گزارشی از دیدار 6 ساعته چهرههای اصلاحطلب با مهدی کروبی؛ گشایش سیاسی در پاییز؟
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
آيا در آخرين پاييز دولت روحاني ميتوان شاهد تحقق وعده او بود
سه هزار و پانصد و ششمين روز از دوراني سخت گذشته بود و دو، سه دقيقهاي از سه هزار و پانصد و هفتمين روز هم گذشته بود که وقتي بالاخره هر 3 عقربه ساعت روي عدد 12 به هم رسيدند، شبيه به آنچه هميشه از ساعت 12 شامگاه 30 شهريورماه به ياد داريم، زمان درست يک ساعت به عقب بازگشت تا ايرانيان اين يک روز سال را بتوانند يک ساعت را دو بار زندگي کنند. اينبار اما درست 3 دقيقه پس از آنکه هر 3 عقربه به عدد 12 رسيدند، انتشار يک عکس در کانالي تلگرامي، حاکي از رويدادي متفاوت بود با آنچه اين 3507 روز به ياد داريم. تصوير چهرههاي خندان از چند کنشگر سياسي اصلاحطلب کنار حجتالاسلام والمسلمين مهدي کروبي، دبيرکل محصور حزب «اعتمادملي» که دقايق و ساعتهاي پس از بامداد سيويک شهريورماه 99 را شبيه به انگشتشمار روزهاي اين 3507 روزي کرد که از آغاز حصر پشتسر گذاشتيم. هرچند حدود 20 روز پيش از اين هم خبر و تصويري مشابه از مهدي کروبي در جمع چند چهره اصلاحطلب، فضايي نسبتا مشابه آنچه طي ساعات گذشته در فضاي سياسي-رسانهاي کشور شاهد بوديم، رقم زد. اينبار اما تفاوتي شايد ناچيز اما از برخي جوانب، حائز اهميت در کار بود که اين ديدار دوستانه را از يکي، دو نمونه مشابه اين چندسال اخير متفاوت ميساخت. چه آنکه تصويري که چند هفته پيش منتشر شده بود، کروبي را محصور در جمع چند روحاني عضو مجمع روحانيون مبارز تصوير ميکرد و اگرچه آن تصوير هم حاکي از يک نشست سياسي ميان چند چهره شاخص سياسي بود اما تصويري که بامداد 31 شهريور منتشر و طي ساعات بعد، بارها و بارها بازنشر شد، دبيرکل محصور «اعتماد ملي» را نشان ميداد که کنار دبيرکل حزب «کارگزاران سازندگي» و يکي از اعضاي اين تشکل اصلاحطلب ايستاده و به دوربين لبخند ميزند. عکسي که همچون تصوير چند هفته قبل، در منزل شيخ قدرت عليخاني ثبت شده بود و کنار کروبي، علاوه بر صاحبخانه و حسين کروبي، فرزند مهدي کروبي، غلامحسين کرباسچي و محمد قوچاني، سردبير روزنامه سازندگي -که ارگان رسانهاي کارگزاران سازندگي است- ايستادهاند. 11 سال پيش از اين، وقتي مهدي کروبي در کسوت دبيرکل حزب «اعتمادملي» و بهواسطه سالها سابقه مديريت کلان ازجمله رياست بر مجلس شوراي اسلامي و مناصب کليدي از اين دست، از عزم خود براي کانديداتوري انتخابات رياستجمهوري 88 خبر داد، زماني که هيچکس حتي تصور اين را هم نميکرد که اين تصميم سياسي و متعاقبا ورود ميرحسين موسوي، نخستوزير دولت جنگ به انتخابات رياستجمهوري دوره دهم، آينده اين دو چهره شاخص جناح چپ و بهتعاقب، آينده کليت اين جريان سياسي و البته بسياري از کنشگران اين جريان را دستخوش تحولاتي اساسي خواهد کرد، يک سياستمدار کارکشته به عنوان معاون اول کروبي، وارد ميدان رقابت انتخابات شد. سياستمداري که برخلاف انتظار نه ازجمله اعضاي حزب اعتمادملي، بلکه دبيرکل حزب کارگزاران سازندگي بود و کروبي که با شعار «تغيير» و با کمپيني متفاوت از آنچه تا آن زمان در ذهن داشتيم، وارد گود رقابت شده بود، از همان ابتداي مسير، شمايي از کابينه موردنظرش را نيز به ملت و رايدهندگان معرفي کرد؛ کابينهاي که چنانچه اشاره شد، غلامحسين کرباسچي ازجمله اعضاي شاخص آن بود و البته بهجز او، چهرههايي چون عطاءالله مهاجراني و محمدعلي نجفي را که از نزديکان کارگزاران سازندگي بودند، در جمع خود ميديد. هرچند دايره حاميان انتخاباتي کروبي به هيچ عنوان به اعضاي شاخص «اعتماد ملي » و «کارگزاران سازندگي» محدود نماند و برخلاف آنچه در روزهاي نزديک به انتخابات و بهويژه پس از آن تصور شد، کروبي بهتعبيري کانديداي اصلي جريان اصلاحات بود و بسياري از اصلاحطلبان شاخص را نيز پشت خود و در تيم انتخاباتياش داشت.
