شفاخونه/ کاهش و درمان درد با بادکش و حجامت

ميگنا/ بادکش درماني در طب سنتي ايراني ـ اسلامي يکي از ارکان درماني مکمل و پيشگيري‌کننده به حساب مي‌آيد و از آن مي‌توان براي کاهش يا بهبود برخي بيماري‌ها همچون دردهاي استخواني ـ مفصلي، گرفتگي‌هاي عضلاني، خستگي‌هاي مزمن، دردهاي مبهم بدني، التهاب بافت‌هاي نرم عميق يا زير پوستي، ضعف در خونرساني و دفاع بدن و برخي از انواع بيماري‌هاي پيچيده استفاده کرد. کاهش و درمان درد با بادکش و حجامت دکتر محمد علي زارعيان، پزشک، پژوهشگر و متخصص طب سنتي ايران در اين خصوص به جام‌جم مي‌گويد: با بادکش درماني مي‌توان از مراجعات مکرر و ضروري به سيستم بهداشتي ـ درماني کشور و هزينه‌هاي مختلفي که براي افراد و سيستم به دنبال دارد، کاست البته بايد به اين نکته توجه شود که افراد بايد در مواقع بروز بيماري‌هاي حاد، شديد، طولاني، ناشناخته يا تهديدکننده حتما و قطعا به پزشک حاذق و متخصص مربوط مراجعه کنند. تفاوت بادکش و حجامت در چيست؟ زارعيان در پاسخ به اين پرسش که بادکش چيست و چه فرقي با حجامت دارد، مي‌گويد: حجامت دو نوع خشک و تر دارد. حجامت‌ تر هماني است که هم اکنون در کشور مرسوم شده و در اين نوع حجامت پس از بادکش عضو مورد نظر، با يک تيغ استريل جراحي، چند خراش سطحي به صورت مايل به پوست وارد مي‌شود، اما حجامت خشک که همان بادکش ناميده مي‌شود به وسيله ليوان مخصوص مکنده‌اي فقط کشش و مکش روي پوست ايجاد مي‌شود و پوست در داخل ليوان جمع مي‌شود و ديگر تيغ و ايجاد خراش در آن مطرح نيست. اين پژوهشگر و متخصص طب سنتي با اشاره به اين‌که بادکش دو نوع گرم و سرد دارد، مي‌گويد: بادکش به طور کلي باعث گرم‌شدن موضع مي‌شود، اما تفاوت انواع سرد و گرم آن در اين است که در بادکش‌هاي گرم از يک منبع گرمادهنده مقداري حرارت مصنوعي به موضع بادکش داده مي‌شود که باعث گرماي مضاعف يا گرم‌تر شدن ناحيه بادکش مي‌شود که اين گرماي مصنوعي در بادکش سرد به بدن داده نمي‌شود و انتخاب آن به نوع بيماري، مزاج فرد و نظر پزشک معالج مربوط مي‌شود. بادکش به 3 روش درمان مي‌کند چرا روش بادکش درماني در بيماران مختلف متفاوت است؟ دکتر زارعيان در پاسخ به اين سوال مي‌گويد بادکش از نظر روش انجام کار روي بدن به سه صورت ثابت، متناوب و متحرک تقسيم مي‌شود. در بادکش ثابت، ليوان بادکش روي موضع نگهداشته مي‌شود و ثابت مي‌ماند تا مواد و اخلاط در آن ناحيه متمرکز شود، اما در بادکش متناوب يا منقطع، ليوان بادکش به صورت مکرر از روي موضع برداشته و مجدد روي آن گذاشته مي‌شود تا با ايجاد اين ورزش مصنوعي هجوم خون به آن ناحيه بيشتر، موضع گرم‌تر و اخلاط سبک به آن ناحيه کشيده شود. در بادکش متحرک يا لغزان، ليوان بادکش را روي پوست از يک ناحيه به ناحيه ديگر بدن حرکت مي‌دهند و مي‌کشند تا اخلاط سنگين را از عضو درگير انتقال دهند و دور کنند. در اين روش بادکش جهت حرکت خيلي حائز اهميت است. اهداف بادکش‌درماني چيست؟ به گفته اين متخصص طب سنتي، با بادکش کردن جريان خون مويرگي و غذا رساني به عضو درگير بيشتر شده سبب تقويت بافت ماهيچه‌اي و رفع، لاغري‌هاي موضعي بخصوص در ناحيه صورت مي‌شود. ضمن اين‌که با افزايش خونرساني موضعي به عضو مبتلا، سلول‌هاي دفاعي و فاکتورهاي ضد التهاب خوني به موضع راه يافته و باعث تسريع ترميم آسيب‌هاي بافتي و رفع عفونت‌هاي موضعي مي‌شود. به عنوان مثال بادکش اطراف زخم بستر به ترميم و بهبود آن کمک مي‌کند. زارعيان با اشاره به اين‌که يکي از تاثيرات مثبت