چرا دلارهای ایران را پس نمی‌دهند؟

فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست  اين روز‌ها بازار ارز با تلاطم و آشفتگي بسيار زيادي روبرو است، به طوري‌ که نرخ دلار در آستانه ورود به کانال ۲۰ هزار توماني قرار دارد، در مورد دلايل اين وضعيت، کارشناسان معتقدند تنگناي شديد ارزي که دولت و بانک مرکزي با آن روبرو است، دليل افزايش نرخ دلار شمرده مي‌شود. درآمد‌هاي ارزي کشور عملا به کمترين ميزان خود رسيده، به طوريکه از يک طرف درآمد حاصل از فروش نفت در سال گذشته تنها بالغ بر ۸ ميليارد دلار شد و از سوي ديگر چهار ماهي نيز مي‌شود که به دليل شيوع کرونا، صادرات غير نفتي قطع شده و ارزي به کشور وارد نمي‌شود، با توجه به اين موضوع آزادسازي دارايي‌هاي دلاري ايران در کشور‌هايي نظير عراق، کره‌جنوبي، چين و هند از اهميت بسزايي برخوردار است، چرا اين کشور‌ها به بهانه تحريم‌هاي آمريکا از پرداخت بدهي خود طفره مي‌روند. وضعيت امروز ارز قابل پيش‌بيني بود سيد مرتضي افقه کارشناس مسائل اقتصادي در گفتگو با فرارو با تاکيد بر اينکه افزايش قيمت ارز کماکان ادامه خواهد داشت، گفت: از مدت‌هاي پيش با توجه به وضعيتي که وجود داشت، براي بسياري از کارشناسان مسجل بود که دلار به اين وضعيت درخواهد آمد، در سال گذشته نيز که بانک مرکزي توانست، نرخ ارز را کنترل کند، به خاطر ذخايري بود که در اختيار داشت که عمده آن نيز از طريق صندوق توسعه ملي تامين شده بود. وي افزود: به اعتقاد بنده الان در يک تنگناي شديد ارزي قرار داريم و اين منفعل‌عمل کردن بانک مرکزي و دولت نيز به همين خاطر است، زيرا که در در حال حاضر ارزي وجود ندارد که بانک مرکزي بخواهد در بازار تزريق کند، اگر بخواهيم بحران ارزي اين روز‌ها را دقيق بررسي کنيم، بايد به چهار عامل و متغير در اين زمينه اشاره کرد، اولا اينکه به دليل تحريم‌هاي آمريکا عملا درآمد‌هاي نفتي به کمترين ميزان خود رسيده و اين امر خود باعث ايجاد کسري شديد بودجه براي دولت شده، از سوي ديگر اين وضعيت موجبات افت شديد درآمد‌هاي ارزي را رقم زده است. افقه اظهار داشت: دوم هم اينکه ما به دليل همين تحريم‌ها با يک معضل بزرگ روبرو هستيم، ما پول صادرات نفت، برق، گاز و کالا‌هاي غير نفتي را نمي‌توانيم وصول کنيم، چرا که کشور‌هايي نظير عراق، کره‌جنوبي، هند و چين به بهانه تحريم‌هاي آمريکا از انجام اين کار سر بازمي‌زنند، درمورد عراق ما به اين کشور هم برق و گاز و هم محصولات غير نفتي صادر کرديم و الان ميليارد‌ها دلار از اين کشور طلب داريم، اما متاسفانه عراق زير بار تسويه بدهي خود نمي‌رود و نهايتا مي‌خواهد در مقابل آن به ما کالا‌هاي اساسي بدهد، در حاليکه که اگر وجه نقد اين صادرات بازگردانده شود، بسياري از مشکلات ارزي کشور حل مي‌شود. اين استاد دانشگاه بيان داشت: در مورد ساير کشور‌هايي که نام بردم نيز اين موضوع مصداق دارد و آن‌ها نيز براي پرداخت بدهي خود طفره مي‌روند، مورد سوم هم در مورد افزايش قيمت اين روز‌هاي دلار به شيوع ويروس کرونا مريوط مي‌شود، با توجه به اينکه بسياري از کشور‌ها مرز‌هاي خود را بسته‌اند، عملا امکان صادرات کالا‌هاي غير نفتي و همچنين مراوده تجاري با همسايگان و ديگر کشور‌ها وجود ندارد، اين عامل باعث شده، ورودي ارز به کشور بسته شود و همين مسئله موجبات کمبود ارز به صورت اسکناس در بازار را فراهم آورد، اگر شرايط کرونا بهتر شود و يا اينکه مسئولان اقتصادي دولت بتوانند با رايزني‌هاي که انجام مي‌دهند، مسير