برگزیده

در عمان چه می‌گذرد؟

صبح نو

بروزرسانی 1402/12/26 - 19:55

صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

براساس خبرهای منتشر شده چندمین مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا در سال جاری در عمان برگزار شد. تاکنون مقامات عمان میان دو هیأت ایرانی و آمریکایی در رفت‌وآمد بودند و پیام‌ها را منتقل کردند تا راهی برای رفع تحریم‌های غرب باشد.
ایران و آمریکا به‌تازگی مذاکرات غیرمستقیم و محرمانه‌ای در عمان داشته‌اند. آن‌گونه که روزنامه فایننشال‌تایمز این خبر را برای اولین‌بار منتشر و در خبر اختصاصی خود اعلام کرد دولت‌های ایران و آمریکا به‌تازگی مذاکرات غیرمستقیم و محرمانه‌ای را در عمان انجام داده‌اند. از این رو براساس ادعای این روزنامه موضوع مذاکرات بر مقاومت انصارالله یمن در دریای سرخ متمرکز بود.
همچنین برخی منابع گفته‌اند درباره برنامه هسته‌ای ایران و برجام نیز گفت‌وگو شد اما این خبر با تکذیب از سوی مقامات ایران مواجه شد در این راستا یک روز پس از خبر فایننشنال تایمز خبرگزاری ایرنا به نقل از یک منبع آگاه خبر این روزنامه را تکذیب کرد و نوشت که تبادل پیام‌ها و گفت‌وگوهای غیر مستقیم میان ایران و آمریکا صرفا محدود در چهارچوب رفع تحریم است .
این مذاکرات دی‌ماه گذشته در عمان انجام شد. قرار بود مرحله دوم مذاکرات در فوریه (بهمن/ اسفند ) برگزار شود؛ اما به دلیل مذاکرات آتش‌بس غزه، به تعویق افتاد. عمان با هر دو کشور ایران و آمریکا رابطه خوبی دارد. عمان پیش از این در سال 1391 هم میزبان مذاکرات ایران و آمریکا بود. این برای سومین‌بار در سال جاری شمسی است که ایران و آمریکا درباره موضوعات مختلف، مذاکرات غیرمستقیم برگزار می‌کنند. ایران و آمریکا قبل از این در مرداد و شهریور گذشته در دوحه قطر و واشنگتن، مذاکرات غیرمستقیم داشتند.
یمنی‌ها (انصارالله) از زمان آغاز حملات ارتش رژیم اسرائیل به منطقه غزه گفته‌اند در حمایت از فلسطین کشتی‌های مرتبط با رژیم اسرائیل (کشتی‌های در مالکیت اسرائیل یا در حرکت به سمت سرزمین‌های اشغالی) را مورد هدف قرار می‌دهند. انصارالله یمن خواهان توقف جنگ رژیم اسرائیل علیه غزه و ورود مقدار کافی از کمک‌های بشردوستانه به این منطقه است. ارتش آمریکا، بریتانیا و شمار دیگری از کشورهای غربی هم با تشکیل ائتلاف نظامی در دریای سرخ، وارد درگیری مستقیم با مقاومت یمن (انصارالله) شده‌اند.
فایننشال‌تایمز درباره مذاکرات جدید ایران و آمریکا در عمان در خبر کذب خود آورده است: «به گفته مقامات ایرانی و آمریکایی، آمریکا مذاکرات محرمانه و غیرمستقیم با ایران را در سال جاری میلادی آغاز کرد تا تهران متقاعد شود از نفوذ خود بر مقاومت {انصارالله} برای توقف حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ استفاده کند.»
مقامات گفته‌اند در این مذاکرات غیرمستقیم، مقامات آمریکایی نگرانی خود را درباره گسترش برنامه هسته‌ای تهران به طرف ایرانی منتقل کرده‌اند. این مذاکرات در ماه ژانویه گذشته (دی - دو ماه قبل) در عمان برگزار شد. این نخستین مذاکرات دو طرف در 10 ماه گذشته بود.
در این مذاکرات رهبری تیم مذاکره‌کننده آمریکا برعهده برت مک گورک Brett McGurk مشاور کاخ سفید در امور خاورمیانه و آبرام پیلی Abram Paley نماینده آمریکا در امور ایران بود. در طرف ایرانی هم علی باقری کنی، رئیس هیأت بود. او معاون وزیر امور خارجه ایران و مسئول مذاکرات هسته‌ای است.
گزارش ادامه داد: «مقامات عمان میان دو هیأت ایرانی و آمریکایی در رفت‌وآمد بودند و پیام‌ها را منتقل می کردند. دو هیأت ایرانی و آمریکایی به‌طور مستقیم با یکدیگر گفت‌وگو نداشتند.» مقامات آمریکایی اضافه کردند: «مرحله دوم مذاکرات با حضور برت مک گورک Brett McGurk مشاور خاورمیانه‌ای کاخ سفید برای فوریه گذشته (بهمن/ اسفند) برنامه‌ریزی شده بود؛ اما به دلیل ورود آمریکایی‌ها به مذاکرات اسرائیل و حماس، مذاکرات با ایران به تعویق افتاد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم گفت: «ما کانال‌های زیادی برای ارسال پیام به ایران داریم.»

مذاکرات قبلی ایران و آمریکا
در شهریور گذشته هم رویترز به نقل از منابع آگاه از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در واشنگتن و در حاشیه نشست سازمان ملل متحد خبر داد. رویترز به نقل از دو منبع آگاه گزارش داده بود به واسطه قطر نشست‌های دوجانبه جداگانه‌ای با حضور آمریکا و ایران برگزار شد. در این مذاکرات به برنامه هسته‌ای ایران و نگرانی آمریکا از انتقال پهپادهای ایرانی به روسیه پرداخته شده بود. در مرداد گذشته هم شبکه خبری سی‌ان‌ان از مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا در دو هتل جداگانه در دوحه پایتخت قطر خبر داد. سی‌ان‌ان به نقل از مقامات آمریکایی گفته بود: «توافق تبادل زندانیان بین واشنگتن و تهران با میانجیگری قطر دو سال و نیم به طول انجامید. در تیرماه 1401 هم ایران و آمریکا مذاکرات هسته‌ای غیرمستقیم برای احیای برجام در دوحه قطر داشتند.»
مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در حالی در عمان جریان دارد که هفته گذشته جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا روز سه‌شنبه ۲۲ اسفند، وضعیت اضطراری ملی در ارتباط با ایران را به مدت یک سال دیگر تمدید کرد. جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا فرمان اجرایی شماره ۱۲۱۷۰ را ۱۴ نوامبر ۱۹۷۹ یعنی ۱۰ روز بعد از تسخیر لانه شیطانی واشنگتن در تهران صادر کرد که خواستار توقیف دارایی‌های جمهوری اسلامی ایران در خاک آمریکا است و از آن سال تا به امروز همه رؤسای جمهوری آمریکا آن را تمدید کرده‌اند.