برگزیده

ناتو در عراق چه می‌خواهد؟

تسنيم

بروزرسانی 1399/12/09 - 22:53

تسنيم/متن پيش رو در تسنيم منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

اينکه تصميم فرماندهي ناتو براي افزايش ۸ برابري شمار نيروهاي خود در عراق هم‌زمان با اعلام آمريکا مبني بر کاهش و يا خروج نظاميان اين کشور از خاک عراق مطرح مي‌شود، سوال برانگيز است.

اخيرا خبرگزاري‌ها گزارش داد که سازمان پيمان آتلانتيک شمالي (ناتو) در حال برنامه‌ريزي براي افزايش شمار نيروهاي خود در عراق است. بر اين اساس وزراي دفاع عضو ناتو در نظر دارند تا به محض فروکش کردن اپيدمي کرونا، دامنه فعاليت آموزشي اين سازمان در عراق را توسعه دهند.

«ينس استولتنبرگ» دبير کل سازمان پيمان آتلانتيک شمالي (ناتو) پنج‌شنبه (18 فوريه)، گفت که اين سازمان به دنبال افزايش نيروهاي خود در عراق به ميزان هشت برابر است و مي‌خواهد تعداد نيروهاي خود را از 500 نفر به چهار هزار نفر افزايش دهد.

واکنش مقامات و دولت عراق به افزايش نيروهاي ناتو

اين تصميم ناتو با واکنش مقامات و شخصيت‌هاي عراقي مواجه شد و بسياري آن را محکوم کردند. همچنين در حالي که برخي از مقامات دولتي عراق اعلام کردند حضور نيروهاي ناتو براي آموزش و مشاوره است برخي ديگر از نمايندگان از بازي جديد ناتو براي تداوم حضور آمريکا در عراق سخن مي‌گويند.

در اين چارچوب «تحسين الخفاجي» سخنگوي عمليات مشترک عراق گفت که فعاليت‌هاي ائتلاف بين المللي ضد داعش و سازمان ناتو در عراق با هم تفاوت دارند و ائتلاف بين المللي همچنان با بمباران هوايي مواضع داعش، ارائه داده‌هاي اطلاعاتي، پشتيباني لجستيک و فراهم آوري تجهيزات به حمايت‌هاي خود از نيروهاي مسلح عراق ادامه مي‌دهد اما نقش نيروهاي سازمان ناتو صرفا آموزشي است.

«قاسم الاعرجي» مشاور امنيت ملي عراق در صفحه توئيتر خود عنوان کرد که فعاليت‌هاي نيروهاي ناتو در کشور با موافقت و هماهنگي دولت ما انجام مي‌شود

اما از طرف ديگر «عزيز شريف المياحي » عضو سابق پارلمان عراق اظهار داشت که هرگونه حضور نيروهاي خارجي در عراق از جمله نيروهاي سازمان پيمان آتلانتيک شمالي (ناتو) به معناي يک اشغالگري جديد در کشور است؛ ضمن اينکه اوضاع عراق در حال حاضر پايدار بوده و ما نيازي به نيروهاي خارجي از جمله ناتو نداريم.

«مهدي تقي» عضو کميته امنيت و دفاع پارلمان عراق درباره تشديد تنش‌ها در اين کشور بر اثر افزايش شمار نيروهاي ناتو هشدار داده و تاکيد کرد که عراق به حضور نيروهاي خارجي در خاک خود احتياج ندارد ، چرا که داراي نيروهاي امنيتي و ارتش و حشد شعبي است که قادر به کنترل امنيت و ثبات کشور و مقابله با تروريسم هستند.

«نعيم العبودي» نماينده پارلمان عراق از ائتلاف الفتح نيز، در سخناني با اشاره به اينکه افزايش نيروهاي ناتو در عراق بهانه‌اي براي افزايش نقش نيروهاي آمريکايي در اين کشور است تاکيد کرد، نيروهاي ناتو وارد عراق نخواهند شد و پارلمان اجازه ورود اين نيروها به کشور را نخواهد داد.

اتحاديه علماي استان ديالي عراق نيز طي بيانيه‌اي اعلام کرد: «افزايش نيروهاي ناتو در عراق قابل پذيرش نيست و هيچ توجيهي براي آن وجود ندارد. کشورمان نيروهاي نظامي بسياري دارد که مي‌توانند هرگونه تهديد تروريستي عليه امنيت شهروندان را دفع کنند.»

هشدار درباره اهداف پنهان ناتو در عراق

مرکز مطالعات «القرار السياسي» عراق نيز طي بيانيه‌اي درباره اهداف مبهم و پنهان قصد پيمان آتلانيتک شمالي مبني بر افزايش شمار نيروهايش در سراسر عراق طي مرحله آتي هشدار داد و اعلام کرد که اين امر مغاير با اصل حاکميت کشور است و موجب بروز اختلافات داخلي زيادي مي‌شود.

اين مرکز مطالعاتي اعلام کرد که به شدت نگران اين تصميم‌ در مرحله حساس کنوني است. در پي افزايش تنش در منطقه شرايط ناپايداري وجود دارد و پرونده‌هاي حل نشده‌ باقي هستند و اين امر مستلزم احتياط بيشتر است.

