جوانی با پوستی بدون چروک

بيتوته/ پوست بزرگ‌ترين و وسيع‌ترين عضو بدن موجودات زنده است. پوست انسان مرز نازک ميان بدن او و محيط اطراف است و، علاوه بر انجام برخي اعمال حياتي، فرد را در مقابل آسيب‌ها و صدمات گوناگون محافظت مي‌کند. پوست در تمام طول عمر، از بدو تولد تا مرگ، نياز به مراقبت و رسيدگي دارد و هرگز نبايد به ‌حال خود رها شود. در غير اين صورت، به‌سرعت پير و فرسوده مي‌شود و کارآيي‌اش را از دست مي‌دهد. پوست انسان آيينة تمام‌نماي جسم و روان اوست. فردي که پوستي سالم و شاداب دارد از لحاظ جسمي، رواني و عاطفي در وضعيت مطلوبي است. ا‌زجمله عمده‌ترين تظاهرات پيري پوست، پيدايش چين و چروک در مناطق مختلف آن است. امروزه روش‌هاي متعددي براي درمان چين و چروک‌هاي پوستي وجود دارد. بنابراين به‌راحتي مي‌توان پير شدن پوست را به تأخير انداخت و از ايجاد چروک‌هاي پوستي جلوگيري کرد. فرآيند پيري پوستپوست سالمْ لطيف، شاداب و بدون لک است، رنگي يکنواخت و روشن دارد و هيچ‌گونه نشانه‌اي از تغيير رنگ و پوسته ‌پوسته شدن بر روي آن مشاهده نمي‌شود.پوست از خارج به داخل داراي سه بخش است: 1.اپيدرم (روپوست)، که خارجي‌ترين لاية پوست را تشکيل مي‌دهد؛ 2. درم (پوست) 3. هيپودرم (زيرپوست)، که حاوي ضمائم پوستي، عروق و اعصاب است. در طول زمان، همراه با افزايش عمر، در تمامي لايه‌هاي پوست تغييراتي به‌وجود مي‌آيد که منجر به پيري مي‌شود. در لاية اپيدرم (روپوست)، علاوه بر سلول‌هاي تشکيل‌دهندة آن، دو نوع پروتئين رشته‌اي‌شکل به‌نام کلاژن و الاستين وجود دارد. اين دو نوع پروتئين مسئول قوام، استحکام، سفتي، ارتجاع و انعطاف‌پذيري پوست هستند. پيدايش چين و چروک‌هاي پوستي عمدتاً ناشي از تغييراتي است که در سطح سلول‌ها و بافت‌هاي لاية درم (لاية دوم) پوست رخ مي‌دهد؛ مثلاً تعداد و حجم الياف انعطاف‌پذير کلاژن و الاستين کاهش مي‌يابد و عملکرد آن‌ دو ضعيف مي‌شود، همچنين سلول‌هاي سازندة آنها کم مي‌شود. در نتيجه، از حالت ارتجاعي و کشساني پوست کاسته مي‌شود. در پوست يک فرد جوان، رشته‌هاي کلاژن متعدد است، به‌طور منظم قرار گرفته و شبکة بيضي‌شکلي را تشکيل مي‌دهد. در زير اين الياف کلاژن، رشته‌هاي ديگري به‌نام الاستين وجود دارد. رشته‌هاي الاستين در زير محل اتصال لاية دوم و اپيدرم در تمام سطوح پوست پراکنده شده‌اند. اما در پوست يک فرد پير، اين رشته‌ها دچار تغييرات فيزيکي و شيميايي مي‌شوند که به‌ دنبال آن، چين و چروک پوستي ظاهر مي‌شود. در پوست پير، ضخامت لايه‌ها کاهش مي‌يابد که ناشي از کم شدن تعداد و اندازة رشته‌هاي قوام‌دهنده و سفت‌کنندة پوست است. در فرآيند پيري، رشته‌هاي کلاژن به مرور زمان قطعه‌قطعه و ازهم‌گسيخته مي‌شوند. تمامي اين تغييرات تدريجي و اجتناب‌ناپذير در طول زمان و همراه با افزايش سن در هر فرد ايجاد مي‌شود.در لاية خارجي پوست (اپيدرم) هم طي فرآيند پيري تغييراتي به‌وجود مي‌آيد. تعداد سلول‌هاي اين لايه نسبت به اپيدرم فرد جوان کمتر مي‌شود. همچنين، در اندازه، شکل و عملکرد سلول‌هاي لاية اپيدرم تغييراتي ايجاد مي‌شود. سرعت تکثير و ازدياد سلولي، و ميزان سوخت‌‌وساز آنها کاهش مي‌يابد. نفوذپذيري اين لايه نسبت به مواد خارجي و عوامل محيطي اعم از ترکيبات شيميايي و غيرشيميايي بيشتر مي‌شود. در کل، پوست آسيب‌پذيرتر مي‌شود و، در صورت پيدايش زخم، ديرتر بهبود مي‌يابد.تغييرات ديگري هم در روند پيري رخ مي‌دهد: تغيير رنگ پوست، سفيد شدن موها، کاهش عملکرد و فعاليت غدد چربي‌ساز (سباسه) و غدد عرق، تغييرات بافت تغذيه‌کنندة پوست، کاهش بافت عروقي و کاهش خون‌رساني پوست. همچنين تغييراتي در سطح سلول‌هاي ايمني پوست، که مسئول دفاع از بدن در مقابل عوامل محيطي و ميکرو‌ب‌ها هستند، رخ مي‌دهد که ماحصل آن کاهش قدرت دفاعي و مقاومت نسبت به بيماري‌ها و افزايش آسيب‌پذيري پوست در مقابل عوامل آسيب‌رسان فيزيکي و شيميايي است. طي فرآيند پيري، فعاليت غدد چربي‌ساز و غدد عرق کم مي‌شود. فرد پير کمتر چربي مي‌سازد، بنابراين، پوست او خشک‌تر به‌نظر مي‌رسد. به‌علاوه، قدرت تعريق پوست پير در پاسخ به محرک‌هاي خارجي کم مي‌شود. سفيد شدن موها نيز از جمله علائم پيري است. بجز در موارد نادري که عامل سفيد شدن موها جهش‌ ژني و در نتيجه انتقال ژن‌هاست، اين پديده حاصل کاهش قدرت رنگدانه‌سازي در پوست و فوليکول‌هاي موست. چروک صورت، نماد پيريدر پيري پوست، پوست صورت بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرد، زيرا در معرض ديد همگان است و نقش مهمي در برقراري روابط اجتماعي، فردي و شغلي افراد دارد.طول عمر و گذر زمان تغييراتي را در پوست صورت ايجاد مي‌کند که از علائم پيري‌ است. مهم‌ترين آنها عبارت است از: شلي و افتادگي پوست، آتروفي (لاغري پوست)، پيدايش چين و چروک، پيدايش لک‌هاي تيره يا قهوه‌اي‌رنگ، ايجاد فرورفتگي‌هاي متعدد، و تغييرات عروقي که منجر به کدر شدن رنگ پوست مي‌شود. شلي پوست نشان‌دهندة تغييرات استحاله‌اي و تخريبي در بافت‌هاي نگهدارنده و بافت‌هاي همبند پوست است. اين تغييرات دو نوع است: تغييرات پاتولوژيک، که در سلول‌ها و اجزاي تشکيل‌دهندة سلول‌هاي پوست و بافت‌هاي نگهدارندة آن رخ مي‌دهد؛ و تغييرات کلينيکي (باليني)، يعني تغييراتي که با چشم آنها را مي‌بينيم تغييراتي که با افزايش سن در پوست صورت ايجاد مي‌شود عبارت است از: ـ جذب و تحليل تدريجي بافت چربي زيرجلد؛ ـ کم شدن تدريجي ضخامت پوست يعني نازک‌تر شدن آن؛ ـ کاهش خاصيت ارتجاع و انعطاف‌پذيري پوست؛ ـ سست شدن اتصالات و چسبندگي پوست به بافت‌هاي حمايت‌کننده و نگه‌دارنده؛ ـ تغيير شکل اسکلت، رباط‌ها و ماهيچه‌ها. مجموعة عوامل ذکر شده تغييراتي در ظاهر و چهرة فرد ايجاد مي‌کند.