حالا بيش از يک دهه از آن روزها، دوباره کرباسچي کنار کروبي ايستاده اما با روايتي متفاوت.
6 ساعت صحبت از ايران
انتشار يک تصوير و چند خط توضيح در اين رابطه با اين ديدار 6 ساعته که ظاهرا روز يکشنبه هفته جاري در منزل شيخ قدرت عليخاني انجام شده و نيز اينکه اين ديدار در ادامه ديدارهاي اخير آشنايان کروبي با ايشان و به درخواست کرباسچي و قوچاني انجام شده، تصوير کاملي از آنچه در اين نشست نسبتا طولاني گذشته، به دست نميداد. آنهم باتوجه به اينکه در اخبار اوليه با ادبياتي کلي و بدون اشاره به جزييات صحبتها و مباحث مورد گفتوگو، به اين اشاره شده بود که «بحثها اغلب درباره اوضاع سياسي کشور و اصلاحات و ريشههاي وضع فعلي مملکت بوده است» يا اينکه «آسيبشناسي مناسبات حاکميت و اصلاحات» از موضوعهاي موردبحث در ديدار يکشنبه بوده و «دغدغه اصلي آقاي کروبي آينده کشور و جبهه اصلاحات و بهخصوص اوضاع اجتماعي و اقتصادي مردم بوده است.» خبري مختصر که درپايان از اين حکايت داشت که با توجه به روند طي شده در ديدارها با آقاي کروبي -که اکنون از دايره روحانيون و نزديکان به ديگر سياسيون رسيده- برخي ناظران و تحليلگران سياسي معتقدند که «ميشود در انتظار اخبار بهتري از حصر بود.» نکتهاي که ازقضا در روايت مختصر دبيرکل حزب کارگزاران سازندگي نيز بازتاب يافت و مشخصا تکمله اين روايت بود: «اميدوارم شاهد خبرهاي خوبي بيش از اين باشيم.»
روايت دبيرکل از ديدار با دبيرکل
جز اين اما غلامحسين کرباسچي، دبيرکل حزب کارگزاران سازندگي هم روايتي با همان ميزان ايجاز و اختصار در اختيار خبرگزاري برنا گذاشت و در اين رابطه گفت: «در اين ديدار کروبي با وجود کسالت جسمي که داشت اما از روحيه و حال خوبي برخوردار بود.» آنطور که اين چهره سياسي اصلاحطلب گفته، «بحثهاي مختلفي در اين ديدار مطرح شده و وضعيت گذشته، حال و آينده کشور مورد بحث قرار گرفته است.» همچنين بنابر آنچه بهنقل از غلامحسين کرباسچي به عنوان روايت ديدار 6 ساعته روز يکشنبه او و دبيرکل محصور «اعتماد ملي» منتشر شده، شيخ محصور بيش از هر چيز، نگران مشکلات ملت و مملکت است و در اين ديدار با رفقاي ديرين هم از نگرانيهاي خود در اين رابطه گفته است. خبري که شايد اگر کرباسچي هم از آن صحبتي به ميان نياورده بود، بر ناظران آشکار است و نه فقط سالها مبارزه کروبي براي پيروزي انقلاب و دههها نقشآفرينياش در مهمترين مناصب سياسي و مديريتي کشور، بلکه علاوه بر آن، همين يک دهه گذشته و استقامت ماندگارش در حصر بهترين شاهد مثال است. جالب آنکه سخن تکميلي کرباسچي درباره اين دغدغههاي وطندوستانه کروبي هم تاکيد بر اين سابقه است: «هميشه دغدغه او مردم و انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي و منافع کشور بوده و او همه عمرش را به پاي اين دغدغه گذاشته است.» دبيرکل حزب کارگزاران سازندگي که ازقضا جزو معدود احزاب اصلاحطلب بود که در جريان انتخابات اخير مجلس يازدهم، اقدام به انتشار فهرستي از چند کانديدا در پايتخت کرد، به پرسش خبرنگار در اين رابطه که آيا در آن جلسه 6 ساعته صحبتي از انتخابات 1400 شده يا خير، گفته که «فعلا آقاي کروبي در حال بررسي اوضاع، احوال و شرايط انتخابات است.»