ناتو که از سال 2004 براي آموزش نيروهاي امنيتي در عراق بوده است، از اکتبر 2018 تاکنون يک نقش غيرجنگي در عراق داشته و ماموريت ناتو در اين کشور به ماموريت‌هاي آموزشي و مستشاري تبديل شده است. برنامه‌هاي ناتو براي تمديد و گسترش برنامه آموزش نيروهاي عراقي به خاطر شيوع ويروس کرونا و همين طور نگراني‌ها درباره ثبات منطقه به خصوص پس از اقدام تروريستي آمريکا در ترور سردار شهيد «قاسم سليماني» ، به تاخير افتاده است.

طرح‌هاي اوليه براي گسترش ماموريت ناتو در عراق با درخواست دونالد ترامپ رئيس جمهور پيشين آمريکا بوده است.

نقش ناتو در حمله آمريکا به عراق و پيامدهاي تداوم حضور آن

پس از جنگ جهاني دوم تاکنون آمريکا يکي از مهمترين بازيگران مداخله گر در منطقه بوده و نقش تعيين کننده اي در تحولات امنيتي آن داشته است. همچنين اگرچه ناتو مقابله با تهديدات بين المللي را سرلوحه کار خود قرار داده و از اين نظر حضور ناتو در خاورميانه در مهار تهديدها آثار مثبتي دارد، اما با توجه به اينکه ناتو سازماني غربگرا و در خدمت منافع امنيتي غرب است، مي‌توان گفت که حضور ناتو در خاورميانه بر منافع امنيتي کشورهاي منطقه آثار منفي خواهد داشت. به ويژه اينکه ناتو با خواست و اراده واشنگتن وارد خاورميانه شده است.

ايالات متحده با طرح و مديريت ايده گسترش ناتو در خاورميانه و به شکل خاص عراق در تلاش براي محافظت از منافع خود در اين کشور به ويژه پس از فشارهاي دولتي و ملي عراق براي خروج نظاميان ايالات متحده است.

حمله آمريکا عليه عراق در سال 2003 و اشغال اين کشور اصلي ترين عامل ورود نيروهاي ناتو به خاک عراق بود. با نگاهي به ائتلاف تحت هدايت آمريکا در جنگ عراق مي‌توان دريافت که شانزده عضو ناتو در اين مورد با واشنگتن همکاري کردند. اگرچه حضور برخي از آنها قابل ملاحظه نبود؛ اما مطمئنا در آماده سازي سياستمداران و افکار عمومي مردم آنها براي ورود کشورشان به خاورميانه نقش قابل ملاحظه‌اي داشته است.

در جنگ عراق سه عضو از اعضاي ناتو نيز به طور مستقيم ايالات متحده را همراهي مي‌کردند: انگليس، دانمارک و لهستان. اما همراهي آنها به عنوان همراهي ناتو با ايالات متحده نبود، بلکه همراهي خود اين کشورها به صورت فردي تلقي مي‌شد.

افزايش نيروهاي ناتو يا نظاميان آمريکايي؟

«هادي قبيسي» تحليلگر عرب زبان اعلام کرد که ائتلاف ناتو از زمان تأسيس آن براي تجزيه منطقه تلاش مي‌کند و ناتو يک ائتلاف خصمانه عليه کشورهاي عربي به شمار مي‌رود که در برابر پروژه‌هاي آمريکا در منطقه ايستاده‌اند.

«علي الصطوف» عضو پارلمان سوريه نيز اعلام کرد، ناتو بعد از جنگ جهاني دوم براي تسلط بر ثروت‌هاي ملت‌هاي مختلف تلاش مي‌کند.

اما اينکه تصميم فرماندهي ناتو براي افزايش 8 برابري شمار نيروهاي خود در عراق هم‌زمان با اعلام آمريکا مبني بر کاهش و يا خروج نظاميان اين کشور از خاک عراق مطرح مي‌شود، سوال برانگيز است.

در همين زمينه «عباس العرداوي» تحليلگر مسائل سياسي عراق اظهار داشت: هدف اصلي و اساسي ناتو از افزايش تعداد نيروهاي نظامي خود در عراق، اشغال اين کشور است. اعلام ناتو مبني بر تصميم آن براي افزايش 8 برابري نيروهاي نظامي خود در خاک عراق يک اشغالگري محسوب مي‌شود. در واقع، نيروهاي ناتو همان نيروهاي آمريکايي هستند.

اين تحليلگر مسائل سياسي عراق همچنين يادآور شد: بر اين اساس، کاملاً واضح است که افزايش نيروهاي ناتو در عراق بازي جديد واشنگتن در اين کشور است. واشنگتن تصميم گرفته است از مسير ديگري مصوبه پارلمان عراق مبني بر اخراج نيروهاي بيگانه را دور بزند. همزمان با اعلام کاهش نيروهاي نظامي آمريکا در عراق شاهد آن هستيم که ناتو از افزايش 8 برابري نيروهاي خود در اين کشور خبر داده است. اين مسأله ثابت مي‌کند که آمريکايي‌ها به دنبال نوعي اشغالگري جديد در عراق هستند.

دبيرکل ناتو مدعي شده دليل اين افزايش هشت برابري نيروهاي ناتو در عراق جلوگيري از قدرت‌يابي مجدد داعش در اين کشور است؛ درحالي که اين نيروها در مبارزه با تروريسم عملکرد قابل قبولي رقم نزده‌اند، ضمن اينکه نيروهاي امنيتي عراق و حشد شعبي توان کافي براي محافظت از امنيت و ثبات اين کشور را داشته و در نجات عراق از چنگال تروريسم اين موضوع را به اثبات رسانده‌اند.