ریزش ۱۹ درصدی قیمت خودرو

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1399/09/06 - 8:22

دنياي اقتصاد/ ريزش قيمت خودرو در آبان، مطابق پيش‌بيني‌ها روند نزولي خود را تا پايان ماه حفظ کرد.عامل نزول قيمت‌ها نيز کاهش ريسک‌هاي اقتصادي و تورم انتظاري بود. آنچه مشخص است طي سه سال گذشته همراه با تورم انتظاري، موتور خريدهاي غيرمصرفي در بازار خودرو با دور تندي به چرخش افتاد. اين در شرايطي است که از اواسط آبان‌ماه و با کاهش قيمت در بازارهاي سکه و ارز و کاهش نرخ رشد مسکن، خودرو نيز در مسير نزولي قيمت‌ها قرار گرفت؛ به‌طوري‌‌که بخشي از حباب اين بازار در آبان‌ماه تخليه شد.

ريزش قيمت خودرو که از اواسط آبان ماه همراه با افت قيمت ارز آغاز شد، روند نزولي خود را همچنان حفظ کرده است. بررسي نشان مي‌دهد که هر چند از سرعت کاهش ۲۵ درصدي قيمت‌ها در اواسط آبان کاسته شده اما روند کاهشي آن همچنان ادامه داشته به‌طوري‌که اواخر همين ماه به حدود ۱۹ درصد رسيده است.آنچه مشخص است در ماه آبان قيمت‌ها در بازار خودرو تحت تاثير کاهش ريسک‌هاي غيراقتصادي و انتظارات تورمي کاهشي شد. اين در شرايطي است که پيش بيني مي‌شود عوامل مذکور تا پايان سال شيب نزولي قيمت‌ها را حفظ کند. در اواسط آبان ماه همراه با اعلام نتايج اوليه انتخابات آمريکا و به دنبال آن نزولي شدن نرخ ارز، بسياري از بازارها از جمله خودرو کاهش قيمت‌ها را به خود ديد؛ به‌طوري‌که حباب خودرو که از ابتداي سال متورم شده بود به سرعت مسير تخليه را طي کرد. در اين زمينه بسياري از دست‌اندرکاران بازار اذعان مي‌کنند از حدود سه سال گذشته، بازار خودرو چنين افت قيمتي را به خود نديده بود.

بازار خودروي کشور به واسطه قيمت‌گذاري دستوري از يکسو و افت توليد در شرکت‌هاي خودروساز از سوي ديگر، شرايط متفاوتي را در سه سال گذشته تاکنون تجربه کرده است؛ به‌طوري‌که با افت توليد و قيمت‌گذاري دستوري، فاصله قيمتي زيادي از کارخانه تا بازار شکل گرفت که همين موضوع بازار خودرو را در اين مدت به محل امني براي دلالان و سرمايه‌هاي سرگردان تبديل کرد. سوداگران بازار با استفاده از قيمت‌گذاري دستوري محصولات توليدي شرکت‌هاي خودروساز که با نهاده‌هاي توليد تطبيقي نداشت، به قيمت‌گذاري خودروهاي موجود در بازار مي‌پرداختند. از سوي ديگر مشتريان خودرو نيز به واسطه انتظارات تورمي که همراه با افزايش نرخ ارز و وضعيت بي ثبات اقتصادي کشور تشديد شده بود، اقدام به خريد خودرو با هر قيمتي مي‌کردند. هر چند سياست‌گذار خودرو با تغيير روش فروش يا محدوديت‌هاي خريد از کارخانه در پي خروج دلالان از بازار خودرو بود، اما اين مسيرها هيچ کدام گشايشي در بازار ملتهب خودرو ايجاد نکرد. به اين ترتيب در کنار افت توليد و قيمت‌گذاري دستوري آنچه بر روند التهابات بازار خودرو دامن زده و شارژکننده انتظارات تورمي نيز بوده، نوسانات نرخ ارز است. هر چند افت‌وخيز توليد و همچنين تحولات مربوط به صنعت خودرو از سال‌ها پيش تعيين‌کننده قيمت‌ها در بازار بوده اما از سه سال گذشته نرخ ارز بر بازار خودرو حکمفرمايي کرده و اين بازار را اسير خود کرده است. به‌طوري که با افزايش نرخ ارز حباب قيمت‌ها در بازار افزايشي شده و با کاهش آن نيز روند نزولي در خودرو آغاز مي‌شود. در هر صورت آنچه مشخص است بازار خودرو از ابتداي تحريم‌هاي خودرو و همزماني آن با خروج شرکاي خارجي خودروسازي، روزهاي سختي را تجربه کرد. اين در شرايطي است که آبان را مي‌توان نقطه عطفي در بازار خودرو کشور خواند؛ به‌طوري‌که همراه با اعلام نتايج انتخابات اوليه ايالات متحده آمريکا و کاهش نرخ ارز اين بازار تحت تاثير کاهش ريسک‌هاي غيراقتصادي و همچنين تورم انتظاري شگفتي‌ساز شد. با تخليه حباب قيمتي خودرو تا مرز ۲۰ تا۲۵ درصدي تا اواسط آبان ماه و پايان انتظارات تورمي عرضه خودرو به بازار شدت گرفت و فروشندگاني که طي سه سال گذشته با ايده «خريد ارزان و فروش با قيمت بالا» به سوداگري در اين بازار مي‌پرداختند، مجبور به عرضه خودروهاي احتکاري خود به بازار شدند. در همين حال مشتريان و متقاضيان خودرو نيز با کاهش انتظارات تورمي، از حضور در بازار امتناع کرده و در انتظار کاهش بيشتر قيمت‌ها نشستند. همين مساله اگر چه به رکود معاملات خودرويي دامن زد، اما عرضه را به شکل بي سابقه‌اي زياد کرد. حالا نيز روند کاهشي قيمت‌ها همچنان تداوم دارد و عرصه بر دلالان بازار تنگ شده است. در اين زمينه حتي برخي از دست‌اندرکاران بازار عنوان مي‌کنند که سرمايه‌هاي سرگردان زيادي طي آبان ماه از اين بازار کوچ کردند؛ چراکه واسطه‌گري ظاهرا جذابيت خود را در خودرو از دست داده است. با اين حال بسياري از کارشناسان اقتصادي با توجه به شگفتي بازار خودرو در آبان ماه توصيه مي‌کنند که با کاهش ريسک‌هاي غيراقتصادي بهتر است نسخه‌اي جامع براي تخليه حباب قيمت خودرو اجرا شود تا براي هميشه ريشه احتکار و سفته‌بازي در بازار خودرو خشکانده شود. شرايط کنوني مسير روشني را پيش روي دولت قرار داده است. آنچه مشخص است قيمت‌گذاري دستوري ومحدوديت در واردات و عرضه خودرو از مسيرهاي ديگري جز دو خودروساز کشور، نمي‌تواند نسخه جامعي براي کاهش التهابات بازار باشد. در اين زمينه راهکار «حذف قيمت‌هاي دستوري با دست‌کم دو پيشنهاد جايگزين» و همچنين راه‌حل «واردات با ارز اشخاص» به سياست‌گذار خودرويي پيشنهاد شده است.

قيمت‌ها در مهر و آبان
افزايش قيمت خودرو در مهر به‌صورت لحظه‌اي اتفاق مي‌افتاد. اين اتفاق بيش از هر چيز ناشي از بدبيني مردم نسبت به افق آينده اقتصادي کشور بود. افزايش لحظه‌اي قيمت‌ها در مهر در شرايطي رقم خورد که به گفته فعالان بازار، در آن مقطع نه خريداري در بازار بود و نه فروشنده‌اي حاضر بود خودروي در اختيار خود را به فروش برساند و قيمت‌ها روي کاغذ جابه‌جا مي‌شد.

با آغاز هشتمين ماه سال و فشرده شدن رقابت‌هاي انتخاباتي در ايالات متحده آمريکا و انتشار روزانه نظرسنجي‌ها در مورد برنده انتخابات در ينگه دنيا تا حدودي اين اميدواري در کشور ايجاد شد که تغييري در وضعيت تحريم‌ها و همچنين گشايش‌هايي در شرايط اقتصادي کشور به وجود آيد.

