سرمقاله صبح نو/ طرح «سوتزنی» علیه پروژه بگیران
صبح نو/ « طرح «سوتزنی» علیه پروژه بگیران » عنوان سرمقاله روزنامه صبح نو است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
چندی است که استفاده از ظرفیتهای مردمی در مبارزه با فساد مورد حمایت قوه قضائیه و در دستورکار سازمانها و نهادها قرار گرفته که تاکنون با گزارشهای مردمی، تخلفهایی نیز کشف شده است. افرادی که «سوتزن» نامیده میشوند و فساد موجود در بخش دولتی، عمومی یا خصوصی را از طریق روشی که قانون مشخص کرده افشا میکنند. ازاینرو برخی از سازمانها «سامانه سوتزنی» را در زیر مجموعههای خود بهمنظور کشف تخلفات ایجاد کردهاند؛ مانند سازمان بورس و اوراق بهادار توسعه که سامانه دیدهبان سلامت بازار سرمایه را در دستور کار قرار داد و در پی سوتزنی و گزارش تخلف از سوی مردم در سال 99، دو پرونده تشکیل و حکم آن صادر شد. نمونه دیگر آن سازمان امور مالیاتی است که به دنبال جلوگیری از فرارهای مالیاتی، سامانه سوتزنی راهاندازی کرد تا افراد بتوانند گزارش تخلفات سازمانها و شرکتها را در این سامانه ثبت کنند که از این طریق بسیاری از فرارهای مالیاتی بهویژه در حوزه مالیات پزشکان کشف شد. نمونه اخیر این گزارشهای مردمی نیز کشف فساد چای دبش بود که گفته شده با گزارش مردمی و پیگیری آن از سوی دولت افشا شده است.
با توجه به استقبالها از سوتزنیها، مجلس شورای اسلامی نیز طرحی را با عنوان «طرح حمایت از گزارشگران فساد» در خردادماه سال جاری به تصویب رساند که بالاخره روز گذشته بیش از چند بار رفت و برگشت، از سوی شورای نگهبان تأیید شد. در این طرح ضمن تأکید بر افزایش 40 درصدی شیوههای نظارتی و جریمههای نقدی متخلفان توسط دستگاههای نظارتی، برای افراد افشاکننده فساد نیز اهرمهای تشویقی همچون معرفی بهعنوان کارمند برجسته، دریافت نشان مبارزه با فساد با طبقهبندی این نشان، حفاظت در مقابل اقدامات تلافیجویانه مانند اخراج، تعدیل، تنزل رتبه و... پیشنهاد شده است. هرچند که سوتزنی محاسن زیادی دارد که مهمترین آن، این است که فساد در دستگاههای دولتی و دیگر نهادها مخفی نمیماند؛ اما نباید شرایط سوءاستفاده از این موضوع فراهم و به ابزاری برای تسویه حساب سیاسی تبدیل شود. ازاینرو لازم است ضمن حمایت و حفاظت مادی و معنوی از فرد گزارشگر، مکانیزم روشنی برای مستندسازی از اطلاعات واصله به وجود بیاید. اهانت، صحبت بدون سند و مجرم دانستن فردی که شاید صرفا متهم باشد، مورد مذمت است و نباید به صرف اشاعه یک خبر بر اساس پروپاگاندا و بدون اثبات آن، افرادی را به عناوین مختلف و بدون سند متهم کرده و علیه آنها جریان رسانهای شکل گیرد.
لذا در کنار تشویق و ایجاد امنیت برای گزارشگران فساد، این طرح موجب قانونمند شدن «سوتزنی» میشود و از سوتزنی با نیت سوء و مچگیری سیاسی جلوگیری میکند. طبق این قانون، افشای علنی یا انتشار علنی مفاد گزارش به وسیله گزارشگر در صورتی که منجر به اثبات فساد نشود، جرم است و مرتکب به یکی از مجازاتهای درجه 6 محکوم میشود و چنانچه فساد کشف نشود و سوءنیت وی احراز شود، به مجازات شدیدتر محکوم میشود.
بنابراین ساختارمند شدن سوتزنی، هم موجب جلوگیری از فساد میشود و هم از هرجومرج و سوءاستفاده پروژهبگیران جلوگیری میکند که تحت عنوان مبارزه با فساد به دنبال مقاصد سیاسی خود هستند.