اگر دولت بشکند، نظام شکسته است

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
تاريخ تکرار ميشود؛ اين تمام حرف حسن روحاني در سخنراني روز چهارشنبه بود. او با مرور هر واقعه امروز، نقبي هم به تاريخ زد و از ما به ازاي امروزياش گفت. از سالهاي دهه ۶۰ و وحشت ترور، انفجار هفتم تير و هشتم شهريور که امروز و در سالهاي ۹۷، ۹۸ و ۹۹ به تحريمهايي رسيده که کم از تروريسم اقتصادي ندارد و بهزعم رييسجمهوري اگر يک روز هدف از کشتن مسوولان زمين خوردن نظام بوده، امروز همان عاملان با به راه انداختن جنگ اقتصادي وارد عمل شدهاند، يا کودتاي ۲۸ مرداد و دخالتهاي توامان امريکا و انگليس که اين روزها به تهديد تابستان داغ و براندازي جمهوري اسلامي تا پيش از ۲۲ بهمن تغيير ماهيت داده است. شايد از همينرو رييسجمهوري در خلال سخنرانياش در جلسه هفتگي با کابينه تلويحا منتقدان و مخالفان دولت را خطاب قرار ميدهد و ميپرسد «چرا حماقت دشمن را نميبينيم؟» و تاکيد ميکند که اگر «دولت بشکند، نظام شکسته است» او همزمان با شرحي از وضعيت برجام و شکست امريکا در شوراي امنيت و البته طرح اقتصادي در شرايطي که امکان فروش نفت به حداقل ممکن رسيده، تلاش دارد به منتقدان بگويد که اگرچه امريکا با خروج از برجام شکست خورده اما شرايط اقتصاد تحت تحريم اتخاذ تصميمگيريهايي را ايجاب ميکند که اگر آنها منتقدان تصميمات دولت هستند، بايد به جاي انتقاد صرف پيشنهاد و راهحل ارايه کنند.
شکست تاريخي امريکا
اما فارغ از تابستان داغ و توهم پهن کردن فرش قرمز براي امريکاييها در ۲۲ بهمن، رييسجمهوري به ۲۴ مرداد نيز اشاره و آن را با ۲۸ مرداد ۳۲ مقايسه کرد. روحاني گفت شايد در ۲۸ مرداد سال ۳۲ موفقيت ظاهري هم به دست آمد اما امروز در ۲۴ مرداد حتي آن موفقيت ظاهري هم حاصل نشده اگرچه «کاسه گدايي» در کشورهاي مختلف به دست گرفتند، تلفن زدند و حتي روز رايگيري مدام در حال فشار آوردن به کشورهاي ديگر بودند. مراد روحاني در واقع همان قطعنامه امريکا براي تداوم تحريم تسليحاتي ايران است که اعضاي شوراي امنيت به آن راي ندادند و در نهايت ۱۴ کشور از ۱۵ کشور حاضر عليه اين قطعنامه سخن گفتند. آنطور که روحاني شرح داد، امريکا ميخواست از سازوکاري در قطعنامه ۲۲۳۱ که محصول برجام است، استفاده کند آن هم در حالي که از برجام خارج شده و در جايجاي اين قطعنامه صراحتا بر اين دو عبارت «طرفهاي برجام يا يکي از طرفهاي برجام» تاکيد شده و به اين معناست اگر کشوري در اين قرارداد بينالمللي حضور دارد ميتواند از سازوکارهاي آن استفاده کند.
نه تحريم دائمي است نه ساکنان کاخ سفيد
درست همان روزي که محمدباقر قاليباف، رييس مجلس و رقيب انتخاباتي سال ۹۶ از تريبون مجلس متذکر شده که هر زمان به خارج اعتماد کرديم، ضربه خورديم و تلويحا از سياست تعاملي دولت انتقاد کرده است؛ حسن روحاني نيز از تريبون چهارشنبههاي هيات دولت استفاده کرده و با شرحي از هزينه دادن امريکا براي خروج از برجام گفته است: «حالا يک فرد عجيب و غريبي ميبينيم. يا چند نفر ميبينيم ميگويند اگر برجام پايههايش محکمتر بود، آنجوري و اينجوري ميشد.» او همچنين تذکر داده که «والا بالله اگر دولت قوي باشد، يعني نظام قوي است. اگر دولت بشکند يعني نظام شکسته است. همه ما ميدانيم آن بار سنگين اصلي اجرايي بر دوش دولت است. تقويت نظام به نفع همه ماست.» او البته در ادامه خاطرنشان کرده که اگر کسي فکر ميکند حکومت جبار کاخ سفيد و اين تحريم ظالمانه دائمي است، اشتباه ميکند چرا که «هم جباران کاخ سفيد براي هميشه نميمانند و هم تحريم براي هميشه نميماند.» اگرچه دولت همواره تاکيد کرده که ساکنان کاخ سفيد براي جمهوري اسلامي فرقي ندارند و دولت استراتژي خود را دنبال ميکند اما روحاني ديروز اذعان کرد که «تحريم ميشکند و از بين ميرود. حالا يک سال، دو سال و سه سال مقاومت کرديم و مقاومت هم ميکنيم. به آنها هم فهمانديم که اشتباه کردند و آنها هم کامل فهميدهاند. کاخ سفيد کامل فهميده که اشتباه کرده است. منتها در آن درماندهاند. يک راهي رفتند که پيدا کردن راه خروج از آن کار بسيار سخت و مشکلي است.» اظهاراتي که نشان ميدهد شايد اميدي براي تغيير ساکن کاخ سفيد و مناسبات برجامي وجود داشته باشد.
اگر دو قوه ديگر موافقت کنند ...
«اقتصاد» متاثر از تحريم و کرونا محور ديگر سخنراني روحاني بود. اقتصادي که تحت تاثير اين دو مولفه دلارهاي نفتي را کاهش داده و همانطور که روحاني هم گفته از سالانه ۱۰۰ تا ۱۰۲ ميليارد دلار پول نفت امروز تنها ۱۰ درصد از بودجه به نفت تکيه دارد. اما اين عدم اتکا به نفت در اقتصاد ايران و کاهش دلارهاي نفتي مصايب و مشکلاتي را ايجاد کرده که کسري بودجه بخشي از آن است. اين کسري بودجه همانطور که رييسجمهوري نيز تاکيد کرده تنها با تکيه بر ماليات قابل جبران نيست ضمن اينکه استقراض از بانک مرکزي نيز در دستور کار دولت قرار ندارد. از همينرو انتشار اوراق و فروش سهام و فروش نفت راهکارهاي جايگزين است که دولت هر ۳ را در دستور کار قرار داده است. حسن روحاني ديروز به بحث طرح اقتصادي دولت که در نشست سران قوا نيز بررسي شده، اشاره کرد و از آن و البته فروش نفت به مردم به عنوان «بهترين راه تامين مالي» نام برد. اگرچه اخيرا خبري مبني بر نامه مخالفت قاليباف و رييسي به رهبري در مخالفت با اين طرح دولت منتشرشد که البته از سوي دستگاه قضا تکذيب شد اما روحاني تلويحا به مخالفتهاي قاليباف و رييسي اشاره کرد و گفت: «براي اجرايي شدن اين کار نيازمند هستيم که دو قوه ديگر هم گر چه در جلسات بحث کرديم ولي بهطور کامل آنها هم موافق باشند. اگر دو قوه ديگر بهطور کامل موافقت کردند، مقصودم روساي دو قوه است، اگر روساي دو قوه ديگر موافقت کردند طرح اجرايياش را ميآوريم و اجرا و عمل ميکنيم. اگر نکردند، ميرويم دنبال طرحهاي ديگر و مسير را انشاءالله ادامه ميدهيم.»