صادرات به همين عراق و ترکيه را باز کنند، اقدام بسيار موثري خواهد بود، چرا که در اين صورت ارز به کشور وارد مي‌شود و تا حدودي مي‌توان اين بحران پيش‌آمده را مديريت کرد. اين اقتصاددان با اشاره به اينکه قرار گرفتن ايران در ليست سياه FATF، نيز به عنوان عامل چهارم مزيد بر علت شده که مشکلات بانکي بيشتر شود، ادامه داد: در شرايط عادي به دليل تحريم‌هاي فعالان اقتصادي براي نقل و انتقالات بانکي با مشکلات بسيار زيادي روبرو بودند، اما ورود ايران به ليست سياه FATF، وضعيت را بسيار بغرنج‌تر کرد، به طوري که عملا جابجايي پول براي صادرکنندگان غير ممکن شد، زيرا آن‌ها نمي‌توانند که پول را در کسيه بگذارند و به کشور بياورند، در چنين شرايطي تا زمانيکه اين مشکلات وجود داشته باشد، يا اينکه ارزي به هر نحو به کشور وارد نشود، افزايش قيمت ارز ادامه دارد و کاري از دست دولت و بانک مرکزي نيز بر نخواهد آمد. بايد براي وصول طلب‌هاي خود از کشور‌هاي مختلف ديپلماسي فعال داشت حسن بهشتي‌پور کارشناس روابط بين‌الملل در گفتگو با فرارو با اشاره به اينکه آمريکا قصد دارد، از همه طرف فشار بر ايران را افزايش دهد، گفت: در حال حاضر به دليل تحريم‌هاي آمريکا دسترسي به ذخاير ارزي در کشور‌هايي که صادرات کالا، برق، گاز و نفت به آن‌ها صورت گرفته، عملا غير ممکن است، اما در اين راستا دولت نبايد از خود تعلل به خرج دهد، بلکه بايد با رايزني‌هاي گسترده و فعالي که صورت مي‌گيرد، طرف‌هاي خارجي را قانع کرد که بدهي خود را بپردازند. وي افزود: کشور‌هاي نظير عراق، چين، هند و کره جنوبي که ميليارد‌ها دلار به ايران بدهي دارند، به بهانه تحريم‌هاي آمريکا از زير بار پرداخت طلب ايران شانه خالي مي‌کنند، اين درحاليست که آمريکا نيز اين روز‌ها دامنه فعاليت خود براي فشار حداکثري بر ايران را افزايش داده، در اين رابطه تنها راهکاري که وجود دارد، استفاده و به کارگيري ديپلماسي فعال از سوي وزارت امور خارجه و دستگاه‌هاي اقتصادي کشورمان است تا بتوانند با گفتگو اين منابع ارزي را به کشور بازگردانند. بهشتي‌پور با اشاره به موفقيت نفتکش‌هاي ايراني در ارسال محموله بنزين صادراتي به ونزوئلا، اظهار داشت: اين مورد نشان داد که کشور‌ها مي‌توانند با همکاري با يکديگر تحرم‌هاي يکجانبه آمريکا را دور بزنند، چون آن‌ها غير قانوني هستند و کشور‌هاي الزامي براي رعايت آن ندارند، بنابراين تنها چيزي که بايد در اين راستا مورد توجه مقامات کشورمان قرار گيرد، اين است که به شدت به استفاده از ديپلماسي فعال و پويا روي بياورند، به طور مثال در حال حاضر با توجه به بدهي عراق به کشورمان در رابطه با صادرات برق و گاز، بايد شرايطي فراهم شود تا طرف عراقي از تحريم‌ها و جرايم احتمالي آمريکا واهمه‌اي نداشته باشد تا بدهي خود را بپردازد. اين کارشناس مسائل بين‌الملل اضافه کرد: از سوي ديگر به دليل اينکه شيوع کرونا باعث شده بسياري از مرز‌هاي کشور‌ها بسته شود، وزارت امور خارجه بايد با استفاده از امکانات و روابطي که دارد، زمينه لازم براي از سرگيري صادرات محصولات غير نفتي کشورمان را فراهم کند، بالاخره ما در منطقه و در جهان دوستان و متحديني داريم که مي‌توان از آن‌ها براي گسترش روابط تجاري در اين برهه حساس استفاده کرد، چرا که کشور با مشکلات ارزي شديدي روبرو است و بايد ارز به کشور وارد شود، که اين امر نيز تنها در صورتيکه ديپلماسي فعالي داشته باشيم، محقق خواهد شد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar