ردپای «دوپامین دیجیتال» در اعتیاد به شبکه‌های‌اجتماعی

خراسان/ برخی افراد به‌طور متوسط ساعات‌ زیادی از روز را با گوشی تلفن‌ همراه خود مشغول هستند. بسیاری از ما احتمالاً دوست داریم بخشی از آن زمان را کمتر کنیم. سوال این‎جاست که آیا با استفاده از دانش موجود درباره سیستم پاداش‌دهی مغز می‌توانیم کنترل گوشی هوشمند را بر خود کم کنیم؟ به گفته سازمان تنظیم‌کننده مقررات رسانه‌ای بریتانیا(آفکام)، مردم این کشور به‌طور متوسط هر ۱۲ دقیقه یک‎بار حتما تلفن‌همراه خود را چک می‌کنند. این پدیده همچون واکنش‌ نشان دادن به یک درد مزمن، آزاردهنده و مداوم است که از سوی مولکول‌های مغز ما هدایت می‌شود. یکی از این مولکول‌های مغزی که به‌طور خاص برای این نوع رفتار سرزنش می‌شود، دوپامین است. این مولکول که ناقل پیام‌های عصبی است به دلیل نقشی که در سیستم پاداش‌دهی مغز دارد، به مولکول «حس خوب» هم شناخته می‌شود.
چرا گوشی‌مان را مرتب چک می‌کنیم؟
موضوع تنها به لحظه لذت‌بردن ختم نمی‌شود، بلکه گیرنده‌های دوپامین در مغز از قبل پیش‌بینی می‌کنند که چیز لذت بخشی در انتظار آن‌هاست و این ما را مجبور می‌کند که تلفن‌هایمان را مرتب چک کنیم. «آنا لَمب‌کی» استاد روان‎پزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه استنفورد آمریکاست. او معتقد است که استفاده از گوشی هوشمند شبیه تزریق زیرپوستی است و منبع بی‌پایانی از «دوپامین دیجیتال» را به میلیاردها کاربر می‌رساند. «لَمب‌کی» می‌گوید: «رسانه‌های دیجیتال از طریق آزاد کردن دوپامین، همان بخش از مغز ما را فعال می‌کنند که مواد مخدر و الکل. مضافا این‎که در زمان استفاده مکرر، مغز ما عادت می‌کند و انتقال دوپامین را کاهش می‌دهد و گیرنده‌های دوپامین کوچک می‌شوند». وقتی که در معرض مداوم این رسانه‌ها قرار می‌گیریم، مغز ما وارد حالت کمبود دوپامین می‌شود که با افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی، تحریک‌پذیری و ولع بروز پیدا می‌کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ما خود به خود سراغ رسانه‌های دیجیتال می‌رویم، نه به عنوان ابزاری برای انجام یک کار خاص بلکه برای رهایی از وضعیت کمبود دوپامین و احساس بد داشتن».
چطور از اعتیادمان به گوشی کم کنیم؟
یکی از راهکارهای خلاصی از گوشی هوشمند که از قضا ممکن است شما هم در اینستاگرام یا تیک‌تاک درباره آن شنیده باشید، روزه دوپامین برای سم‌زدایی دیجیتال است. در این تمرین باید سعی کنید که حس اجبار برای سر زدن به گوشی خود را محدود کنید و به مرور این رفتار را تغییر دهید. بدین صورت که شما آگاهانه از چیزهایی که بیش از حد توسط آن‌ها برانگیخته می‌شوید، برای مثال رسانه‌های اجتماعی، برای مدت کوتاهی فاصله می‌گیرید. طرفداران این شیوه، ادعا می‌کنند که یک دوره پرهیز به کاربران اجازه می‌دهد تا با چیزهایی که واقعاً دوست دارند درگیر شوند و در عین حال رابطه سالم‌تری هم با فناوری ایجاد کنند. البته برخی منتقدان هم معتقدند که شواهد کمی برای اثبات این ادعا و کارآمدی این روش وجود دارد. با این حال، محققانی که کارشان درباره استفاده بیش از حد از رسانه‌های اجتماعی است، اغلب موافق هستند که به هرحال یک سم زدایی دیجیتال ممکن است ایده خوبی باشد.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar

---

بازار

---