پيري پوست فرآيندي طبيعي و ذاتي و تدريجي است و در نهايت به تغيير شکل ظاهري و اختلال در عملکرد طبيعي اين عضو منجر مي‌شود. در نتيجة تغييرات ذکرشده، به‌‌دليل اثر دائمي نيروي جاذبة زمين، پوست شل و افتاده مي‌شود. ضعف عضلات صورت و گردن نيز در کنار مجموع اين عوامل باعث پيدايش چين و شکن بر روي پوست صورت مي‌شود. عوامل دخيل در تسريع پيري پوستعوامل متعددي پيري سلول‌ها را تسريع مي‌کنند که به دو دسته تقسيم مي‌شوند: الف. عوامل ذاتي (داخلي)، که همان ژن يا واحدهاي وراثتي است. افزايش خطاهاي ژنتيکي در طول زمان همراه با افزايش سن، باعث تجمع اثرات تخريبي مي‌شود و پيري در سلول‌ها بروز مي‌کند. در زنان، عوامل هورموني هم بر اين موارد اضافه مي‌شود و فرآيند پيري را تسريع مي‌کند. ب. عوامل محيطي (خارجي) که مهم‌ترين آنها اشعة ماوراي‌بنفش نور آفتاب است.نور خورشيد، اگرچه مفيد و حيات‌بخش است، داراي اثرهاي زيانباري نيز هست. پوست انسان عضوي حساس است و آسيب‌ها و صدمات وارده بر آن در اثر تابش نور خورشيد پيري زودرس اين عضو را به‌ دنبال دارد. آفتاب‌سوختگي، خشک و کدر شدن پوست، بروز ضايعات پيش‌سرطاني، پيدايش چروک‌هاي ريز و درشت پوستي، و حتي ابتلا به بدخيمي‌هاي پوستي از عوارض تابش پرتو فرابنفش نور خورشيد است. امروزه با مصرف ضد آفتاب‌ها مي‌توان تا حدودي از بروز اين عوارض جلوگيري کرد. مبارزه با پيري پوست مبارزه با پيري از طريق استفاده از داروها يا روش‌هاي درماني طبي و غيرطبي (جراحي) امکان‌پذير است. از جمله روش‌هاي درماني طبي مي‌توان به مصرف ضد آفتاب‌ها، استفاده از اسيدهاي ميوه‌اي و ترکيبات ويتامين A يا رتينول (Retinol) اشاره کرد. امروزه از نظر علمي ثابت شده است که اين ترکيبات بخصوص رتينول و مشتقاتش در صورت مصرف موضعي طولاني‌مدت اثر ضد پيري دارند.در طي فرآيند پيري، پيدايش چين و چروک پوستي، بخصوص در پوست صورت، بسيار ناخوشايند است. چروک‌هاي پوستي را به سه نوع تقسيم مي‌کنند: چين و چروک طبيعي که بيان‌کنندة حالات رواني، روحي، احساسات دروني، و تنش‌هاي هيجاني و عاطفي هستند. اين چين‌ها در اطراف بيني و لب‌ها به‌وجود مي‌آيند. چين‌هايي که در اثر پديدة پيري در سنين 25 تا 30 شروع به ظاهر شدن مي‌کنند، مانند عميق‌تر شدن خطوط خنده، خطوط اخم و خطوط افقي پيشاني. چين و چروک‌هايي که بعد از دهة پنجم زندگي و عمدتاً در اطراف لب‌ها يا روي گونه‌ها پديدار مي‌شوند. درمان‌هاي مختلفي براي از بين‌ بردن اين نوع چين و چروک‌هاي پوستي وجود دارد. مهم‌ترين و بهترين درمان ضايعات ناشي از پيري پوست جراحي است که اصطلاحاً به آن ليفتينگ (lifting) گفته مي‌شود. جراحِ پوست صورت را برش مي‌دهد و پوست را به سمت عقب و خارج مي‌کشد، سپس لبه‌هاي پوست را در محلي که از پيش طراحي شده ثابت مي‌کند و مي‌دوزد. ضمن عمل کشيدن پوست و ثابت کردن آن در محل جديد، عضلات و بافت‌هاي نگه‌دارندة زيرين هم اصلاح و ترميم مي‌شوند هيچ‌کدام از روش‌هاي درماني ضد پيري را نمي‌توان جايگزين روش جراحي ليفتينگ کرد.در طي عمل ليفتينگ، ظاهر چروک‌ها بهبود مي‌يابد و فرد جوان‌تر به‌نظر مي‌رسد؛ ولي اين عمل باعث توقف شل‌شدگي و سستي پوست نمي‌شود و با تشخيص جراح شايد پس از گذشت چند سال نياز به عمل جراحي تکميلي يا عمل مجدد باشد.