بيم و اميد براي گشايش سياسي
کرباسچي به هر تفسير، سخن خود را با ابراز اميدواري از روزهاي بهتر از اين پايان برده و جالب آنکه شايد مهمترين و درعين حال عجيبترين واکنش به انتشار اين خبر نيز به اين نکته اشاره داشت که بايد منتظر تحولاتي اساسي در کنشگري سياسي باشيم. آنجا که علي قلهکي، فعال رسانهاي اصولگرا - برخلاف برخي از همفکرانش که انتشار تصوير ديدار کروبي را وسيلهاي براي زيرسوال بردن مشقات حصر قرار دادند- از اين نوشت که حسن روحاني برنامهاي جدي و نظامند براي اجراي يک طرح اساسي «گشايش سياسي» مدنظر دارد. اين فعال رسانهاي اصولگرا مدعي شد که «جلسه ۶ ساعته «مهدي کروبي» با کرباسچي و قوچاني در ۳۰ شهريور ۹۹، مهياسازي پروسه رفعحصر در 3 ماه آينده است» و بر اين پايه ادامه داد: «گويا حسن روحاني ميخواهد در آذر ۹۹ به «گشايش سياسي» برسد که البته بعيد بهنظر ميرسد سرانجامي داشته باشد.»
مثبت اما ديرهنگام
اينکه طرح چنين ادعايي ازجانب يک چهره رسانهاي منتسب به جناح راست با چه انگيزهاي مطرح شده، بحثي است عليالحده اما به هر تفسير نميتوان اين مهم را از قلم انداخت که برفرض تحقق اين مساله، مطالبه «گشايش سياسي»، نه اقدامي ويژه از سوي روحاني که مشخصا ازجمله شعارها و وعدههاي اوست و انجام و عملياتي ساختنش، وظيفه رييسجمهوري. فراموش نکنيم که لزوم تحول در فضاي سياسي کشور، نکتهاياست که تمامي اين 7 سال اخير - و البته پيش از آن- بارها و بارها از جانب بسياري از چهرههاي اصلاحطلب و همچنين اصولگرايان توصيه شده و در اين ميان، نکته حايز اهميت ديگر آن است که مصاديق تحقق اين وعده انتخاباتي، فهرستي است بلند که تحقق هرکدام ميتواند راهگشاي بخشي از مشکلات ملت و مملکت باشد. همينطور بايد تاکيد کرد که اگرچه «رفعحصر» تنها مطالبه سياسي ميليونها ايراني نيست که 7 سال پيش و نيز 3 سال پيش، در دو انتخابات سراسري به حسن روحاني راي دادند اما بهطور نمادين بهترين شروع براي انجام و عملياتي کردن چنين راهبردي است. اين ميان اما يک نکته را نميتوان از قلم انداخت و آن، اينکه درصورت تحقق اين مهم و پايان نزديک به يک دهه حصر خانگي ميرحسين موسوي، مهدي کروبي و زهرا رهنورد، آنچه رخ داده، اتفاقي است مبارک و حايز اهميت اما ديرهنگام. هرچند دستکم حسين مرعشي، سخنگوي کارگزاران سازندگي در گفتوگوي مختصر خود با خبرنگار «اعتماد»، چندان نسبت به تحقق اين ايده خوشبين نبود. به هر تفسير اما اينکه پاييز پيشرو -که آخرين پاييز دولت روحاني نيز هست- ميتوان بالاخره شاهد آن بود که وعدههاي روحاني پوسته و موانع را شکسته و حيات يابند يا خير اما پرسشي است که براي يافتن پاسخ آن، بايد منتظر «آخر پاييز» ماند.
روايت دبيرکل از ديدار با دبيرکل
غلامحسين کرباسچي، دبيرکل حزب کارگزاران سازندگي روايتي با ايجاز و اختصار در اختيار خبرگزاري برنا گذاشت و در اين رابطه گفت: «در اين ديدار کروبي با وجود کسالت جسمي که داشت اما از روحيه و حال خوبي برخوردار بود.» آنطور که اين چهره سياسي اصلاحطلب گفته، «بحثهاي مختلفي در اين ديدار مطرح شده و وضعيت گذشته، حال و آينده کشور مورد بحث قرار گرفته است.» همچنين بنابر آنچه بهنقل از ...