اين اتفاق سبب شد تا اين ذهنيت در جامعه شکل بگيرد که در آينده نزديک گشايشي در افق اقتصادي کشور ايجاد خواهد شد. دولتمردان نيز با اظهارات خود به نوعي بروز شرايط جديد را براي اقتصاد کشور نويد مي‌دادند. عبدالناصر همتي، رئيس کل بانک مرکزي از کاهش ريسک‌هاي غير اقتصادي در فضاي اقتصادي کشور سخن مي‌گفت و علي ربيعي، سخنگوي دولت نيز پايان جنگ اقتصادي را نزديک مي‌دانست.

اين اظهارات و همچنين خوش‌بيني جامعه خود را در بازارهاي کشور از جمله بازار خودرو نشان داد و نمودار قيمتي در بازارهاي مختلف روند نزولي گرفت.

در بازار خودرو در شرايطي که پرايد ۱۳۱ به رغم توقف چندماهه توليد همچنان کف قيمت بازار را به خود اختصاص مي‌دهد در مهر ۹۹ به‌طور ميانگين با قيمت ۱۲۷ ميليون تومان در بازار موجود بود. اما همين خودرو در آبان ماه ريزش قيمت را تجربه کرد و قيمتش تا ۹۷ ميليون تومان کاهش يافت. کاهش ۳۰ ميليون توماني قيمت اين خودرو به معني افت ۵/ ۲۳ درصدي قيمت اين خودرو در آبان به نسبت ماه پيش از آن است.

ديگر خودروي پرتيراژ بازار تيبا صندوقدار است که بعد از حذف پرايد از آن به‌عنوان خودروي کف بازار ياد مي‌شود. اين محصول پرتيراژ در هفتمين ماه سال به‌طور ميانگين قيمتي در حدود ۱۵۴ ميليون تومان را نيز تجربه کرد؛ اما قيمت اين خودرو تا ۱۱۵ ميليون تومان کاهش يافت. افت قيمت ۳۹ ميليون توماني اين خودرو در آبان نسبت به مهر ماه امسال از افت ۳/ ۲۵ درصدي حکايت دارد. تيبا صندوقدار در ميان محصولات پرتيراژ موجود در بازار بيشترين افت قيمت را به خود اختصاص داده است.

پژو ۴۰۵GLX نيز که توليدش متوقف شده، اما همچنان در بازار حضور دارد در مهر ماه به‌طور ميانگين قيمتش تا ۲۲۵ ميليون تومان افزايش يافت. اما در هشتمين ماه سال روند نزولي قيمت اين خودرو نيز آغاز شد و به‌طور ميانگين در آبان ماه قيمتي در حدود ۱۸۳ ميليون تومان را تجربه کرد. افت ۴۲ ميليون توماني طي آبان نسبت به ماه پيش از آن به آن معنا بود که قيمت پژو ۴۰۵GLX بيش از ۱۸ درصد افت داشته است. پژو ۲۰۶ تيپ ۲ نيز در آبان ماه نسبت به مهر ۹۹ افت قيمت بيش از ۲۲ درصدي را در کارنامه خود ثبت کرد.

اين خودرو به‌طور متوسط در مهر ماه قيمتي در حدود ۲۴۷ ميليون تومان داشت؛ اما با آغاز روند کاهشي قيمت در بازار خودرو، قيمتش به‌طور ميانگين تا ۱۹۱ ميليون تومان پايين آمد.

پژو ۲۰۰۸ محصولي که بعد از توافق برجام پايش به بازار ايران باز شد در مهر ماه امسال به‌طور ميانگين با قيمت يک ميليارد و ۳۰۵ ميليون تومان در بازار موجود بود. اما قيمت اين خودرو درآبان ماه سال جاري به‌طور متوسط تا يک ميليارد و ۸۰ ميليون تومان کاهش داد. افت ۲۲۵ ميليون توماني اين محصول پسابرجامي به معني افت بيش از ۱۷درصدي قيمت اين خودرو در بازار بود.