عمل ليفتينگ زماني انجام مي‌شود که فرد احساس کند نياز به چنين عملي دارد، ولي سن استاندارد براي آن 35 ـ 45 است، يعني درست زماني که چروک‌هاي دور لب هنوز ايجاد نشده‌اند. از روش‌هاي درماني ديگر مي‌توان به عمل ساييدن يا تراشيدن پوست با مواد شيميايي (peeling) و وسايل مکانيکي (dermabrasion) اشاره کرد. طي عمل درم‌ابريژن، پوست با کمک مواد زبر و خشن تراش داده و ساييده مي‌شود. پس از بهبودي زخم ناشي از اين عمل، پوست جديد تشکيل مي‌شود که به‌مراتب جوان‌تر و زيباتر از پوست قبلي خواهد بود.روش ديگري که به‌ منظور جوان‌سازي پوست پيشنهاد مي‌شود و انواع خاصي از چروک‌ها بخصوص چروک‌هاي ظريف، ريز و سطحي را برمي‌دارد درمان با اشعة ليزر است. ليزر نوعي نور تقويت‌شده با طول موجي خاص است. پوست آسيب‌ديده در اثر تابش مستقيم نور آفتاب، ضايعات و چروک‌هاي ناشي از افزايش سن، جوشگاه‌ها يا اسکار عمل جراحي، ضايعات سالک و آبله‌مرغان، همگي، با اشعة ليزر برداشته مي‌‌شوند. در روش درمان با اشعة ليزر، برش و لايه‌برداري پوست آن‌قدر ادامه مي‌يابد تا به لايه‌هاي زيرين پوست برسيم. در طي اين مراحل، پوست مجدداً ترميم مي‌شود و پس از بهبودي زخم، پوستي جديد و جوان جايگزين مي‌شود. اين روش تا حدود زيادي چروک‌هاي قبلي را از ‌بين ‌مي‌برد. در ضمن، پوستْ صاف، يکدست، شفاف و خوش‌رنگ مي‌شود.از ديگر روش‌هاي درماني جوان‌سازي پوست، استفاده از مواد پرکننده است. اين مواد عمدتاً کلاژن‌هاي تزريقي‌اند که به‌طور صناعي يا نيمه‌صناعي ساخته شده‌اند و، از طريق تزريق با وسايل و سرنگ‌هاي مخصوص در اتاق عمل با شرايط استريل، چروک‌هاي عميق، فرورفتگي‌ها، چين و شکن‌ها، خطوط عميق اخم، پيشاني يا اطراف لب‌ها پر خواهد شد.امروزه روش درماني نسبتاً جديدي براي درمان چروک‌هاي صورت ارائه شده و اخيراً محبوبيت يافته است.استفاده از سم بوتوليسم (Botox) باعث فلج شدن ماهيچه‌هاي حالت‌دهندة صورت مي‌شود. در پوست صورت انسان ماهيچه‌هاي ظريف سطحي بسياري وجود دارد که انقباض پي‌درپي و ممتد اين عضلات باعث ايجاد چين و شکن و پيدايش چروک مي‌شود. اين ماهيچه‌ها با انقباضات خود باعث تغيير در حالات چهرة فرد مي‌شود (حالت اخم، شادي، هيجان، خنده،...). اين عضلات به منظور افزايش قدرت عضلاني ساخته نشده‌اند، به اين معني که هرچه اين عضلات کمتر کار کنند (کمتر منقبض شوند) چروک‌هاي کمتري در پوست صورت ايجاد خواهد شد. ورزش‌هاي صورت که اين قبيل عضلات را منقبض مي‌کنند باعث ايجاد چروک مي‌شوند و چروک‌هاي موجود را برجسته‌تر و عميق‌تر مي‌کنند و نبايد انجام گيرند. سم بوتوليسم باعث فلج موقتي (چند ماهة) اين ماهيچه‌ها مي‌شود. فلج شدن اين عضلات و عدم انقباض آنها باعث جلوگيري از پيدايش چروک جديد و از بين‌ رفتن چروک قبلي خواهد شد؛ مثلاً خطوط پيشاني، خطوط اخم و خطوطي که در اثر حرکات عضلات چشم ايجاد مي‌شود با اين روش درماني از بين مي رود. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد