تلویزیون بلد نیست آثارش را تبلیغ کند
مهر/ داريوش مودبيان با اشاره به لزوم شکلگيري اجماعي متشکل از مسئولان و هنرمندان با تجربه در زمينه توليد تله تئاتر يادآور شد اين نوع آثار ميتوانند به رونق تئاتر صحنهاي نيز کمک کنند.
داريوش مودبيان کارگردان، مدرس و مترجم تئاتر که اين روزها تله تئاترهاي قديمي با ترجمه و کارگرداني وي از شبکه چهار سيما پخش ميشود درباره برنامهريزيهاي نامناسب مسئولان براي روزهايي کرونايي هنرمندان و بيعلاقگي آنها براي توليد تله تئاترهاي جديد گفت: متاسفم که کارگزار اصلي اين طرح که در اين شرايط و يا حتي پيش از بحران کرونا و تعطيلي فعاليتهاي تئاتري ميتوانست توليد کننده تله تئاتر باشد، تمايلي به توليد چنين آثاري نشان نميدهد و پيشنهادات ما و مخصوصاً هنرمنداني را که در اين راه زحمت کشيدند، کاردان اين کار هستند و بعد از انقلاب کارهاي بسيار زيادي در اين زمينه کردند، بي پاسخ ميگذارد.
وي ادامه داد: توليد تله تئاتر از چند جنبه اهميت دارد و ميتواند به تئاتر صحنهاي نيز کمک ميکند. وقتي به تاريخ تئاتر رجوع ميکنيم، ميبينيم در زمان توقف تئاتر و به طور مثال در کودتاي ۲۸ مرداد ۳۲ که تئاترها تعطيل شده و ميسوزند و گروههاي تئاتري از بين ميروند ما با خلائي در تئاتر روبرو ميشويم اما در سال ۱۳۳۸ شاهد هستيم که به پيشنهاد دکتر فروغ تئاتر تلويزيوني روي کار ميآيد. آن زمان با امکانات محدودي اين طرح شکل ميگيرد و تئاترهاي تلويزيوني به صورت زنده از تلويزيون پخش ميشوند. شبهاي چهارشنبه ۵ گروه تئاتري در اداره هنرهاي دراماتيک کنار هم جمع ميشوند و تئاترهاي تلويزيوني را ضبط ميکردند. اين افراد جرياني را به وجود آوردند که به راه اندازي و رونق تئاتر صحنهاي کمک زيادي کرد.
اين کارگردان تئاتر متذکر شد: در اين جريان بسياري از نويسندگان و بازيگران شناخته شده ايران مثل علي نصيريان، بهرام بيضايي، غلامحسين ساعدي، عزت الله انتظامي، جمشيد مشايخي، جعفر والي و بسياري ديگر از طريق تلويزيون خودشان را به مردم شناساندند و زماني که در سال ۴۴ تئاتر ۲۵ بهمن سابق که امروز به نام سنگلج شناخته ميشود، افتتاح شد مردم از طريق آشنايي که با اين هنرمندان از طريق تئاترهاي تلويزيوني پيدا کرده بودند مخاطب تئاتر شدند.
پشتوانه تئاتر در دهه ۴۰ تلويزيون بود
مولف کتاب «طنزآوران جهان نمايش» با اشاره به نقش تلويزيون در رونق جريانهاي تئاتري نزد مردم بيان کرد: يکي از پشتوانههاي ما براي راه افتادن جريان تئاتري و البته هنرهاي ديگر در دهه ۴۰ همين حمايت تلويزيون بود، همانطور که در سالهاي ۲۰ و ۳۰ راديو باعث رونق موسيقي در کشور ميشود. با رجوع دوباره به تاريخ بعد از انقلاب هم شاهد هستيم که بعد از رونق اوليه تئاتر دوباره با وقفه و رخوت در اين عرصه روبرو ميشويم. من به خوبي به ياد دارم زماني که در سالهاي ۶۰ شروع کرديم به توليد تله تئاتر از نويسندگان برجسته، باعث شد که مديران هم به تئاتر بهاي بيشتري بدهند و بين سالهاي ۶۵ تا ۷۰ تئاتر صحنهاي هم دوباره رونق گرفت. در حال حاضر نيز با دوران تازهاي از وقفه در تئاتر روبرو هستيم و يک سالي است که تئاتر صحنهاي به اجبار يک بيماري جهاني دچار مشکل شده و به سمت ورشکستگي پيش ميرود.
مودبيان تصريح کرد: ابتدا مسئولان ما بايد به اين فکر باشند که از چه طريقي ميتوانند تئاتر را نجات دهند که يکي از اين راهها تلويزيون است اما براي عملي شدن اين طرح لازم است که اجماعي تشکيل شود و از سردمداران تئاتر تلويزيوني که در اين زمينه تجربه دارند، مشورت بگيرند. مرکز پژوهشهاي صدا و سيما ۲ کتاب از تله تئاترها و دستاندرکاران توليد اين آثار منتشر کرده است که براي فراخواندن افراد با تجربه و کارشناس ميتوانند از اين کتابها کمک بگيرند. اين پيشنهاد بايد از طرف مديران تلويزيون مطرح شود.
کارگردان تله تئاتر «با جناقها» يادآور شد: من بيش از ۵۰ تئاتر تلويزيوني تنها در دوران پس از انقلاب توليد کردهام و در دوران جنگ با نيت خير و نگاه مثبتي که از سوي هر ۲ طرف وجود داشت کارهايي انجام داديم که ماندگار شده است و در حال حاضر همين آثار را دوباره پخش ميکنند. افتخار ديده شدن و استقبال از اين آثار در طول سالهاي متمادي ميتواند براي هر ۲ طرف يعني هم مسئولان و هم هنرمندان و پديدآورندگان کار باشد. تلويزيون يکي از راهها و به گمانم راه اصلي براي توليد تئاتر تلويزيوني است و در کوتاه مدت هم جواب ميدهد. تلويزيون ميتواند با مشورت گرفتن از افراد متخصص يک گروه توليد براي ساخته شدن آثار جذاب و فاخر توليد کند.
تلهتئاترهايي که سرمايه ملي هستند
وي افزود: حتي براي انتخاب آثار در پخش مجدد اين تله تئاترها که به گمانم سرمايه ملي ما هستند هم ميتوانند از ما مشورت بگيرند و برنامهاي ترکيبي درست کنند که در قلبش پخش تله تئاتر باشد و در کنارش از کارگردان، مترجم و بازيگران کارها دعوت کنند که درباره اين آثار توضيح داده و آنها را بررسي کنند تا معرفي درستي از اين آثار صورت گيرد. متاسفانه تلويزيون ما به معناي واقعي تبليغ کارهاي خودش را نميکند اما بسياري از فيلمهاي خارجي را در برنامههاي مختلف نقد و بررسي ميکنند که در نهايت تاثيري در توليد سينماي ما ندارد.
مودبيان در پايان صحبتهايش اضافه کرد: ما حتي ميتوانيم توليد تئاتر آنلاين براي پخش اينترنتي داشته باشيم که البته آن هم نيازمند يک متولي است. اين روزها فرهنگسراها خالي هستند در حالي که ميتوان آنها را در اختيار گروههاي تئاتري قرار داد تا کارشان را با رعايت پروتکلهاي بهداشتي تمرين کنند. براي چنين کاري نياز به سرمايه گذاري و اسپانسر است که در همه جاي دنيا شهرداريها اين کار را انجام ميدهند.