بادکش درماني در رفع گرفتگي‌ها و اسپاسم عضلات است مي‌گويد: اسپاسم نشانه تجمع مواد زائد در عضله و نتيجه آن انقباض عضلاني براي دفع اين مواد است که براي رفع و بهبود اين مشکل، با بادکش گرم موضع را گرم و منبسط کرده و با افزايش خونرساني به ناحيه درگير به تخليه مواد زائد از عضلات کمک مي‌کنند. سرما مي‌تواند با انقباض مواد در عضلات، درد را تشديد کند. اين پژوهشگر مي‌افزايد: از بادکش براي برطرف کردن چربي موضعي بدن، رفع تورم، خروج باد، رفع قولنج‌هاي دردناک از عضو درگير، برگرداندن حس دست و پا، ايجاد آرامش و رفع خستگي و کسالت نيز استفاده مي‌شود. عوارض بادکش نوع بادکش سرد و گرم يا بادکش‌هاي ثابت، متحرک و متناوب بايد با نظر و تجويز پزشک و براساس نوع مزاج، شرايط بيمار و نوع مشکل انتخاب شود. دکتر زارعيان به چند عارضه ناشي از استفاده نادرست و غيراصولي از بادکش اشاره مي‌کند و مي‌گويد: اگر براي کسي که فشار خونش بالاست، از بادکش گرم و در محل غيرمرتبط استفاده شود، مي‌تواند باعث بروز مشکلاتي در ناحيه قلب شود يا اگر در يک زمان در دو ناحيه خاص از بدن دو نوع بادکش استفاده شود، امکان افت فشار خون و بيهوشي فرد زياد است يا اگر ليوان بادکش بيش از حد روي سياهرگ يا سرخرگ قرار گيرد، باعث لخته شدن خون و بروز مشکلات جدي ثانويه يا پارگي عروق واريسي شده و حتي بادکش‌هاي قوي سبب بروز تاول مي‌شوند. در ضمن استفاده غيراصولي و ناشيانه از بادکش‌هايي که اين روزها توسط برخي دستفروشان در سطح شهر به فروش مي‌رسد نيز مي‌تواند دردسرساز شود. توصيه‌هاي بادکشي بادکش درماني در ايام عادت ماهانه ممنوع است و نبايد بعد از غذا خوردن، استحمام و ورزش بادکش کرد. 12 ساعت قبل و بعد از بادکش از مصرف غذاهايي چون گوشت قرمز، جگر، عدس، ماهي و پنير اجتناب کنيد و غذاهاي سبک همچون سوپ، آش و خورش‌هاي مناسب با مزاجتان بخوريد. بهترين نوع بادکش آن است که چند دقيقه پس از آن، موضع قرمز و کبود شود. قسمت‌هايي که بادکش مي‌شود زارعيان در پاسخ به اين پرسش که چه قسمت‌هايي از بدن و به چه منظور بادکش مي‌شود، مي‌گويد: از بادکش براي نواحي مختلف بدن استفاده مي‌شود که خواص درماني زيادي دارد. بادکش شکم، به افزايش تحريک و حرکات دودي روده کمک کرده و به کاهش يبوست، نفخ و چربي شکمي کمک مي‌کند. بادکش پشت براي رفع تنگي نفس، آسم، رفع اسپاسم عضلاني و خستگي مفيد است. بادکش گردن، سردرد، خستگي گردن و عفونت گلو را کاهش مي‌دهد. بادکش صورت (پيشاني، گونه‌ها و زير چانه) براي درمان و تخليه سينوزيت، درمان جوش، عفونت لثه و برخي از انواع سردرد مناسب است. بادکش زانو، درد مفصل، صدا و ورم زانو را التيام مي‌بخشد. بادکش ران به درمان نارسايي جنسي زن و مرد کمک مي‌کند. بادکش انتهاي کمر و پهلوها، مشکلات گوارشي، کليوي و تخمداني را بهبود مي‌بخشد و سبب تقويت قواي جنسي مرد و زن و تقويت عضلات کمر و رفع خارش مي‌شود. بادکش سينه به تقويت ريه‌ها و حجيم کردن سينه‌ها کمک مي‌کند. بادکش ناف از التهاب پروستات مي‌کاهد و براي درمان واريکوسل، ناتواني جنسي مردان و بي‌اختياري ادرار مناسب است و سبب تقويت تخمدان و رفع عفونت و سوزش مجاري ادرار مي‌شود و بادکش کبد به درمان مشکلات کبدي همچون تنظيم آنزيم‌ها و چربي کبدي کمک مي‌کند. به گفته دکتر زارعيان، اغلب موارد گفته شده فقط به روند درمان بيماري کمک مي‌کنند و يک درمان مکمل محسوب مي‌شود، اما در برخي ديگر از بيماري‌ها با نظر پزشک مربوط مي‌تواند يک درمان مستقل محسوب مي‌شود.