شماري از کشورها، مدارس نيز خود را براي فعاليت مجدد آماده ميکنند. همين امر نگرانيهاي زيادي را در پي داشته است و بسياري از دانشمندان را وارد مسابقهاي کرد تا هرچه سريعتر پاسخ اين ابهامات را بيابند. ابهاماتي که ممکن است بدون يافتن پاسخ آن ها، در آستانه بازگشايي مدارس، نه تنها باعث افزايش شمار مبتلايان شود بلکه يکي از آسيب پذيرترين نسلها را در معرض خطر جدي قرار دهد.
گزارشهاي رسمي تأييد ميکند که کودکان بخش کمي از موارد ابتلا به COVID-۱۹ را شامل ميشوند. بر اساس اين گزارشها کمتر از ۲ ٪ از عفونتهاي تأييد شده در چين، ايتاليا و ايالات متحده در افراد زير ۱۸ سال بوده است. با اين همه محققان در مورد اينکه آيا واقعاً کودکان کمتر از بزرگسالان در معرض عفونت و شيوع ويروس هستند، اختلاف دارند. برخي معتقدند که شواهد در حال افزايش نشان ميدهد که کودکان در معرض خطر کمتري هستند. «السدير مونرو»، پژوهشگر بيماريهاي عفوني کودکان در بيمارستان دانشگاه ساوتهمپتون انگليس ميگويد، برخي نميخواهند مسئوليت دادههاي زيادي را که بازگشايي مدارس را تأييد ميکند، بر عهده بگيرند. کودکان آلمان و دانمارک مدتي قبل به مدرسه بازگشته اند و دانش آموزان برخي مناطق استراليا و فرانسه نيز قرار است به تدريج طي هفتههاي آينده به سر کلاسهاي خود بازگردند.
در طرف مقابل دانشمندان ديگري هستند که به صراحت مخالف بازگشت سريع کودکان به کلاسهاي درس هستند. آنها ميگويند که شيوع عفونت در کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر است، زيرا که به طور طبيعي کمتر در معرض ويروس قرار دارند، به خصوص که بسياري از مدارس تعطيل شده اند. محققان همچنين ميگويند، کودکان به همان اندازه بزرگسالان مورد آزمايش قرار نميگيرند چرا که اکثراً تمايل به علائم خفيف دارند و حتي گاه بدون علائم هستند.
«گري وانگ»، محقق طب تنفسي کودکان در دانشگاه هنگ کنگ ميگويد: «من هيچ دليل قوي بيولوژيکي يا اپيدميولوژيکي نميبينم که اعتقاد داشته باشم کودکان آلوده نميشوند. تا زماني که انتقال ويروس در بزرگسالان وجود داشته باشد، بازگشايي مدارس احتمالاً انتقال را تسهيل ميکند، زيرا ويروسهاي تنفسي در مدارس و مراکز مراقبتهاي روزانه به گردش در ميآيند». وي ميگويد قبل از بازگشايي مدارس بايد سيستمهاي نظارتي و تست خوبي وجود داشته باشد. دانشمندان ميگويند اگر کودکان حامل ويروس باشند، احتمالاً در چند هفته آينده ميزان ابتلا در کشورهايي که مدارس خود را بازگشايي کرده اند، به طور چشمگيري افزايش خواهد يافت.
با اين حال به نظر ميرسد حل و فصل اين بحث نياز به مطالعات گسترده و با کيفيت بالا در مورد جمعيتهاي انساني دارد که شامل آزمايشهايي براي بررسي ميزان آنتي باديها در خون، به عنوان نشانهاي براي عفونت قبلي است. دانشمندان ديگري نيز در حال مطالعه بر روي واکنش سيستم ايمني بدن کودکان هستند تا دريابند که چرا کودکان در هنگام ابتلا به کروناويروس علائم خفيف تري از بزرگسالان نشان ميدهند و اينکه آيا اين موارد سرنخهايي براي درمانهاي بالقوه ارائه ميدهد يا خير.
بحث حساسيت؛ ابتلاي کودکان به کرونا
مطالعهاي که در تاريخ ۲۷ آوريل در نشريه Lancet Infectious Diseases منتشر شد که خانوادههاي داراي موارد تأييد شده COVID-۱۹ در شهر شنژن چين را مورد تجزيه و تحليل قرار ميداد. نتايج اين مطالعه نشان ميداد که در اين خانوادهها کودکان کمتر از ده سال به همان اندازه بزرگسالان احتمال آلوده شدن دارند، اما کمتر از آنها علائم شديد از خود بروز ميدهند. دکتر مونرو ميگويد: «نتايج اين مطالعه واقعاً همه را ترساند»، زيرا اين امر نشان ميداد که کودکان ميتوانند بدون هيچ نشانهاي اين ويروس را منتشر کنند.
اما در برخي مطالعات ديگر از جمله در کره جنوبي، ايتاليا و ايسلند که آزمايشات صورت گرفته گستردهتر بود، ميزان ابتلاي کمتري در کودکان نشان ميداد. برخي از مطالعات در چين نيز اين فرضيه را تأييد ميکنند که کودکان کمتر مستعد ابتلا به کروناويروس هستند. يکي از اين مطالعات چيني که در تاريخ ۲۹ آوريل و در نشريه Science منتشر شد، دادههايي مربوط به شهر هونان را مورد تجزيه و تحليل قرار داد. در اين تحقيق تماسهاي افراد مبتلا به عفونتهاي شناخته شده رديابي و آزمايش تشخيص ويروس انجام شده است. نويسندگان اين مطالعه دريافتند که در برابر هر کودک مبتلاي زير ۱۵ سال، نزديک به ۳ نفر مبتلا در سنين ۲۰ تا ۶۴ سال وجود داشت. مونرو ميگويد، اما اين دادهها براي نوجوانان ۱۵ سال يا بالاتر کمتر قطعي هستند و نشان ميدهند که خطر ابتلا به ويروس براي آنها مشابه بزرگسالان است.
خطر انتقال کرونا توسط کودکان به بزرگسالان
اما مسئله کمتر درک شده اين است که آيا کودکان مبتلا به COVID-۱۹، ويروس را به روشي مشابه بزرگسالان پخش ميکنند. يک مطالعه بر روي تعدادي از مبتلايان کودک در رشته کوههاي آلپ فرانسه، يک کودک نه ساله را توصيف ميکند که در حالي که علائم COVID-۱۹ را نشان ميداد و در سه مدرسه و يک کلاس اسکي شرکت کرده بود، حتي يک نفر را هم مبتلا نکرده بود. مونرو ميگويد: «اين تقريباً غيرممکن است که يک فرد بالغ مبتلا در معرض آن تعداد از افراد قرار بگيرد و کسي را مبتلا نکند».
«کرستي شورت»، ويروس شناس در دانشگاه کوئينزلند در بريزبن استراليا، مطالعات خانگي را در برخي از کشورها از جمله سنگاپور، در زماني به انجام رساند که اين کشورها هنوز مدارس خود را تعطيل نکرده بودند. او دريافت که کودکان به ندرت اولين کسي هستند که اين عفونت را به خانه منتقل ميکنند. در واقع مطالعه وي نشان ميداد که تنها در ۸ درصد خانوراها، اولين مورد ابتلا کودکان مدرسهاي بوده اند. اين در حالي است که در هنگام شيوع آنفلوانزاي مرغي H5N1 در حدود ۵۰ ٪ از اولين ابتلاي خانوارها، مربوط به کودکان مدرسهاي بوده است. مونرو ميگويد: «اين مطالعات خانوار دلگرم کننده است، زيرا حتي اگر تعداد زيادي از کودکان مدرسهاي مبتلا وجود داشته باشد، آنها احتمالاً اعضاي خانواده خود را مبتلا نخواهند کرد».
اما وانگ معتقد است که چنين تحقيقاتي مغرضانه است، زيرا خانوادهها به طور تصادفي انتخاب نشده بودند، بلکه انتخاب شدند، زيرا در آنجا يک فرد بالغ آلوده وجود داشت. او ميگويد، در چنين شرايطي تشخيص اينکه چه کسي ويروس را منتقل کرده، بسيار دشوار است. از طرف ديگر تعطيلي مدارس و مهد کودکها همچنين ميتواند توضيح دهد که چرا کودکان اغلب منبع اصلي ابتلا با SARS-CoV-2 نيستند. اغلب ويروسهاي تنفسي ميتوانند از بزرگسالان به کودکان منتقل شند و دوباره به بزرگسالان بازگردد. وانگ ميافزايد: بنابراين «من معتقدم اين ويروس يک استثنا نيست» و احتمالاً مانند ديگر ويروسها عمل کند.
دو مطالعه به چاپ رسيده است که نشان ميدهد کودکان داراي علائم COVID-۱۹ ميتوانند سطوح مشابهي از RNA ويروسي با بزرگسالان داشته باشند. «کريستين دروستن»، ويروس شناس بيمارستان Charité برلين و نويسنده يکي از اين مطالعات، تأکيد ميکند که بر اساس نتايج اين پژوهش ها، ما بايد در شرايط فعلي نسبت به بازگشايي مجدد مدارس و مهد کودکها احتياط کنيم چرا که کودکان ممکن است به همان اندازه بزرگسالان آلوده باشند. «هريش نير»، اپيدميولوژيک دانشگاه ادينبورگ انگلستان نيز يادآور ميشود، هنوز مشخص نيست که آيا ميزان بالاي RNA ويروسي ميتواند نشانگر ميزان آلودگي فرد باشد.
همچنين مطالعات کمي در مورد انتقال بيماري از مدارس به جامعه صورت گرفته است، اما يک گزارش استراليايي از تحقيقات در حال انجام نشان ميدهد که انتقال اين ويروس در چنين شرايطي محدود و بسيار پايينتر از ساير ويروسهاي تنفسي همچون آنفولانزا است. در ميان بيش از ۸۵۰ نفري که با ۹ دانش آموز و ۹ کارمند مبتلا به COVID-۱۹ در مدارس ابتدايي و دبيرستانهاي ايالت نيو ساوت ولز، تماس داشته اند، تنها دو مورد به COVID-۱۹ مبتلا شدند. مونرو ميگويد که براساس اين شواهد بايد به کودکان اجازه داده شود که به مدارس خود بازگردند. او ميگويد: «کودکان کمترين منفعت را از تعطيل شدن به دست ميآورند، ولي چيزهاي زيادي را از دست ميدهند» مثل عدم پيشرفت تحصيلي و عدم دريافت پشتيبانيهاي اجتماعي مانند وعدههاي غذايي رايگان در مدرسه و يا حمايت همسالان.
در عين حال دکتر شورت ميگويد: بازگشايي مدارس به معناي بازگشت به حالت عادي نيست. وي ميگويد محدوديتها و تغييرات زيادي وجود دارد که بايد صورت گيرند مانند جداول حرکت در کلاسها و بسته کردن زمينهاي بازي براي کاهش خطر انتقال ويروس. وانگ ميگويد، انجام مطالعات دقيق در مورد شيوه انتقال ويروس در مدارس، از زمان بازگشايي آنها نيز مهم خواهد بود. محققان در هلند قصد دارند از نزديک اين امر را زير نظر بگيرند، زيرا مدارس به تدريج در طي هفتههاي آينده بازگشايي ميشوند.
سطح ايمني بدن کودکان در مقابل کرونا ويروس
با اين حال محققان قبول دارند که کودکان بهتر از بزرگسالان نسبت به بيماري COVID-۱۹ واکنش نشان ميدهند. اکثر کودکان آلوده علائم خفيف و يا حتي هيچگونه علائمي ندارند، با اين همه برخي از آنها نيز بسيار بيمار ميشوند و حتي ميميرند. گزارشهايي در مورد تعداد کمي از کودکان مبتلا در لندن و نيويورک وجود دارد که پاسخ التهابي مشابهي با برخي بيماريهاي نادر کودکانف مانند بيماري کاوازاکي دارند. وانگ ميگويد: «اگر COVID-۱۹ با بيماري کاوازاکي همراه باشد، تعجب نخواهم کرد، زيرا بسياري از عفونتهاي ويروسي با آن در ارتباط بوده اند». به گفته وي اگر اين امر واقعي باشد، ممکن است فرصت در چين، ژاپن و کره جنوبي از دست رفته باشد، زيرا بيماري کاوازاکي در آسيا بسيار بيشتر است.
وانگ ميگويد، يک نظريه که چرا اکثر کودکان علائم خفيف تري دارند، اين است که ممکن است ريههاي کودکان حاوي گيرندههاي ACE2 کمتري نسبت به افراد بالغ باشد که ويروس SARS-CoV-2 از آنها براي ورود به سلولهاي سالم استفاده ميکند. وانگ گفت، براي تأييد اين امر لازم است که نمونههايي از بافت کودکان مورد مطالعه قرار بگيرد، اما گرفتن اين نمونهها بسيار دشوار است.
برخي ديگر اظهار داشته اند که کودکان، چون به طور معمول در معرض کروناويروسهاي ديگري مانند مواردي که باعث سرماخوردگي ميشود، هستند اين امر باعث ميشود که آنها به نسبت از سطح ايمني بيشتري برخوردار باشند. مونرو ميگويد: «اما به نظر نميرسد که دلايل چنداني براي اين ادعا داشته باشيم، زيرا به نظر ميرسد حتي نوزادان تازه متولد شده نيز به بيماري حاد COVID-۱۹ مبتلا نميشوند».
وانگ اظهار داشت که کودکان ممکن است پاسخ ايمني مناسب تري در برابر عفونت داشته باشند. واکنشي به اندازه کافي قوي براي مقابله با ويروس، اما نه آنقدر قوي که باعث آسيب جدي به اندام آنها شود. تجزيه و تحليل اوليه او در مورد ۳۰۰ فرد آلوده به COVID-۱۹ نشان داد که کودکان ميزان سيتوکين هاي- پروتئينهايي که توسط سيستم ايمني بدن آزاد ميشوند- بسيار پايين تري توليد ميکنند. وي ميگويد، بيماران حاد در هر سني، سطح سيتوکين بالاتري دارند. اما او هنوز هم درگير رابطه علت و معلولي در اين زمينه است. آيا اين افراد، چون مريضتر هستند، سيتوکين بالاتري دارند يا اينکه، چون سيتوکين بالاتري دارند، بيمارتر هستند؟
بازار